قۇلبەك ەرگوبەك، پروفەسسور: كوزىڭە قارا، اكىم مىرزا!

/image/2019/12/02/crop-15_2_568x757_er.jpg

"وزبەكالى جانىبەك تۇركىستان تۋرالى، ق.ا.ياساۋي كەسەنەسىن قالاي ساقتاۋ جونىندە ساقتاندىرا جازادى: «ءقازىر سول ازىرەت-سۇلتاننىڭ اينالاسىن كوگەرتەمىز دەپ ارىق قازىپ، سۋ جىبەرىپ جاتىر. بۇل دۇرىس ەمەس". بۇل تۋرالى عالىم قۇلبەك ەرگوبەك ءوزىنىڭ فەيسبۋك پاراقشاسىندا جازدى.

–"تۇركىستاننىڭ سۋ جاڭا اكىمى سويلەپ وتىر. ۇققانىم، امەريكادان ءبىر باي فيرما كەلگەن-اۋ شاماسى. ينۆەستور تارتۋ – دۇرىس-اق. ىسكەرلىك! بولسىن! ءبىراق، تۇركىستان اكىمى ءراشيت ايۋپوۆتىڭ جەتكىزۋى ماعان ۇنامادى. يۋنەسكو بويىنشا قورعالاتىن، ءۇش اسىل جادىگەرلىگىمىزدىڭ ءبىرى، بىرەگەيى – ق.ا.ياساۋي ماۆزولەيىنىڭ اينالاسىنا سۋ جىبەرىپ، وزەن اعىزباق، بالكىم جاساندى كول جاسايتىن شىعار، ايتەۋىر سونداي بىردەڭە. جاستار قايىقپەن الگى وزەندە جۇزسە كەرەك، كەسەنەنى اينا-ل-ىپ... پاۋ، شىركىن!
اينالايىن، ءراشيت-اۋ!
تۇركىستانعا اكىم بولدىڭ. تاعدىرىڭا ريزاشىلىق ايت! ەكى دۇنيەڭە كەتەر قىزمەت بۇل! تۇركىستاننىڭ پەرزەنتى كورىنەسىڭ. پەرزەنتشە قىزمەت ەت، تۇركىستانىڭا! قولىڭدى قاعاتىن پەندە بالاسى بولمايدى. ءبىراق، تۇركىستاننىڭ ارعى-بەرگى تاريحىن شۇقىنىپ وقىپ، قاراسايشى، شىراعىم-اۋ. بۇرىنعى وتكەن ويشىلدار تۇركىستاندى قالاي ءسۇيدى ەكەن؟ جادىگەر شاھاردى قالاي تۇلەتكىسى كەلدى ەكەن؟ كەيىنگى ۇرپاققا قالاي جاڭعىرتىپ، تاريحي سىمباتىن ساقتاي وتىرىپ جاسارتىپ قالدىرۋدى ويلادى ەكەن؟
مىسالعا جۇگىنۋگە تۋرا كەلەدى. بۇرىن-سوڭدى قازاقستاندا 40-شاقتى مادەنيەت ءمينيسترى بولدى، قاراعىم. «ايەلىم ورىس ءناسىلدى بولعاندىقتان ۇلتى «ورىس» دەپ جازا سال»- (ءا.قاناپين) دەگەن مانساپ ءۇشىن ۇلتىن ساتقان ءمينيستردى دە، «رەپەتيسيا» مەن «ترەنيروۆكانى» اجىراتا المايتىن (س.اشليايەۆ) موندى باس ءمينيستردى دە مىنا شىققىر كوزىمىز كوردى. سول 40-شاقتى مينيستردەن ءالى كۇنگە ءۇش كىسىنىڭ اتى السىرەمەي بۇگىنگە جەتتى، ەرتەڭگە ءدىن-امان كەتىپ بارا جاتىر. تەمىربەك جۇرگەنوۆ، ءىلياس وماروۆ، وزبەكالى جانىبەك... سول وزبەكالى جانىبەك تۇركىستان تۋرالى، ق.ا.ياساۋي كەسەنەسىن قالاي ساقتاۋ جونىندە ساقتاندىرا جازادى: «ءقازىر سول ازىرەت-سۇلتاننىڭ اينالاسىن كوگەرتەمىز دەپ ارىق قازىپ، سۋ جىبەرىپ جاتىر. بۇل دۇرىس ەمەس. ونىڭ استىندا كوپ عاسىرلىق ەسكى قونىستار، مادەني قازبا بايلىق بار. قانشاما ولىك جاتىر. وسىنداي بىلمەستىكتىڭ سالدارىنان ونسىز دا بوساپ تۇرعان قۇرىلىستىڭ ىرگەسىن ودان سايىن ۇڭگىپ جاتىرمىز. وزگەلەردى الايىقشى. اناۋ وزبەكستانداعى رەگيستاننىڭ قاسىندا اعاش بار ما، جوق. بولماسا افينىداعى مازارلاردى (اكروپول)، ريمدەگى — كوليزەيدى، پاريجدەگى — «قۇداي – انا» سوبورىن»، ءتىپتى سوناۋ وڭتۇستىك امەريكاداعى جەرگىلىكتى حالىقتاردىڭ جەرگىلىكتى ەسكەرتكىشتەرىن الىڭىز، ءالى دە سول قالپىندا تۇر عوي. ال بىزدە باسقاسى وڭىپ تۇرعانداي سول جەرلەردى كوگەرتە قالايىق دەيدى. وسىناۋ ورەسىزدىكتى تەز ارادا توقتاتپايتىن بولسا، ءبىزدىڭ ۇرپاقتىڭ كەزىندە ولار تۇرار، ال كەلەر ۇرپاق كورمەۋى ابدەن مۇمكىن».
مىنە، كوردىڭ بە، ءارۋاعىڭنان اينالايىن، وزبەكالى جانىبەكتىڭ نە دەگەنىن؟ بۇگىن ءبىز ماقتانىشىمىزعا اينالدىرىپ وتىرعان ماۆزولەي اۋەلى قۇدايدىڭ، سوسىن وزبەكالى جانىبەكتىڭ ارقاسىندا بۇگىنگە امان جەتتى. ەرتەڭگى ۇرپاققا امان جەتكىزە الامىز با؟ ماۆزولەيدىڭ اينالاسىن وزەنگە اينالدىرام دەگەنىڭ قاي ساسقانىڭ؟ وزەكەڭ الدىنداعى گۇلزاردى دا تاريحي ەسكەرتكىشكە زورلىق، قيانات دەپ وتىر عوي. ال، سەن ەسكەرتكىشتى اينالدىرا وزەن جىبەرسەڭ، ءبىر ساتتە وپىرىلىپ تۇسپەي مە، ماۆزولەي؟ ەگەر، ءوزىڭ ماقتاپ وتىرعان جوبامەن جۇمىس ىستەيتىن بولساڭ، مەن قاتە تۇسىنگەن بولماسام، ق.ا.ياساۋي ماۆزولەيىن اينالا وزەن جاساۋعا بەيىل بەرسەڭ، تۇركىستان حالقى، تۇركىستان عانا ەمەس-اۋ، كۇللى تۇرىك دۇنيەسى ساعان سەنىمسىزدىك جاريالاۋىمىز ابدەن مۇمكىن! بەتكە ايتقاننىڭ ءزارى جوق. تىلەكتەس ادام عانا، بىلەتىن ادام عانا بەتىڭە ايتادى! ويلان!
اكىمدىك قىزمەتىڭ قۇتتى بولسىن! ءبىراق، كوزىڭە قاراپ، ويلانىپ كىرىس، قانداي ىسكە دە. تۇركىستان اكىمىنە ويشىلدىق جاراسادى... ون ويلانىپ، ءبىر رەت شەشىم جاساعان جاراسادى تۇركىستان اكىمىنە!"

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار