باسپانا – جاستار مەن وتباسىلار ءۇشىن ءالى وزەكتى ماسەلە بولىپ وتىر. سالىنعان ۇيلەر وتە كوپ، ءبىراق ونىڭ قۇنىن حالىقتىڭ قالتاسى كوتەرە المايدى.

جۋىردا ءماجىلىس دەپۋتاتى داۋلەت مۇقايەۆ ەلدەگى يپوتەكالىق باعدارلامالاردىڭ جىلدان جىلعا حالىققا قولجەتىمسىز بولىپ بارا جاتقانىن ايتىپ قالدى. «بۇگىندە مەملەكەتتىك باعدارلامالارمەن ءۇي الۋ جوقتىڭ قاسى. 7-20-25 دەگەن – اتى بار، زاتى جوق باعدارلاماعا اينالدى. وتباسى بانكىندە 50 پايىزدىق باستاپقى جارنانى جاستاردىڭ 5 جىلدا جيناۋى مۇمكىن ەمەس. نارىقتاعى ءۇي باعاسى ەكى وسەگە وسكەن. جاستاردىڭ 2 بولمە تۇگىلى، 1 بولمەلى پاتەر الۋعا مۇمكىندىگى جوق. «باقىتتى وتباسى»، «شاڭىراق»، نۇرلى جەر» باعدارلامالارى ارقىلى كوپبالالى وتباسى دەپ، كەمى 4 بالاعا اتا-اناسىن قوسساق، كەمىندە 6 ادام. ءدال ءقازىر جاڭا ۇيلەر كونكۋرس نەگىزىندە بەرىلگەندىكتەن، كەي وتباسىلار 32-40 شارشى مەترلىك ءبىر بولمەلى پاتەردە تۇرۋعا ءماجبۇر. وسىعان بايلانىستى بۇل باعدارلامالارعا وزگەرىس ەنگىزىلۋى كەرەك»، دەدى دەپۋتات.

ەكونوميست باۋىرجان ىسقاق ەلىمىزدە دەنى دۇرىس يپوتەكالىق باعدارلاما جوق ەكەنىن ايتادى. ونىڭ پىكىرىنشە، تۇرعىنۇيگە قاتىستى قانداي دا ءبىر بانك بەرىلگەن پايىزدىڭ ۇستىنەن 8-9 پايىز قوساتىنىن، سول ارقىلى حالىق ەكى ەسە ۇتىلاتىنىن ايتادى.

– قازىرگى يپوتەكالىق باعدارلامالاردىڭ پايىزدىق ستاۆكالارى جوعارى. مىسالى، ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەردىڭ يپوتەكاسى 20-22 پايىز مولشەرىندە بولادى. ويتكەنى ۇلتتىق بانكتىڭ بازالىق ستاۆكاسى 16،75 پايىز. ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر ونىڭ ۇستىنە ءوز پايداسىنا 8-9 پايىز قوسادى. سوندىقتان يپوتەكامەن ءۇي الۋ وتە قىمباتقا شىعىپ جاتىر. ارينە، مەملەكەت تاراپىنان ارنايى باعدارلامالار بار. ءبىراق ولاردىڭ سانى تىم شەكتەۋلى، نە ءتىپتى جوق دەپ ايتۋعا بولادى. حالىققا تىپتەن قولجەتىمسىز بولىپ كەتتى. ال ەندى وتباسى بانكتە 40 ملن-نىڭ ءۇيىن الۋ ءۇشىن ونىڭ 20 ملنىن جيناۋ كەرەك دەيدى. سول 40 ملن تەڭگەگە ءوز ستاۆكاسىن ەنگىزەدى. ياعني، سالىمشىنىڭ جيناعان 20 ملن-ى مەن بانك بەرەتىن 20 ملن-عا 10 پايىزدىق ستاۆكاسىن قوسادى. بۇل دا ءتيىمسىز باعدارلاما.

ءۇيدىڭ باعاسىن تومەندەتۋ ءۇشىن ينفلياسيا جاعدايىن تومەندەتۋ كەرەك. مىسالى، ينفلياسيا رەسمي 13،5 دەسە، سونى كەم دەگەندە 5 پايىزعا دەيىن تومەندەتسە، وندا قايتا قارجىلاندىرۋ ستاۆكاسى دا 6-7 پايىزعا دەيىن تومەندەيدى. ويتكەنى ينفلياسيادان اسۋى كەرەك. ينفلياسيا اسقان جاعدايدا  بانكتەر ۇستىنەن ارى كەتسە 10-11 پايىز عانا ستاۆكا كوتەرەدى. ياعني، كەم دەگەندە 3-4 پايىز عانا قوسادى. سوندا عانا حالىق جەڭىلدىككە يە بولادى. ۇستىنەن تولەۋ سياقتى ءوسىمپۇلدارى ازايادى. ءۇيدى سالاتىن قۇرىلىس كومپانيالارى دا وزىندىك قۇنىن ازايتۋى كەرەك. قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ 70-80 پايىزى سىرتتان قىمباتقا كەلگەندىكتەن، ولار دا ءۇيدى شىعىنعا سالمايتىنى بەلگىلى. ولار دا تابىس كورۋى كەرەك. ال تابىس كورۋ ءۇشىن ولاردىڭ وزىندىك قۇنى تومەن بولعانى دۇرىس. ارماتۋرادان باستاپ كىرپىشكە دەيىنگى ماتەريالدار سىرتتان دوللارمەن ساتىپ الىنسا، باسپانا باعاسى شارىقتاماعاندا نە ىستەيدى؟ مىنە، ەندەشە ءبىز قازاقستانداعى تاۋار وندىرۋشىلەردىڭ سانىن كوبەيتۋىمىز كەرەك. سوسىن حالىقتىڭ الەۋمەتتىك توپتارىنا ارنايى باعدارلامالار اشقان دۇرىس. سەبەبى، كەيبىر باعدارلامالار جۇزەگە اسقان كەزدە اۆتوماتتى تۇردە ءۇيدىڭ باعاسىن قىمباتتاتىپ جىبەرۋگە اسەرىن تيگىزىپ جاتادى. سول ءۇشىن دە «استانا جاستارى»، «الماتى جاستارى» دەگەن باعدارلامالار ازىرلەنگەندە، بۇل ءبىر ۋاقىتتا ءۇي باعاسىنىڭ جاساندى قىمباتتاۋىنا اكەلدى، – دەيدى ەكونوميست باۋىرجان ىسقاق.

ەلىمىزدە جىل سايىن باسپانا كوپتەپ سالىنعانىمەن، ءتيىمسىز باعدارلامالاردىڭ ارقاسىندا جاستار ءۇي الا الماي، قۇرىلىس كومپانيالارى ساتا الماي الەك. ەلىمىزدە ءتيىمدى باعدارلامالار قۇرىلماي، بۇل ماسەلەلەر شەشىمىن تابا قويماس.