حاميت ەسامان. اقىن قىلىپ جىبەردىك كوكتوبەنى

/uploads/thumbnail/20170708151245924_small.jpg
حاميت ەسامان 1986 جىلى 16 تامىز كۇنى جامبىل وبلىسى، ت.رىسقۇلوۆ اۋدانى، تەرەڭوزەك اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ولەڭدەرى رەسپۋبليكالىق مەرزىمدى باسپا ءسوز بەتتەرىندە جاريالانىپ كەلەدى. ق ر مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ باعدارلاماسى بويىنشا 2008 جىلى «جالىن» باسپاسىنان «اعاشتىڭ ءبۇرى»، 2013 جىلى «جازۋشى» باسپاسىنان «قاراشا حاتتارى» اتتى ولەڭدەر جيناعى جارىق كورگەن.                                                                                           * * *                               ويىم بۇرلەپ، ساۋلە ءتۇسىپ ساناعا، اقىن بولىپ كەتەم ەرتەڭ قالاعا. قوش ايتىستىم جازىعىما جۋساندى، ۇزاق قاراپ ساعىمدانعان دالاعا.   كوڭىلىمە تۇرعاننان سوڭ دەم بەرىپ، كەر دالانى قيا المايمىن سەندەلىپ. كەتەم ءبىراق، سوسىن اقىن بولامىن، ءومىرىمدى ب ا ق پەن سورعا تەڭ ءبولىپ.   شي تۇبىنەن قول بۇلعايدى شات كۇنىم، بالاۋسا كۇن، تاڭداي تەسكەن ءتاتتى ۇعىم. كەتەرىمدە تاراپ ەدىم كەكىلىن، كوز الدىمدا مۇڭايعانى اق قۇلىن.   پەرزەنتىنە يىگەندەي جەر ءتوسى، مەيىرلەندى بۇكىل اۋىل ولكەسى. الاتاۋداي ارمانىمدى ارقالاپ، قالا جاققا شىعىپ كەتتىم ەرتەسى.   توقتامايمىن تاڭعا اساتىن تورىداي، تاۋسىلمايدى ۇشىعى جوق جول ۇداي. كوزىم الدى تۇماندانىپ بارادى، قاراشى، اقىن بولام دەگەن سورىم-اي.   كوڭىل شىركىن اق قۇلىنداي جەتىم-دى، تۇسىمە ەندى... مەنى ىزدەيتىن سەكىلدى. قيماستىقپەن ەلجىرەيدى الىستان... ...قۇلا تاي بوپ كەكىلدى.     * * * اللاعا بولسىن قۇلدىعىم... ءتورت كىتاپتا ايتقان ون سەگىز مىڭ عالام شىندىعىن. جەتى قات جەردىڭ ۇستىندە ءومىر زىرلايدى، پەرىشتەلەر مەن اقىندار كورمەي ءبىر-بىرىن.

             كۇن باتىپ، تاعى تاڭ اتىپ، ءان سالسىن قۇستار جۇرتتى وزىنە قاراتىپ. جەتى قات كوكتەن اق پەرىشتەلەر تۇسەدى، اقىندارعا ولەڭ تاراتىپ.   تاڭسارىدە جازىپ قويعان حاتىم بار، حالايىق، سونى وقىڭدار. اق ولەڭ كوككە قۇس بولىپ ۇشىپ كەتەدى، كەزدەسكەن كۇنى پەرىشتەلەر مەن اقىندار.                                    بەيۋاقتاعى ساعىنىش   ...ولتىرىسپە سەن مەنى!                                                            مەيىرحان اقداۋلەت ۇلى                                   مەن ساعان بەيۋاقتا كەلدىم، شىقپادىڭ... بالكىم، ولە المايتىندىعىما سەندىڭ. بالكىم، اڭساعانىمدى سەزبەدىڭ، ايتەۋىر، قىلىقتارىڭا كوندىم. ويلايىن دەسەم سەنە دە المايمىن، ويلامايىن دەسەم ولە دە المايمىن. سول كەزدە بەيۋاقتا جىلاپ تۇردىم، جۇباتار جان جوق... ال سەنى كورە دە المايمىن. تاعى دا بەيۋاق... اۋلاڭدا ءجۇرمىن، عۇمىرىنا الاڭداپ ۇلبەگەي گۇلدىڭ. كوز جاسىمدى ءتۇن كەلىپ سۇرتەدى، مەن تۇرمىن... راحىمىن كورىپ ءتۇننىڭ. سولاي... بەيۋاقتا كەلدىم، شىقپادىڭ، بالكىم ولە المايتىندىعىما سەندىڭ. بالكىم اڭساعانىمدى سەزبەدىڭ، ءبىراق... تۇسىنسەڭ... كەلمەيدى ولگىم.                                      ۇلى ارمان   عالامنىڭ تۇيسىگىن قوزعاعان، دۇنيەدە ەش اقىن جازباعان- ۇلى جىر باستاعىم كەلەدى، باۋرىنا باساتىن بوز دالام.   فانيگە العاشقى ءام سوڭعى رەت كەلگەسىن، ەلەمەي ولەڭنەن وڭگەسىن، ءتورت شۋماق ۇلى جىر جازسام-اۋ، جۇباتىپ جالعاننىڭ پەندەسىن.   ۇلى جىر تەك تارتسا جۇرتىمنان، ارتىلسا مىڭجىلدىق ۇرقىمنان. بارلىعىن بىلگەن كۇن، تىيىلار- ايباتىن شەككەندەر سىرتىمنان.   ولەڭگە قايعىمدى قوسقاندا، اڭسارىم اۋادى اسپانعا. قۇس جولىن بەتكە الىپ كەتكەنمەن، اينالسام مىڭجىلدىق داستانعا.   فانيگە اقىن بوپ كەلگەسىن، ەلەمەي ولەڭنەن وڭگەسىن ۇلى جىر جازارمىن، ءتاڭىرىم – ۇمىتىپ كەتپەسە پەندەسىن.   قاناتىن قىرانشا قومداعان، قىرانشا زاۋ كوككە سامعاعان. تاريحتا ساناۋلى-اق اقىن بار، ۇرقىنا ۇلى جىر جالعاعان.     * * * بۇيرا بۇلت تاۋ باسىنان كوشكەن ەدى، قىرلاردا قىزىل گۇلدەر سەسكەنەدى. جەر باۋىرلاپ اعادى اق بۇلاقتار، مەن نەگە تۇسىنبەيمىن ەشتەڭەنى.   مۇڭىن نەگە بىلمەيمىن مىنا الەمنىڭ، وكىنىشىن قايتەمىز قۇبا بەلدىڭ. ومىرگە جىلاپ كەلگەن جان ەدىم عوي، كەلمەي مە الدەقانداي جىلاپ ولگىم.   ءوز سورىم با ۇلى اقىن بولا الماعان، ەندى ومىرگە كەلمەيدى جوعالعان ءان. اققۋدىڭ كۇيىن نەگە تولعامايمىن، ايدىنىنا قايتادان ورالماعان.   ورالمادى ادەمى قۇس اققانات، سۇلۋ سازىن سورىنا تۇساپ، قاماپ. سارعايعان جاپىراقتى جيناپ ءجۇرمىن، قارايىپ كەتكەن گۇلدى قۇشاقتاپ اپ.   مەن نەگە تۇسىنبەيمىن ەشتەڭەنى...   * * * ءبىر يىسكەپ شاشىڭنان، عازال ءورىپ كەتەرمىن. جازىعىمدى جاسىرعان، قارىزىڭدى وتەرمىن.   گۇلدەن ورگەن ءتاجىڭدى، ەسىمە السام ەگىلەم. ايتا ءجۇرىپ نازىڭدى، قوشتاسىپسىڭ مەنىمەن.   اڭساپ شەكسىز زەڭگىردى، ءوزىمدى-وزىم الداپپىن. سەن سۇيەتىن زەر گۇلدى، مەن قۇرمەتتەي الماپپىن.   جىگىن شاعىپ جانىمنىڭ، جىلاپ اقتى جىلعالار. تاسپىسىندەي ءتاڭىردىڭ، تىزبەكتەلدى تىرنالار.   مەن دە جاتام قامىعىپ، ەسكە ءتۇسىپ جايراڭ كەز. كۇرەڭ كۇزگە زارىعىپ، كۇرسىنبەشى اينامكوز.   ەندى بولەك گۇلدەيسىڭ، ەمەس ءبىراق باقتا بۇل. ارمانىمدى بىلمەيسىڭ، اققۋىم-اي اقكوڭىل!!!                                ءماجنۇن تال   مەندەگى جىر، كۇزدى كۇنگى نازىك مۇڭ، ءماجنۇن تال- ارۋ سىندى بۇرىمدى. سەنىڭ عازيز جاپىراعىڭا جازىپپىن، ەڭ اياۋلى ءارى العاشقى جىرىمدى.   سول ولەڭدى مەزگىل كەلىپ ۇزگەنشە، مۇڭايما تەك... جۇلدىزى سور اقىنداي. ساعىنىشتان سارعاياسىڭ كۇز كەلسە، مەنىڭ سۇيگەن سۇلۋىمنىڭ حاتىنداي.   قيا المايسىڭ بىرگە كەشكەن داۋرەندى، تۇسىمە ەندىڭ كەي تۇندەرى ەگىلىپ. ەسكە سالىپ تۇرسىڭ بۇگىن ساۋلەمدى، قوس بۇرىمىڭ توبىعىڭا توگىلىپ.   ءماجنۇن تال... مەنىڭ كوركەم عازالىم، جۇرەگىمنەن وقىپ كەلگەن سىرىمدى. سەنىڭ ءازىز ديدارىڭا جازامىن، ەڭ ازاپتى ءارى سوڭعى جىرىمدى.   قىرعىز قىزىنا ايىلدان كەلگەن نازىك قىز، اقىننىڭ بولشى سىرلاسى. ءبىز دە ءبىر ولەڭ جازىپپىز، قۇلاعىڭ سالىپ تىڭداشى.   سويلەسەم ءسوزىم جەتە ما، ال ەندى، تىڭدا وتىنەم. قازاقتار قالاي ەكەن، ءا... ۇنايتىن شىعار شەتىنەن.   ءورىمى بولەك جاندايسىڭ، سەزىمنەن كورگەن ءسۇيىنىش. سەن قازاق بولا المايسىڭ، ايتارى جوق ول قيىن ءىس.   كەتپەگەي بوسقا مۇندا كەپ، بەكەرگە قاراپ تۇرمايىق. اقىن كوپ بىزدە، جىر دا كوپ، قوسىلىپ قانە ىرلايىق.   مەندەي قازاقتى بۇل كەشتە، تۇڭعيىق ويعا باتىرساڭ؛ سىيلار ەم ساعان ىر-دەستە، ىستىقكول جاققا شاقىرساڭ.   كوكەيگە سىيلا مول ءۇمىت، ايىلدىڭ ارعى جاعىنان. سول كولگە بىرگە شومىلىپ، ىرلاساق تاڭعا سوڭىنان.   كەنەلەر ەدىك جۇماققا، شاتتىعىن سىيلاپ تاڭعى اراي. ول كۇندەر كەلمەس ءبىراق تا، ارمان-اي، ارمان، ارمان-اي.   *  *  * ەرتەدەن بەرمەي جۇرگەن جانعا تىنىم، ارالادىق كوشەسىن الماتىنىڭ. سەزىم بولىپ توگىلدى جۇلدىزدارى، بىزگە جەتەر دۇنيە – اي بار ما اقىنىڭ؟!.   بۇل جەردەگى كۇي بولەك، ارىن باسقا، بۇدان ارتىق عاجاپ ءسات تابىلماس تا. ەشقاشان ون سەگىزىن قيا المايتىن، ولەڭ وقىپ بەرگەنبىز قارىنداسقا.   جوق ەشقانداي كوڭىلدىڭ اتتەگەنى، سەزىممەن جەتىپ جاتتى جەتپەگەنى. تىمىق تۇندە تەبىرەنىپ كۇي تولعادىق، اقىن قىلىپ جىبەردىك كوكتوبەنى.   اقىندار، اق سامالدان ءنار العانبىز، الماتىمەن ەگىز بوپ جارالعانبىز. ءومىرىمدى وزگەرتىپ جىبەرگەندەي، ولەڭىمە عاشىق بوپ اق ارمان قىز.   ەرتەدەن بەرمەي جۇرگەن جانعا تىنىم، عاجابىن كوردىك سولاي الماتىنىڭ. تۋعان جەر توپىراعىڭدى كەشىرگەيسىڭ، سول جەردە ولەڭ بولىپ قالدى اقىنىڭ.     * * * ءبارىن كورىپ كەلەم مىناۋ جالعاننان، كورەسىمدى كورگەن سايىن تاڭ قالمان. جىلاپ تۇرعان كوڭىلىمدى جۇباتىپ، كوزگە ىلمەدىم ارمانىمدى الدانعان.   كەۋدەمدە بار ولەڭ دەيتىن كىتابىم، وقىپ الىپ سونى قاستەر تۇتامىن. بۇلتتارعا ەرىپ بۇيرات جولدىڭ ۇستىندە، عازال ەتتىم ارۋ قىزدىڭ جۇپارىن.   ەر دەپ جۇرگەندەردىڭ كورىپ ەزدىگىن، ءوز كوزىمە ەلەستەدى ءوز ءمىنىم. كوڭىل ءۇشىن كۇنا جاساپ الدىم دا، امان قالدىم بولماعان سوڭ كەزدىگىم.   ءتاۋباسى جوق تاكاپپار دا بولىپ ەم، كوزگە ىلمەيتىن جاساعانىن قولىمەن. شەكسىز عالام شەر-كۇنىمدى ۇدەتىپ، كەتىپ تىندىم اقىندىقتىڭ جولىمەن.   بولعىم كەلدى اقيقاتتىڭ ەلشىسى، جالقى شىندىق – جۇرەگىمنىڭ ەمشىسى. ءبارىن كوردىم، ەندى قالعان تىرلىكتە، ولەڭ شىعار ءومىرىمنىڭ ەنشىسى.       وزىمە ساۋال   تاعدىرىممەن تالاسىپ، ۇدەي ءتۇستى كەسەلىم. اي اماندا اداسىپ، اقىن بولعان – نە سورىم؟!   نە ءۇشىن ولەڭ جازامىن، ءسوز كورەمىن تۇسىمدە. ادامزاتتىڭ ازابىن، ايتىپ ءوتۋ ءۇشىن بە؟!   اينىمايىن سەرتىمنەن، انتىم كەتسىن ىشىمدە. رۋحىمدى ولتىرگەن، ەزدى كورۋ ءۇشىن بە؟!   توڭبايتۇعىن ىزعارعا، جۇرەك ءالى كۇشىندە. كوزىن سۇزگەن قىزدارعا، سەزىم سىيلاۋ ءۇشىن بە؟!   ارماندا ولگەن اقىننىڭ، مۇڭىن تانۋ ءۇشىن بە؟! اۋىلداعى اكىمنىڭ، قىبىن تابۋ ءۇشىن بە؟!   تالايىممەن تالاستىم، باسقاسىندا ءىسىم نە؟! اردا تۋعان الاشتىڭ، جوعىن جوقتاۋ ءۇشىن بە، نە ءۇشىن ولەڭ جازامىن...   ەشكىم ماعان سەنبەدى، سەنبەي كەتسىن سەنبەسە. تانىماسا ول مەنى، تانىتايىن ەندەشە.   * * * جاسىمنان ءسۇيدىم جىردى اسەم، كوڭىلىم كولدەي تاسقاندا. سۇلتانماحمۇتتىڭ قۇرداسى ەم، جالت ويناپ وتكەن اسپاندا.   تۋدىرىپ تالاي الىپتى، كوكەيى ءسويتىپ بۋسانعان – سۇيە الماي كەلەم حالىقتى، حالىقتان سول ءبىر تۋسام دا. وكىنىش جاتىر ولشەنبەي، كەۋدەمدە مۇڭدى وي ءىسىنىپ؛ قازاقتى ءسۇيىپ ولسەم عوي، الاشتىڭ ءقادىرىن ءتۇسىنىپ.   دەرت ەكپەي بىرەۋ جاراعا، قالمايىن ءتۇسىپ تاباعا. ۇلمىن با ۇلتىن سۇيەتىن، قۇلمىن با جۇرگەن جوراعا.   ومىرمەن جالعىز سىرلاستىم، كوڭىلدىڭ كىرىن كەتىرىپ. سۇلتانماحمۇتپەن قۇرداسپىن، مۇڭداسپىن دەسەم وتىرىك.                                                                 * * * ءبىلشى مەنى – ءسۇيۋ دەيتىن عاجايىپ تىلسىم ەدى. ومىرىندە ورتەنىپ كورمەگەن سوڭ، ولەڭ جازىپ ءبىر اقىن كۇرسىنەدى. سوزىنەن سۇيەگىنە مۇڭ سىڭەدى.   وعان تەك سەنىمەنەن باياندى الەم، جۇرەگىندە ءوزىڭ دەپ وياندى ولەڭ. ءبىراۋىق مۇقاعالي جايلى ويلانىپ، شاراپ ءىشىپ تۇرادى حاياممەنەن.   ونىڭ جانىن تاڭ سايىن تەربەتتى ءۇمىت، كوزىندە تۇر سەزىمى مەلدەپ تۇنىق. جىر جازادى قيىننان قيىستىرىپ، بۇگىنگىنىڭ جىبەگىن سەن دەپ ءبىلىپ.   سەن بولەك مەملەكەتسىڭ، جىراقتاسىڭ، قايتەسىڭ، ءومىر سولاي سىناتقاسىن. كوزىڭنەن كوركەم اۋەن توگىلگەندە، قالايشا ءبىر كورگەننەن ۇناتپاسىن.   اقىن ەدى ول ارمانىن الداماعان، تاعدىرىن ءوز قولىمەن تاڭداماعان؛ قوس دۇنيە باقىتىنا كەنەلەدى، اقىنداردىڭ ساۋابىن العان ادام –   سول ءۇشىن دە ءسۇي كەلىپ ءشايىرىڭدى، تاۋەكەل، تەڭىزگە سال قايىعىڭدى. كوپ سەزىمنىڭ ءبىرى ەمەس ونىڭ جىرى، ونىڭ ءسوزى ەرەكشە قايىرىمدى...                                                           * * * دۇنيەگە وقىپ تۇرامىن قۇلشىنىپ ولەڭ، كوڭىل ۇعىسىپ تاعدىردىڭ تىلسىمىمەنەن. ال، مۇڭ ويناسا جانىمنىڭ پەرنەلەرىندە، كوزىم الدىندا قالادى قىرسىعىپ الەم. تىڭدايدى ءاربىر ءسوزىمدى قادالا قالىپ، مەن جىر وقيمىن جالعاندى جاعادان الىپ. شۋلى الامان شاھاردان زەرىكتىم بە ەكەن، ءومىردى ءبىلىپ قايتايىن دالاما بارىپ.   قاراشا جەلى تونادى باعىمنىڭ گۇلىن، جاپىراقتارى ورتەندى جانىمنىڭ بۇگىن. ءانىم كوپ ەدى اياۋلى اق تاڭدا تۇسكەن، سۇلۋ قىزدارعا سىيلايىن ءانىمنىڭ ءبىرىن.   اسەم سازىمدى جالعاننىڭ ساعىمى اربايدى، ءاز ارماندارىم ءوزىمدى تاعى دا الدايدى. گۇل قۇشاقتاعان سۇلۋلار بولماسا ەگەر، عالام دا مىناۋ مۇڭىمدى قابىل المايدى.   ءانىمنىڭ سولاي بۇزىلدى ىرعاعى ادەمى، الديلەپ شىعار اق تاڭعا مۇڭ عانا مەنى. اقىرەتكە دەيىن ارمانى ءۇشىن الىسقان، دۇنيە قاشان اقىندى تىڭداعان ەدى.   تۇسىنىكسىزدەۋ تىلگە ەنىپ تىرشىلىك بارا، اي بوجىراپ، قارايدى كۇن سىنىقتانا. اقىن ەكەنىمدى دۇنيە بىلمەيتىن شىعار، بىلسە ەگەر تىڭدار ەدى عوي كۇرسىنىپ قانا.                                                      قيسىق بۇتا   دەگەيسىڭ وقىساڭ جىردەستە مۇنى، بۇل كۇنى مەن اقىننىڭ تاعدىرىمىن. ءومىرىمنىڭ وزگەشە ەستەلىگى، قيسىق بۇتا بيىل دا جاردى ءبۇرىن.   قۇداي ءسويتىپ قيسىق قىپ جاراتقان دا، سول بۇتانىڭ وزىنەن سىر اڭسادىق. اللانىڭ پەيىلىندەي ءار اق تاڭدا، وتىرادى بوزتورعاي ءبىر ءان سالىپ.   مەن جاتامىن سىر تولعاپ قارا كەشتە، سىڭىرە الماي بويىما ماڭگى مۇڭدى. قيسىق بۇتا اينىتپاي سالادى ەسكە، و باستا قيسىق بىتكەن تاعدىرىمدى.   قۇستىڭ ءانى – سۇلۋدىڭ سالەمىندەي، بەلگىلى ەدى ءبىر ءساتتى ساعىنعانى. قيسىق بۇتا قيسايعان ولەڭىمدەي، بولماسا مىنەزىمدەي قانىمداعى، قيسىق بۇتا... ول – مەنىڭ تاعدىرىم...                                                                 * * * قوس ارماندى جەتەلەپ اپپاق ءۇمىت، سىر بولىستىك ەكەۋمىز باققا كىرىپ. مەن شىركىن جىر وقىعىم كەلىپ ەدى، سەن بولساڭ سويلەپ كەتتىڭ اقتارىلىپ.   ءتۇسىندىم، سالدىڭ ءبارىن جايىپ تەگى، ولەڭ ەكەن سەزىمنىڭ ايىپكەرى. سۇلۋ شىراق كوڭىلدە ءدىرىل قاعىپ، جىلاپ قالدى جانىمنىڭ بايىتتەرى.   اينالايىن، مىنا ءومىر بىلسەڭ ەگەس، كوزدى اربايدى قۇبىلعان مىڭ سان ەلەس. جۇلدىزىنان تالاي قىز اداسقاندا، تۇسىنبەگەن تاعدىردى ءبىر سەن ەمەس.   قوس ارمان قوس تاراپقا بەت تۇزەدى، تاعدىر ءبىرىن ۇشپاققا جەتكىزەدى. ...سەنىڭ كوزىڭ مولدىرەپ ەسكە تۇسسە، كەۋدەمدەگى سول كۇنگى كەكتى ۇزەدى.   تاعدىرىمدى تۇسىنبە سىزى باسىم، ەندى وعان نەسىنە قىزىعاسىڭ. كىنالى بولسا كوڭىلىم تەك سەن ءۇشىن، جىرىمدى دا وقىما، بۇزىلاسىڭ.                                                           * * * مەن تاشكەنتتە ولەر ەم – الماتى بار، تەك مەن عانا تۇسىنەم ول قالانى. ەسەنعالي راۋشانوۆ   كوڭىلىمنىڭ تارتقانمەن وڭ قاباعى، جۇرەگىم توقسان ءتۇرلى تولعانادى. ولەڭىم الماتىنى ايتادى ىلعي، مەن ءبىراق، تۇسىنبەيمىن ول قالانى.   ايتقانمەن ءجيى سالەم قۇداشاعا، ولەڭ وقىپ بەرمەيمىن سۇراسا دا. ول دا تۇسىنبەيدى عوي الماتىنى، مەن دە بىلمەيدى ەكەنمىن راسى، اعا!   جاس اقىنمىن وزىمشە، اي، قاندايمىن، وڭاشادا وتىرىپ وي تولعايمىن. قايدا تۇراتىنىمدى بىلمەي جاتىپ، قايدا ولەتىنىمدى ايتا المايمىن.   اۋەلدە جاندى قۇشتار قىلعان سوزگە، كەرەمەت بار دەپ بىلمەن جىردان دا وزگە. تۇسىنىكسىز قالادا ءولىپ نەم بار، تۇسىنەتىن ءبىر اۋىل تۇرعان كەزدە.   بىلمەدىم، كوڭىلىمنىڭ ءتۇسى قانداي، كەلە جاتىر ايتەۋىر ءىسىم وڭباي. تۇسىنبەك تۇگىل مىنا ءنان شاھاردى، كەلەمىن ءبىر ايەلدى تۇسىنە الماي.   ولەڭ وقىپ باستايتىن تاڭعى اياتىن، قۇرمەتتەيمىن اقىننىڭ دارداي اتىن. ولار دا الماتىنى تۇسىنبەي مە، تۇسىنبەسە بولادى قانداي اقىن؟!.   بارسىن مەنى قۇستاردىڭ تىزبەگى الىپ، الماتىنى بىلەيىن سىزگە بارىپ. ءسىز اعا، تۇسىنەسىز ول قالانى، ول بۇكىل ەلگە ءمالىم، بىزگە دە انىق.                                                  دۇعا كەلمەستىڭ كەمەسىنە ءمىنىپ بارام، قارايدى دۇنيە ءبارىن ءبىلىپ ماعان. ءبىزدى جوقتان بار ەتكەن قۇدىرەتتى، اللانىڭ حاق ەكەنىن ۇمىتپاعام.   باردان قايتا جوق قىلدى امىرىمەن، قوش ايتىستىم جالعاننىڭ جارىعىمەن. اقىرەتتىڭ ايانىن كۇتىپ جاتام، كۇللى ادامزات تۇرعانشا قابىرىنەن.   بۇگىنگى ءتۇن - ەكەن عوي ءتۇنىم سوڭعى، جۇرەگىمە توگىلگەن كۇنىم ءسوندى. قايىڭداردىڭ بۇرىمى تارقاتىلماي، التىندى جاز بايشەشەك گۇلىم سولدى.   تاۋلار شوگىپ كەتكەندەي اسقارالى، قىراتتاردىڭ قاتۋلى قاس-قاباعى. بۇلاق قۇرعاپ قالعانداي، باۋلار قاڭسىپ، جۇلدىزداردىڭ كوزىنەن جاس تامادى.   ۋا، اللا، قۇدىرەتىڭە قۇلدىق ۇردىم، شەگىنە دە جەتتىم-اۋ بۇل عۇمىردىڭ. وزەككە ءورت بوپ تۇسكەن ولەڭ بەردىڭ، ەندى ۋاقىت قىلماسىنشى جىردى قۇردىم.   بۇل فانيدە تۇرمايدى ەشكىم ماڭگى، كەتىپ قالعان باقيعا كوشتىڭ الدى. ءومىر دەيتىن ۇلى كوش... ۇلى كوشتە – يا راببىم، جاساعان كەش كۇنامدى!..                                                        * * * شارتاراپقا شاشىلىپ مۇڭ كوزدەگى، شايقالىپ تاعدىرىمنىڭ تۇر بەزبەنى. باقىتتىڭ جۇلدىزىنداي اينامكوزگە، عاشىق بولعان اقىن ەم ءبىر كەزدەرى.   سىيلاپ ەدىم جانىمنىڭ جىرىن بۇلا، بىلمەيمىن نيەتىمدى ول ۇعىندى ما؟!. قۇستاردىڭ قاناتىنان تامعان ولەڭ، ارزۋ بولىپ ايتىلدى بۇرىمدىعا.   تەڭ كورگەندەي بولعاندا باقتى دا ءبىز، ارمانىمدى الدادى اققۇبا قىز... سول كۇنى جالعىزدىقتان مۇڭايدىم مەن، اقىنبىز، مۇڭايۋعا شاق تۇرامىز.   ەلەگەم جوق اسپاننىڭ كۇركىرىن دە، سويلەپ جاتتىم تۇندەردە جىر تىلىندە. سودان بەرى قورقامىن جۇرەگىمنەن، تۇناتىنداي قىزداردىڭ كىرپىگىندە.   ارۋدىڭ ءشارباتىنا شولدەگەندەي، جاتار بولدى جۇرەگىم ەمگە كونبەي. جۇزىنە جەر بەتىنىڭ بار توزاڭىن – جيناپ اپ، جۇرگەن شىعار ول دا مەندەي.    

ەسكى سۋرەت

  قوبىزىمنىڭ بۇرايمىن قۇلاعىن كوپ، سوكپە تاعدىر وتكەندى سۇرادىڭ دەپ؛ ەسكە ءتۇسىپ بەيۋاقتا بالالىعىم، جىلاعىم كەپ تۇرعانى-اي، جىلاعىم كەپ.   پەندە بولىپ موينىنا كۇنانى ىلگەن، قايتا ءسابي بولا الماي جىلادىم مەن. قايران كۇندەر قىزدارعا حات جازاتىن، ارتىنشا ءسوز ەستيتىن مۇعالىمنەن.   كىم ءتۇسىنسىن سونداعى مۇڭدى ءبىزدىڭ، سەزىمىمدى ەڭ العاش جىر عىپ ءۇزدىم. سۇيگىم كەلىپ...امالسىز قايتۋشى ەدىم، جانارىنان سىر اۋلاپ قۇربى قىزدىڭ.   قايدا كەتكەن بارلىعى قىزىعار كۇن، كۇرەڭ تارتىپ بارادى ءجۇزىم ءار كۇن. كەستەلەنگەن اق كويلەك كيگەن قىزدىڭ، بەينەسىن دە كوزىمنەن ءۇزىپ الدىم.   بولاتىن ءۇرزادا الەم ۇلەسىمدە، مەن دە ءسابي ەدىم عوي...بىلەسىڭ بە؟! اياۋلى ازاپ سىيلاعان العاش رەت، بالا عاشىق ءالى كۇن ءجۇر ەسىمدە.   قۇلجاداي سورابىنان جاڭىلىسقان، كوز اشپادىم ايتەۋىر جابىعىستان. ساعىنىشىم – بويداعى باستى دەرتىم، ولەر بولسام ولەرمىن ساعىنىشتان.                                                     * * * كوڭىلىمنەن كۇرەڭ بۇلتتار كوشتى انىق، مەنىڭ اقىن ەكەنىمدى ەسكە الىپ. القىنىپ جىر وقىپ بەردىم دۇنيەگە، باقىتىنا جەتكەن جانداي كەش قالىپ.   جاپىراعىن الدىما اكەپ جايعان كۇز، مەزگىل سىرىن بىلە الماي ءبىز قايرانبىز. ساياجايدا سىقىلىقتاپ كۇلەدى، تۇنەۋگۇنى بەرگەن سەرتتەن تايعان قىز.   كۇلە بەرسىن...ول ءبىر ەسسىز كوبەلەك، مۇمكىن وسى ولەڭ شىعار كەرەمەت. ەندى بالكىم جازباۋ كەرەك ەشتەڭە، ءبىراق، تاعى جازىپ كەتتىم نە كەرەك.   جىلاماسىن اسپانىم، جىردان وزگە ءومىرىمدى تاستادىم. اقىنداردى ولەڭ عانا ساتپايدى، ءبارى جالعان باسقانىڭ.   ءومىرىمدى قوسىپ ءوردىم عازالعا، ونى قۇستار كورىپ تۇرعان ازاندا. ولەڭ سەنىڭ تۇسىنبەدىم جانىڭدى، تۇسىنە السام جازام با؟!.                                    اۋىلعا حات   بۇگىندە بولدىق قالالىق، وزگەردى سولاي پەشەنە. اۋىلدا قالدى بالالىق، تەنتەكتىك كەتتى كوشەدە.   قوسىلدىم ايتەۋ قاتارعا، ارمانىم استە ولمەيدى. كۇن سالقىن ءبىراق شاھاردا، جىلىتۋ قولدان كەلمەيدى.   ازىرگە شۇكىر امانمىن، كوندىكتىم ءومىر سىنىنا. كۇن تۇگىل مىنا قوعامنىڭ، ۇيرەندىك سالقىندىعىنا.   باعىنباي ءتىپتى ەركىمە، بايلادى ءبىر وي باسىمدى. ساعىنىشىمنىڭ دەرتىنە، ولەڭنىڭ دەرتى قوسىلدى.   اڭساتىپ سوناۋ پاك كۇندەر، قيالىم سولاي باراتىن. سىرلاسىم بولدى اق گۇلدەر، مۇڭداسىم بولدى قارا ءتۇن.   بىلمەيمىن ونىڭ سەبەبىن، ءتاڭىرىم شۋاق شاشقان دا. سول مەنىڭ ءمولدىر ولەڭىم، اتىمدى جازار اسپانعا.   قالايمىن سولاي بولعانىن، بولاتىن شىعار جاقىندا. ايتامىن ەندى قالعانىن، كەلەسى جازعان حاتىمدا.                                          مەنىڭ ءلايلىم   شىرىن سورىپ وسكەندەي ءتاتتى گۇلدەن، قارعاداي قىز، باۋرادىڭ اقتىعىڭمەن. ساۋلەتتى سۇلۋلىقتىڭ دۇنيەسى، سىر تارتىپ جاتتى سوناۋ پاك كۇنىمنەن.   سەنى ءسۇيىپ شوق شايناپ، جالىن كەشكەم، كوزدى ارباعان بەينەڭدى لاعىل دەسكەم. جارشىسى ما ەڭ اياۋلى التىن تاڭنىڭ، شىنار ما ەدىڭ جۇماقتىڭ باعىندا وسكەن.   ارمان جوق جانىڭدا ەندى جازىم وتسە، جۇرەگىمدى اقنازىك نازىڭ وپسە. ومىردە ماحابباتتىڭ زارىن تارتقان – ادامدار وزىڭە كەپ ءتاجىم ەتسە.   شىركىن سەزىم كورسەتپە ازابىڭدى، جۇزىڭنەن ايىرماسپىن نازارىمدى. شالقىتىپ سازعا قوسقان كۇيشى سىندى، ساعان عانا تىڭداتام عازالىمدى.   توزاڭ ءومىر ءجۇزىڭدى جاسىرماسىن، مەن تىرىدە سەن ماڭگى قاسىمداسىڭ. سەن دەگەن سەرتكە بەرىك جۇرەگىمە، قايعىنىڭ قارا ءمورى باسىلماسىن.   ءتاڭىر ماڭگى تىنىشتىق تاپتىرعانشا، ءتانىمدى جاننان ءبولىپ لاقتىرعاناشا؛ ءلايلىم سەنى كوزىمدەي سۇيە بەرەم، ماحاببات دۇنيەگە سوت قۇرعانشا.                                                   * * * اۋىل جاققا بارعانمىن جاز الدىندا، تامىرىمدا تۋلادى عازال مۇندا. ارىدەگى وتكەنىم ەسكە ءتۇسىپ، سۇلۋ سۋرەت كولبەدى كوز الدىمدا.   اڭساپ جاتتىم ورالماس كوكتەمىمدى، ايبوزىم كۇن ايعاقتار وتكەنىمدى. جانىپ تۇرعان جىبەكتەي جۇلدىزدار دا، سالادى ەسكە جۇلدىزدى ساتتەرىمدى.   قۇربى قىز دا تۇراتىن كۇلىپ ءتاتتى، تاعى كوردىم تۇسىمدە...ول ۇمىتپاپتى. اق بانتيكتى اياۋلىم كەيىنگى جىل، كورشى اۋىلدان كەڭپەيىل جىگىت تاپتى.   سول قىزدىڭ ماعان جازعان حاتىن دا الدىم، بۇل كۇنى مەن ەڭ ۇلى وقىرمانمىن. تاپ سول ءتۇنى نايزاعاي جالت ويناتتى-اۋ، مىنەزىندەي ءبىرتۋار اقىنداردىڭ.   قۇسا بولىپ كوڭىلدىڭ كەرمەگىنەن، بالاڭ سەزىم بۋلىعىپ، شەرلەنىپ ەم. بۇرقىراتىپ مامىعىن ماڭايىما، ۇشىپ كەتتى اق قازدار كولدەرىنەن.   ساعىنىش قوي سول جايلار ارىدەگى، سول قۇربى قىز سۇيەدى-اۋ ءالى مەنى. ولەڭ جازدىم سودان سوڭ ورتكە ورانىپ، سيرەگەنشە جۇلدىزدار سارىدەگى.                

قاتىستى ماقالالار