قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسى ءتۇسىپ جاتسا دا، قورلانىپ جاتسا دا شاراسىز كۇيدە وتىرعانىمىز جانىمىزعا باتادى. ال ءتىلدىڭ جايىن ويلاعاندار جازالانىپ جاتىر. جاقىندا عانا شىعىس قازاقستانداعى ريددەر قالاسىندا جالعىز قازاق مەكتەبى كۇردەلى جوندەۋ دەگەن جەلەۋمەن جابىلدى. قازاق مەكتەبىنىڭ جابىلماۋى ءۇشىن بلوگەر دياس قۇزايىروۆتىڭ اكىمدىك پەن ءماسليحاتقا زاڭسىزدىققا جول بەرمەۋدى سۇراپ، ءتىل ءۇشىن شىرىلداعانى جەرگىلىكتى بيلىككە ۇناماسا كەرەك، ۇستىنەن ارىز ءتۇسىردى. ءتىپتى ۇيىنە دەيىن ءتىنتۋ جىبەرگەن. دياس سەكىلدى ءتىل ءۇشىن كۇرەسىپ، جانتالاسىپ جۇرگەندەر «ۇلتارازدىق تۋدىردى» دەپ تۇتقىندالادى.
وسى ورايدا، ءماجىلىس دەپۋتاتى قازىبەك يسا «مەملەكەتتىك قىزمەتكەرگە مەملەكەتتىك ءتىلدى ءبىلۋ تالابى جوق» دەي وتىرىپ، سوناۋ اۆتونوميا كەزىندە دە ءتىلىمىز مۇنداي جاعدايعا تۇسپەگەنىن ايتادى.
– قازاق رەسپۋبليكاسى 1920-1925 جىلدار ارالىعىندا رەسەي قۇرامىندا بولسا دا، اۆتونوميامىزدىڭ ورتالىعى ورىنبوردا بولسا دا، بارلىق ەلدىمەكەندەردە كەڭسە ءتىلىن قازاق تىلىندە جۇرگىزۋدى ەنگىزگەن. ءتىپتى ورىستار كوپ شوعىرلانعان سولتۇستىك وڭىرلەردە دە كەڭسە ءتىلىن قازاق تىلىندە جۇرگىزۋگە قاۋلى قابىلداعان. دۇرىس جولعا قويىلىپ كەلە جاتقان بۇل ۇلتتىق ءھام مەملەكەتتىك مۇددەنى قورعاۋدان تۋىنداعان قاسيەتتى ءىس مەملەكەت باسىنا قانىشەر گولوششەكين كەلىپ تولاستاپ قالدى. سوندا ءبىز الەمدەگى 30 ەلدىڭ قاتارىنا ۇمتىلعان تاۋەلسىز قازاقستان 30 جىلدا وسىدان 100 جىل بۇرىنعى رەسەي قۇرامىنداعى استاناسى ورىنبور بولعان قازاق اۆتونوميالى رەسپۋبليكانىڭ اشارشىلىقتا، اتىس-شابىس، قيىن-قىستاۋدا وتكىزگەن العاشقى 5 جىلىندا جەتكەن جەتىستىگىنە جەتە الماۋ ناعىز ماسقارا قورلىق ەمەس پە؟ تاۋەلسىزبىز دەپ قالاي ايتا الامىز؟ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلىنىڭ دامۋى رەسەيدىڭ قۇرامىنداعى تاتارستان اۆتونومياسىنداعى تاتار ءتىلىنىڭ دامۋىمەن بىردەي دەڭگەيدە دەگەن ناقتى دالەلدەمەنى وقىعاندا بويىندا قانى بار قازاقتار نامىستان ءولىپ كەتە جازداپ ەدىك...
بۇدان ءبىر عاسىر بۇرىن قازاق اۆتونومياسىندا دامىپ كەلە جاتقان قازاق تىلىنە ءوزى قازاقشا بىلمەيتىن جاۋىز گولوششەكين قارسى بولعان ەكەن. ال تاۋەلسىز قازاق رەسپۋبليكاسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ دامۋىنا 30 جىل بويى كىم قارسى بولىپ كەلدى؟! ارينە، قازاق تىلىنە قارسى قازاق بيلىگى، قازاقشا بىلمەيتىن شەنەۋنىكتەر، – دەيدى ءماجىلىس دەپۋتاتى.
پىكىر قالدىرۋ