ستاتيستيكاعا سايكەس، ەلىمىزدە نان، ەت، بالىق جانە تەڭىز ونىمدەرى، جۇمىرتقا، ماي، كونديتەرلىك ونىمدەر، جاڭا پىسكەن جەمىستەر مەن كوكونىستەر، الكوگولسىز جانە الكوگولدى ىشىمدىكتەر قىمباتتادى دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى 24.kz سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
ال قانت ارزاندادى. ءبىر كەلى قانتتىڭ قۇنى بيىل 211 تەڭگە بولسا، بىلتىر ول 241 تەڭگەگە ساۋدالانعان. وتكەن ايدا قاراقۇمىق جارماسىنىڭ ورتاشا باعاسى 265 تەڭگە، س ۇلى 349 تەڭگە، كۇرىش 382 تەڭگەنى قۇرادى.
بۇدان بولەك، ءسۇت ونىمدەرى دە ءبىرشاما قىمباتتاعانى بايقالادى. مىسالى، دۇكەندەگى ءبىر كيلوگرامم ىرىمشىكتىڭ ورتاشا باعاسى 1582 تەڭگە، قايماق – 1088 تەڭگە، ايران – 291 تەڭگە، پاستەرلەنگەن ءسۇت – 247 تەڭگە دەڭگەيىندە ساتىلعان.
ستاتيستيكا كوميتەتى ازىق-تۇلىك باعاسىن تىركەۋ جەكەلەگەن ساۋدا جەلىلەرى مەن ءىرى قالالارداعى ورتالىق بازارلاردا جۇزەگە اسىرىلاتىنىن حابارلادى.
رەسپۋبليكا بويىنشا ورتاشا باعا نۇر-سۇلتان، الماتى، شىمكەنت، سەمەي جانە وبلىس ورتالىقتارى مەن اۋداندار دەڭگەيىندە ايقىندالادى. قازاقستانداعى الكوگولدىڭ 40%ء-ى – كونترافاكتىلىك ونىمدەر. ماماندار وسىلاي دەپ دابىل قاعۋدا.
اتامەكەن ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى اقپاراتىنا ساي، بۇگىندە اتالمىش سالادا ەكى ءىرى بىرلەستىك – «قازالكوتەمەكى» جانە «كازسپيريتس» جۇمىس ىستەيدى. قوس ۇيىم الكوگول ءونىمىن ءوندىرۋشى جانە يمپورتتاۋشى كومپانيالاردى بىرىكتىرىپ وتىر. 2014-2018 جىلدارداعى ستاتيستيكا قازاقستاندا الكوگول تۇتىنۋ دەڭگەيى تومەندەگەنىن كورسەتتى.
بەس جىلدا اراق ءوندىرىسى 18،1%-كە قىسقاردى. ال الكوگول ونىمدەرىنىڭ يمپورتى كەرىسىنشە ءوسىپ، تۇتىنۋ نارىعىنىڭ 40 پروسەنتىن يەلەنگەن. مامانداردىڭ ايتۋىنشا، ستاتيستيكا الكوگولدىڭ زاڭسىز اينالىمىن ەسەپكە المايدى. سوندىقتان بۇل پروبلەما كاسىپكەرلەرگە كەدەرگى بولىپ وتىر.
«قازالكوتەمەكى» قاۋىمداستىعى دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، 35 ملن ليتر نەمەسە اراق نارىعىنىڭ 40%ء-ى زاڭسىز ساتىلادى. زاڭسىز اراقتىڭ 58%ء-ى اۋىلدىق جەردە، 27%ء-ىقالادا ساۋدالاناتىنى انىقتالعان. ++سيتاتا «ق ر قىلمىستىق كودەكسىنە زاڭسىز الكوگول ءونىمىن وندىرۋگە، جالعان الكوگول ءونىمىن ساتقانى ءۇشىن ساۋدا سۋبەكتىلەرىنىڭ ساۋدا جاساۋ ليسەنزيانى قايتارىپ العانعا دەيىن شارا قولدانىپ، جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتۋ بولىگىندە وزگەرىستەر ەنگىزۋ كەرەك. ءونىمدى ءوندىرۋ جانە ساتۋعا جاناما باقىلاۋ ەلەمەنتتەردى بەلسەندى ەنگىزۋگە بولادى. ساتىپ الىنعان بوتەلكەلەر جانە ەلەكتر ەنەرگيا شىعىنى بويىنشا ءار زاۋىتتىڭ ءوندىرىس كولەمىن ەسەپتەۋگە بولادى».
2019 جىلدىڭ 9 ايىندا حالىقارالىق اقشا اۋدارىمدارى جۇيەسى ارقىلى وتكەن قارجى كولەمى 506 ملرد تەڭگە نەمەسە 2 ميلليوننان استام ترانزاكسيانى قۇرادى. اتالعان سومانىڭ باسىم بولىگى شەتەلگە كەتكەن. توعىز ايدا قازاقستاننان وزگە مەملەكەتتەرگە 473 ميلليارد تەڭگەدەن استام سوماعا ترانزاكسيا جاسالعان.
ۇلتتىق بانكتىڭ تولەم جۇيەلەرى دەپارتامەنتىنىڭ حابارلاۋىنشا، شتەلگە اقشا جىبەرۋشىلەردىڭ 3%ء-ى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رەزيدەنتتەرى. ال اۋدارىمداردىڭ تەڭ جارتىسىنان استامى تاياۋ شەتەلدەرگە - رەسەي فەدەراسياسىنا 32،3% جانە وزبەكستانعا 22% جىبەرىلدى.
«حالىقارالىق اقشا اۋدارىمدارى جۇيەسى ارقىلى شەتەلدەن 260 ملرد تەڭگەدەن استام قارجىعا 1،2 ملن ترانزاكسيا الىندى. ونىڭ 60%-كە جۋىعى رەسەي فەدەراسياسىنان جانە وڭتۇستىك كورەيادان جىبەرىلدى دەلىنگەن حابارلامادا».
پىكىر قالدىرۋ