ءاليحان نۇرمۇحامەد ۇلى بوكەيحان (1870-1937) – كورنەكتى قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى، عۇلاما عالىم، ۇلت ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ تەوريالىق نەگىزىن سالۋشى ءارى كوسەمى، قازاقتىڭ تۇڭعىش ساياسي پارتياسىن ۇيىمداستىرۋشى جانە الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ ءتوراعاسى. ول XIX عاسىردىڭ سوڭى مەن XX عاسىردىڭ باسىنداعى قازاق زيالىلارىنىڭ، قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرلەرى قاتارىنداعى ەرەكشە تۇلعا، ۇلت-ازاتتىق جانە الاش قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىسى، الاشوردا اۆتونوميالى ۇكىمەتىنىڭ ءتوراعاسى، پۋبليسيست، عالىم، اۋدارماشى، بىلىكتى ساياساتكەر، ءبىلىمدى ادەبيەتتانۋشى، تۇڭعىش ەنسيكلوپەديست.

ول 1866 جىلى 5 ناۋرىزدا بۇرىنعى سەمەي وبلىسىنداعى قارقارالى ۋەزىنىڭ توقىراۋىن بولىسى، قازىرگى قاراعاندى وبلىسىنىڭ اقتوعاي اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. اتا تەگى شىڭعىس حاننىڭ ۇلكەن ۇلى جوشىدان تارايتىن تورە تۇقىمى. ارعى اتاسى اتاقتى كوكجال باراق. قازاقتىڭ سوڭعى حاندارىنىڭ ءبىرى بوكەي حان وسى كوكجال باراقتىڭ بالاسى. بوكەيدەن باتىر، ودان مىرزاتاي، ودان ءاليحاننىڭ اكەسى نۇرمۇحامەد.

ءاليحان بوكەيحان بىرەگەي تالانت يەسى بولدى. وسى قاسيەتتەرىنىڭ ارقاسىندا ءاليحان نۇرمۇحامەد ۇلى قازاق زيالىلارىنىڭ باسىن ءبىر ارناعا قوسىپ، مەملەكەتتىلىكتىڭ قالىپتاسۋى ءۇشىن ايانباي تەر توكتى. تاريحشى پروفەسسور مامبەت قويگەلدى ءاليحان بوكەيحانتىڭ تاعدىرىن قازاق ۇلتىنىڭ ومىرىنەن ءبولىپ قاراۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن ايتادى.

ول سەبەبى ۇلت-ازاتتىق قوزعالىستىڭ كوسەمى بولاتىن. كەز كەلگەن ۇلت-ازاتتىق قوزعالىستىڭ كوسەمىنىڭ تاعدىرى وسىلاي قايعىلى اياقتالعان. ءتىپتى، رەسەي اۋماعىنداعى ۇلتتاردىڭ ءاليحان بوكەيحان سياقتى كوسەمدەرىنىڭ تاعدىرى باسقاشا بولۋى مۇمكىن ەمەس ەدى، - دەيدى ول.