وكسفورد ۋنيۆەرسيتەتى مەن امەريكالىق قاتەرلى ىسىك قوعامىنىڭ عالىمدارى 35 جاسقا دەيىن تەمەكىنى تاستاعان ادامدار قاتەرلى ىسىك، جۇرەك جانە تومەنگى تىنىس جولدارىنىڭ اۋرۋلارىنان بولاتىن ءولىم ءقاۋپىن 100%-عا تومەندەتەتىنىن انىقتاعان زەرتتەۋ جاريالادى. زەرتتەۋ بارىسىندا 45 جاسقا دەيىن تەمەكىنى تاستاعاندار اراسىنداعى ءولىم ءقاۋپى 90%-عا، 45 جاستان 64 جاسقا دەيىنگى ارالىقتا 66%-عا ازايعانى بەلگىلى بولعان.

«ددۇ-نىڭ پىكىرىنشە، ادام دەنساۋلىعى 8-10% ۇلتتىق دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ جۇمىسىنا بايلانىستى، ءبىراق جاۋاپكەرشىلىكتىڭ 50%-دان استامى ادامنىڭ وزىنە جانە ونىڭ ءومىر سالتىنا بايلانىستى. زەرتتەۋ ناتيجەلەرى ەگدە جاستا دا تەمەكى شەگۋدەن باس تارتۋ ءولىم ءقاۋپىن ايتارلىقتاي تومەندەتەتىنىن كورسەتەدى. ءبىراق پسيحولوگيالىق تاۋەلدىلىككە بايلانىستى تەمەكىدەن باس تارتا المايتىندار نە ىستەي الادى؟ زياندى ازايتۋ تۇجىرىمداماسى تەمەكى شەگۋدەن باس تارتقان كەزدە دەنساۋلىققا ءقاۋىپ توندىرمەيتىن بالاماعا كوشۋدى ۇسىناتىن زاماناۋي شەشىمدەردىڭ ءبىرىن ۇسىنادى. ياعني، تەمەكىنى جانۋ پروسەسى جوق ءتۇتىنسىز تەمەكىلەرگە اۋىستىرۋ. ناتيجەسىندە تەمەكى شەگۋشىنىڭ دەنەسىنە زياندى زاتتاردىڭ اسەرى ازايادى، بۇل تەمەكى شەگۋدەن بىرتىندەپ باس تارتۋعا اكەلەدى» دەپ ءتۇسىندىردى دارىگەر جانە «دەنساۋلىق ۇلتتىق قاۋىمداستىعى» زتب ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى گينتاۋتاس-يۋوزاس كەنترا.

زەرتتەۋ ءۇشىن عالىمدار 1997 جىلدىڭ قاڭتارىنان 2018 جىلدىڭ جەلتوقسانىنا دەيىن جينالعان اقش-تىڭ ۇلتتىق دەنساۋلىق ساۋالناماسى مەن ۇلتتىق ءولىم-جىتىم يندەكسىنىڭ مالىمەتتەرىن پايدالانعان. زەرتتەۋگە 550 مىڭنان استام ادام قاتىسقان. ولاردىڭ  55،8%-ى ايەل، 44،2%-ى ەر ادام. قاتىسۋشىلاردىڭ ورتاشا جاسى 49 جاستى قۇرايدى.

عالىمدار تەمەكىنى 40-45 جاستان كەشىكتىرمەي تاستاۋ كەرەك دەپ كەڭەس بەرەدى.