"كەتتىڭ بە – قايىرىلما!": توقايەۆ سۇحباتىندا نازاربايەۆ تۋرالى نە دەدى؟

/image/2024/01/03/crop-20_312_1384x2460_63543.jpg

قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ "Egemen Qazaqstan" گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا نازاربايەۆقا قاتىستى سۇراققا جاۋاپ بەرگەن. 

– كەلەسى سۇراق سىزگە ۇناماۋى مۇمكىن. ءبىراق بۇل ساۋالدى قوي­ماس­قا تاعى بولمايدى. ءسىز 2019 جىلى پرەزيدەنت لاۋازىمىنا سايلانعاننان كەيىن ەلىمىزدە قوسار­لانعان بيلىك جۇيەسى قالىپتاستى-مىس دەگەن ءسوز تارادى. كەيبىرەۋلەر ءبىزدىڭ ساياسي جۇيەمىزدى يراننىڭ، سينگاپۋردىڭ جۇيەسىمەن سالىستىردى. شىنىمەن دە، سول كەزدە ەلىمىزدە ەكى بيلىك ورتالىعى ورناعانداي كورىندى. راسىمەن سولاي بولدى ما؟ – دەپ سۇراق قويدى جۋرناليست. 

بۇعان توقايەۆ "توتەسىنەن قويعان سۇراعىڭىزعا تۋرا جاۋاپ بەرەيىن" دەدى. 

"كونستيتۋسياعا سايكەس، پرەزيدەنت ەلىمىزدىڭ ىشكى جانە سىرتقى ساياساتىنىڭ نەگىزگى باعىتتارىن ايقىندايدى، مەملەكەتىمىزدىڭ جوعارى لاۋازىمدى تۇلعالارىن، قارۋلى كۇش­تەرىمىزدىڭ جوعارى باسشىلىعىن تاعايىن­دايدى جانە ولاردى قىزمەتى­نەن بوساتادى. سونداي-اق مەملەكەت باس­شىسى ەلىمىزدىڭ جوعارعى باس قول­باس­شىسى سانالادى.

الايدا بازبىرەۋلەر قوسارلانعان بيلىك جۇيەسىن ورناتۋعا تالپىنعانى، ءتىپتى، مۇنداي ارەكەتتەردى ادەيى ءارى مۇقيات ۇيىمداستىرعانى راس. «بيلىك ءترانزيتى» كەزىندەگى احۋالدى ساياساتتاعى ايلاكەرلەر ءوز مۇددەسىنە پايدالانىپ، قوسامجارلانعان بيلىك ورتالىعىن قۇرۋعا تىرىستى. ەلىمىزدە پرەزيدەنت ءارى جوعارعى باس قولباسشى لاۋازىمى ءبىر بولەك، بۇرىنعى پرەزيدەنت يەلەنگەن قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى لاۋازىمى ءبىر بولەك بولدى. وسى ەكى لاۋازىمنىڭ يەلەرى ءبىر مەزەتتە قاتار قىزمەت اتقاردى. ءتۇپتىڭ تۇبىندە بۇل جاعدايدىڭ بيلىكتە قاتاڭ تەكەتىرەس تۋعىزباي قويماسى انىق ەدى.

مۇنى از دەسەڭىز، ءدال وسى جاعداي قاڭتار داعدارىسىنا اكەپ سوقتىرعان العىشارتتىڭ ءبىرى بولدى. ويتكەنى ىمىرالاسقان قاسكويلەر وزدەرى ويلاپ تاپقان قوسارلانعان بيلىك، ياعني «تاندەم» يدەياسىن دارىپتەپ، ونى ءوز مۇددەسىنە پايدالانعىسى كەلدى. كەيبىر لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ، ونىڭ ىشىندە بۇرىنعى ادىلەت ءمينيسترىنىڭ مارتەبە جاعىنان ەلباسى پرەزيدەنتتەن جوعارى تۇراتىنىن ايتقانى ەستەرىڭىزدە شىعار. كەيبىر شەنەۋنىكتەر بىرەسە انا، بىرەسە مىنا كابينەتتى جاعالاپ ءجۇردى. ولار ويناقتاپ ءجۇرىپ، اقىرى وت باستى. مەن كەيىنىرەك نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازار­بايەۆقا ونىڭ جاقىن سەرىكتەرىنىڭ ساياسي قيتۇرقىلىعى ەلىمىزدىڭ تاس-تال­قا­نىن شىعارا جازداعانىن اشىق ايتتىم.

قالاي دەسەك تە، مەملەكەتتە ۇلكەن جانە كىشى پرەزيدەنت دەگەن بولماۋى كەرەك دەپ سانايمىن. «كەتتىڭ بە – قايى­رىل­ما!» بولاشاقتا ەل تىزگىنىن ۇس­تايتىن ازاماتتار وسى جاعدايدان ساباق الىپ، مۇنداي نارسەدەن قاشىق بولۋعا جانە تەك قانا مەملەكەتتىڭ مۇددەسى مەن قوعامنىڭ بەرەكە-بىرلىگىن ويلاۋعا ءتيىس.

وكىنىشكە قاراي، ىشكى ساياسي داع­دارىسقا بايلانىستى تۋىنداعان سىن ساعاتتا نەگىزگى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى باسشىلارىنىڭ بەتپەردەسى سىپىرىلىپ، ولاردىڭ كاسىبي بىلىكسىزدىگى، قالا بەردى ساتقىندىعى اشكەرە بولدى.

اتا زاڭعا سايكەس جۇمىس ىستەيتىن ورنىقتى ءارى ءتيىمدى مەملەكەتتىك ينستيتۋتتار جۇيەسىن قۇرۋ اۋاداي قاجەت ەكەنى قاڭتار وقيعاسىنان ايقىن كورىندى. ءبىز ءبىر ەل بولىپ، بۇل داعدارىستى ەڭ­­سەر­دىك، قيىندىققا قاسقايا قارسى تۇرىپ، ودان ءتىپتى شىڭدالىپ شىق­تىق. ازاماتتارىمىزدىڭ بەكەم ءبىرلى­گىنىڭ جانە بارلىق دەڭگەيدەگى بيلىك وكىلدەرىنىڭ باتىل ىس-ارەكەتى­ءنىڭ ار­قاسىندا الاپات اپاتتىڭ بەتىن قاي­تارىپ، ەلدەگى احۋالدى تۇراقتاندىرا الدىق. كەيىن كەيبىر قاسكويلەر تەرگەۋ كەزىندە حالىق جاۋاپتى ساتتە جۇدى­رىقتاي جۇمىلا بىلەدى، بيلىك قانداي قاتەرگە دە قايمىقپاي توتەپ بەرە الادى دەپ ەش كۇتپەگەنىن مويىندادى"، دەپ جاۋاپ بەردى پرەزيدەنت. 

 

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار