Alataqıaly ózbek eli aıaqasty ábi­gerge tústi. Bılikti 24 jyl ýysynda ustap kele jatqan prezıdent Islam Karımov óz ókilettigin qysqartpaq. Iaǵ­nı prezıdentke tıesili bılik tizgininiń bir ushyn aldaǵy ýaqytta premer-mınıstr men parlament ustamaq.

Osy­ǵan baılanysty eldiń Ata zańy Kon­stı­týsıaǵa biraz ózgertý engizbek. Bári Islam aka Karımov oılaǵandaı bolsa, keler jyly prezıdenttik dodadan aty ozǵan adam dál qazirgideı úlken óki­let­tikke ıe bola almaq emes.

Eske sala keter jaıt, aldaǵy jel­toqsan aıynda parlament, keler jyl­dyń basynda prezıdent saılaýy ót­pekshi. Bul soǵan daıyndyq bolsa ke­­rek-ti. Jasy 74-ke kelgen Karımov saılaýǵa túse me, túspeı me, belgisiz. Ol jóninde prezıdent ákimshiligi de, Ka­rı­movtyń ózi de únsiz. Bálkim, eldegi bı­likten dámeli toptardyń ańdysyn ańdýda bolar. Jalpy, Karımov 2010 jyly da eldegi negizgi zańǵa biraz ózgertý engizdirgen edi. Onda «prezıdent aıaqasty aýyryp, óz mindetin atqara almaıtyn bolsa ne isteý kerek?» degen sıaqty biraz máseleler qaralǵan. Sol ózgeristerdiń ishinde prezıdenttik mer­zimdi 7 jyldan 5 jylǵa túsirgen. Eki merzim otyrǵan adam odan ári saılaýǵa túsýge qaqyly emes degen bap ta qo­sylǵan. Endi araǵa biraz jyl salyp, Ka­rımov taǵy Konstıtýsıaǵa ózgertý jasaýǵa talpynys jasady. Endigisi el basqarýdy ujym bolyp qolǵa alý, ıaǵnı prezıdent, premer-mınıstr jáne parlament. Bılik bylaı bólinip otyr, prezıdent ishki-syrtqy qorǵanys saıa­satyn qolǵa alady jáne kúshtik qury­lymdardy basqarady, premer-mı­-nıstr ekonomıka men áleýmettik salaǵa jaýap beredi, parlament mınıstrler kabınetiniń qyzmetine, atqarýshy bı­likke jáne strategıalyq máseleler jó­ninde sheshim qabyldaý quqyna ıe bolmaq. Osylaısha bılik úsh tarmaqqa bólinbek.

Qazirdiń ózinde elde saılaý dúbiri estile bastady. Prezı­denttikten dámeli toptar arajikterin ashyp, salmaqtaryn ta­razylaı bastaǵanǵa uqsaıdy. Tartys samarqand-buqaralyq, tashkenttik, fer­­ganalyq, qaraqalpaqtyq, horezmdik jáne sýr­kashtyqtar (Sýrhandarıa jáne Qashqandarıa oblystary) ara­synda ótpek. Degenmen samarqandtyq toptardyń bılik tizginin ustaýǵa múm­kindigi mol sıaqty. Sebebi ol topqa 2003 jyldan beri premer-mınıstr bolyp kele jatqan Shavkat Mırzáev jetek­shilik etedi.

Kim qalaı aıtsa da, ishki oıyn syrtqa kóp shyǵara bermeıtin, kóbine jumbaq qalpyn saqtaıtyn Islam Karımov óz elinde taǵy bir saıası júris jasaýdy qolǵa aldy. Mundaǵy oıy ne? Ol ázirge jumbaq.

Seısen ÁMİRBEKULY