الماتى وبلىسى، شەلەك اۋىلىنىڭ تۇرعىنى ءتۇرسىنالى داۋلەش اۋىل-اۋىلدى ارالاپ كومەككە مۇقتاج ازاماتتاردىڭ ەڭ ءبىرىنشى قاجەتتىگىن ورىنداۋعا قولعابىس ەتىپ جۇرگەنىنە بىرنەشە جىل بولدى. 2019 جىلى قىتايدان قونىس اۋدارعان ول ەلگە كەلە سالا ساۋدامەن اينالىسىپ، جاعدايىن تۇزەپ العاننان كەيىن قايىرىمدىلىق جاساۋدى قولعا الدىم دەيدى.
«قىتايدا جۇرگەن كەزدە كۇنەس اۋدانىندا 10 جىل، ىلە قازاق وبلىسىندا دا 13 جىل جۋىق يمام بولىپ قىزمەت ەتتىم. 2019 جىلى كۇزدە قازاقستانعا كوشىپ كەلدىم. ەلگە ورالعان كەزدە دە مەشىت يمامى بولۋ جونىندە ۇسىنىستار ءتۇستى. الايدا ۇسىنىستىڭ كوبىنەن باس تارتتىم. ويتكەنى ەلگە كەلگەن سوڭ جەكە كاسىپپەن شۇعىلدانعىم كەلدى. ساۋدامەن اينالىسىپ، مۇقتاج جاندارعا كومەك كورسەتسەم دەگەن ماقساتىم بولدى. العاشقىدا ءتۇرلى قيىندىقتى باستان وتكەردىك. قىتايدان 200 مىڭ تەڭگەمەن كەلگەنبىز. ونىڭ ءوزى قۇجاتتاردى راسىمدەۋگە جۇمسالدى. كەيىن باقتىباي ءمۇتالىپ ەسىمدى باۋىرىمنىڭ كومەگىمەن بال ساۋداسىمەن اينالىستىم. اللاعا شۇكىر، ساۋدانىڭ بەرەكەسى بولعاندىقتان جاقسى پايدا تاۋىپ، ماقساتىمدى بىرتىندەپ ورىنداپ جاتىرمىن. شەت جەردە جۇرگەن قازاقتىڭ ماقساتى ءبىر دەپ ويلايمىن. وزگە ەلدە سۇلتان بولعانشا، ءوز ەلىڭدە ۇلتان بول دەيدى عوي. سول سەكىلدى ءبىز دە اتامەكەنىمىزدە ۇلتان بولساق تا، قولدان كەلگەن پايدامىزدى تيگىزگىم كەلدى. ۇل-قىزىمىز ءدىنىمىزدى، ءداستۇرىمىزدى بويىنا ءسىڭىرىپ، ءوز وتانىنا قىزمەت ەتسىن دەگەن ماقساتپەن كەلدىم»، دەيدى ءتۇرسىنالى داۋلەش.
ءتۇرسىنالى داۋلەش بىلتىر تاۋەلسىزدىكتىڭ 31 جىلدىعىنا وراي تۇرمىسى تومەن 31 وتباسىنى تاۋىپ، ەع قاجەتتى مۇقتاجدىقتارىن وتەپ بەرگەن. ول بۇل يدەيانى جۇزەگە اسىرۋىنا نە سەبەپ بولعانىن ايتىپ بەردى:
«بىلتىر اياق استىنان تاۋەلسىزدىكتىڭ مەرەيتويىنا وراي وسىنداي جاقسى وي كەلدى. ءبىر جاعىنان جاساعان قايىرىمدى ءىستىڭ ساۋابى اتا-بابامىزعا دا تيسە دەگەن نيەت بولدى. سەبەبى تاۋەلسىزدىك، وسىنداي ۇلان-بايتاق جەر بىزگە اسپاننان تۇسكەن جوق. بۇل – اتا-بابامىزدىڭ قانىمەن، ماڭداي تەرىمەن كەلگەن تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسى. كەيبىر باۋىرلارىمىز وتان – باعا جەتپەس قازىنا ەكەنىن ەستەن شىعارىپ الادى. كوپ ماسەلەنى ۇكىمەت شەشىپ بەرسە ەكەن دەپ جالقاۋلىققا سالىناتىندار دا بار. مەنىڭشە، ءقازىر ءبىزدىڭ قوعامعا «كىمگە كومەكتەسە الامىن» دەپ ءومىر سۇرەتىن ادامدار قاجەت. مەنەن دە باسقا حالىقتىڭ قامىن دەگەن، قايىرىمدىلىق جاساپ جۇرگەن ازاماتتار بار. «جاڭا قازاقستان» وسىنداي ازاماتتار كوبەيگەن كەزدە ودان سايىن كوركەيە تۇسەدى دەپ ويلايمىن.
العاش وسى يدەيامدى ىسكە اسىرۋ تۋرالى ويلاعاندا اكىمشىلىككە بارىپ، كومەك سۇراعان ەدىم. الايدا اكىمشىلىك قىزمەتكەرلەرى «ءبىز ءقازىر 30 ادامعا كومەك بەرسەك، كەيىن الدىمىزعا 50 ادام كەلەدى» دەپ ۇسىنىستى قولداۋدان باس تارتتى. ولاردى دا تۇسىنۋگە بولادى. سول ءۇشىن ءوزىم ىسكە كىرىستىم. الماتى وبلىسى بويىنشا جان-جاقتان كومەككە مۇقتاج ازاماتتاردى ىزدەستىرە باستادىم. مۇقتاج ادامنىڭ سانى كوپ. 31 ادامعا كومەك كورسەتەمىن دەپ جوسپار قويعانمىن. الايدا قۇدايدىڭ قالاۋىمەن 70-تەن اسا ادامعا، ونىڭ ىشىندە ۇيعىرى بار، ورىسى بار ۇلتىنا بولمەي كومەكتەستىم. قاجەتىنە قاراي بىرىنە كومىر، بىرىنە ازىق-تۇلىك تاراتتىم. اتام قازاقتىڭ «جالعىز جەسەڭ وزىڭنەن شىعادى، كوپپەن جەسەڭ الدىڭنان شىعادى» دەگەن جاقسى ءسوزى بار. وسى ءسوزدى ۇران قىلىپ، جاقسى ءىس جاساۋدى جالعاستىراتىن بولامىن».
ءتۇرسىنالى داۋلەش جاعدايى ناشار وتباسىلاردىڭ ەڭ قاجەتتى مۇقتاجدىعىن وتەپ قانا قويماي، ءۇيسىز جانداردىڭ باسپانالى بولۋىنا دا سەپتىگىن تيگىزىپ ءجۇر.
«وبلىس بويىنشا مۇڭ-مۇقتاجدى ىزدەستىرىپ جاتقاندا باسپاناسى جوق جالعىزباستى اناعا جولىقتىم. ول 21 جىل بويى ءۇي كەزەگىندە تۇرىپ باسپانالى بولا الماعان. ۆەنەرا حايرۋللايەۆا ەسىمدى ايەل تۋمىسىنان مۇمكىندىگى شەكتەۋلى قىزىن، 2 نەمەرەسىن اسىراپ وتىر. ءوزىم باسپانا الىپ بەرۋگە مۇمكىندىگىم بولماعاندىقتان «حارەكەت» قوعامدىق قورىنا حابارلاستىم. ولار ءمان-جايدى انىقتاپ، 11 قاڭتاردا باسپانا كىلتىن تابىستادىق. الداعى ۋاقىتتا «حارەكەت» قورىنىڭ قاتارىندا بولىپ، قازاقستان بويىنشا جاعدايى ناشار جاندارعا كومەك كورسەتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن. ال بيىل تاۋەلسىزدىكتىڭ 32 جىلدىعىنا وراي كەمى 32 وتباسىنا كومەكتەسۋدى جالعاستىرامىن»، دەدى ءوزىنىڭ الداعى جوسپارىمەن بولىسكەن ءتۇرسىنالى داۋلەش.
پىكىر قالدىرۋ