ق ر باس پروكۋراتۋراسىنىڭ مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك، قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا جاڭا قىلمىستىق كودەكستىڭ ەنگىزىلگەنىنەن كەيىن سوڭعى جارتى جىلدا سالىنعان ايىپپۇل كولەمى 44 پايىزدان 50 پايىزعا دەيىن ارتقان. بۇل تۋرالى «قامشى» پورتالى Today.kz-كە سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.

قازاقستان اۋماعىندا قىلمىستىق كودەكستى گۋمانيزاسيالاعاننان كەيىن جارتى جىلدىق ەسەپتىك كەزەڭ قارساڭىندا مۇمكىندىگىن شەكتەۋ جازاسى كۇشەيىپ، قىلمىستىق ىسكە تارتىلعاندار سانى 30 پايىزعا ارتقان.

ق ر باس پروكۋراتۋراسىنىڭ مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك، قوعامدىق جۇمىسقا جەگىلگەندەر كولەمى 4 ەسەگە كوبەيىپ، ايىپپۇل سالىنعاندار كورسەتكىشى 6 ەسەگە ۇلعايعان.  سوڭعى جارتى جىلدىقتا شارتتى تۇردە بوستاندىعىنان ايىرىلعاندار – 13،2 پايىزعا ارتقان.

ال، سىبايلاس جەمقورلىق قۇرىعىنا ىلىنگەندەردىڭ سانى 102 ادامعا جەتسە، ولاردىڭ اينالىمىنداعى پارا سوماسى – 2،3 ميلليارد تەڭگەدەن اسىپ جىعىلعان. جاڭا قىلمىستىق كودەكستىڭ ارقاسىندا مەملەكەت قازىناسىنا 500 ميلليون تەڭگە قايتارىلعان.

ال باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسى 3 254 ادامعا تاعايىندالعان. بۇل جالپى قىلمىسقا شاتىلعانداردىڭ 26 پايىزىن قۇراپ وتىر. 2014 جىلمەن سالىستىرعاندا بۇل كورسەتكىش 37 پايىزدى قۇراعان بولاتىن.

وسى رەتتە قازاقستانداعى سىبايلاس جەمقورلىققا شاتىلىپ، تەمىر تورعا توعىتىلعانداردىڭ كورسەتكىشى العاش رەت 26 پايىزعا دەيىن تومەندەگەن.

ءتۇيىن 1: «الاعان قولىم- بەرەگەن» دەگەن كەسىرلى ماتەلگە قۇمارتقان حالىقتىڭ بولاشاعى قانداي بولماق دەيمىز-اۋ؟! دەسە دە، پاراقورلىققا قۇرىلعان بيۋروكراتيالىق مەملەكەتتە باسقاشا ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىن ەمەس ەكەندىگىن ەسكەرسەك...

قاراپايىم مىسالى، پەرزەنتىڭىز پەرزەنتحانا كورگەن ساتتەن باستاپ كوك قاعازدىڭ قۇلاعىن كورسەتۋىڭىز كەرەك بولادى. بۇل ءسىزدىڭ قالاۋىڭىزدان تىس بولۋى بەك مۇمكىن. بالاڭىز بالاباقشاعا بارسا دا، مەكتەپتە وقىسا دا، ۋنيۆەرسيتەتكە تۇسسە دە، جۇمىسقا ورنالاسسا دا پارا بەرۋگە «پارىزدار» بولاتىنىڭىزدى ۇمىتپاعايسىز. كوشەدەگى الا تاياق ۇستاعان جول پوليسيالارىنىڭ ءوزى ءسىزدىڭ قالتاڭىزداعى اقشانىڭ كوزىن كورسە بولدى، زاڭىڭىزدى ءدال ءبىر ءوزى جازىپ شىققانداي، اتتاپ وتە شىعاتىنىن كۇندەلىكتى تىرشىلىكتە كوزىمىز كورىپ ءجۇر ەمەس پە؟ بەرۋشى كىم – الۋشى كىم؟ قاراپايىم قاراشا مەن مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر! ياعني، بۇل جەردە «بەرەگەن قولىڭىز الاعان» ەمەس، «بەرەگەن قولىڭىز بەرەگەن»! قازىرگى قوعامدا پارا – اشىق ساۋدا كوزىنە اينالىپ كەتكەنى جاسىرىن ەمەس. پارامەن ۇستالساڭ، پارامەن قۇتىلاسىڭ! سولاي عوي، ءا؟

مىسالى، باس پروكۋراتۋرا ۇسىنعان مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، وتكەن جىلمەن سالىستارعاندا زاڭدى بەلشەسىنەن باسىپ وتپەك بولعان سوت ورىنداۋشىلار مەن سوت ءتوراعالارى – 12،4 پايىزدى قۇراپتى. مۇنىڭ سىرتىندا قۇتىلىپ كەتكەنى قانشا، قۇرىققا ىلىككەنى قانشا؟!

ال مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا پارتيا 2015 – 2025 جىلدارعا ارنالعان سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل باعدارلاماسىن ازىرلەگەن. 2014 جىلدىڭ شىلدەسىنەن باستاپ باعدارلاما جوباسى قوعامدىق تالقىلاۋعا ۇسىنىلدى. باستاۋىش پارتيا ۇيىمدارى، وڭىرلىك فيليالدار، ق ر پارلامەنتى دەپۋتاتتارى، ساراپشىلار، قوعامدىق ۇيىمداردان 800-دەن اسا ۇسىنىس كەلىپ تۇسكەن.

ءتۇيىن: فرانسۋز فيلوسوفى شارل لۋي «قولىندا بيلىگى بار ادام قىلمىس جاساۋعا بەيىم بولىپ تۇرادى» دەپتى. ءيا، «بالىق باسىنان ءشىريدى» دەگەن ءجيى ايتامىز. ءبىراق، ايران ىشكەندەر قۇتىلىپ، شەلەك جالاعاندان تۇتىلىپ جاتقانىندا كوزىمىز كورىپ ءجۇر عوي.

نۇرگەلدى ءابدىعاني ۇلى