Djeıms Djonson túsirgen "Saudi Arabia Uncovered" (Búrkemesiz Saýd Arabıasy) Islam Koróldiginiń buqpasyz bet perdesin ashady. Fılmdi jasaýshy óz ómirine qaýip tóndire otyryp, Saýd Arabıasyndaǵy siz ben biz bilmeıtin qupıalardy ashady. Myna fılmdi kórip, siz bul elde adamǵa, BAQ-qa, sot uıymdaryna eshqandaı erkindiktiń joqtyǵyn túsinesiz. Elde avtorıtarly rejim, bir ǵana koról bar, bári soǵan baǵynady. İri qalalarynda ǵana jaǵdaı jaqsy bolǵany bolmasa, qalǵan eldi-mekenderde bastyqtardyń ǵana jaǵdaıy jaqsy,- deıdi fılm avtory.
Mundaǵy árbir azamat óz oıyn aıtýǵa qorqady, áıelderge boıanýǵa, vıdeo túsirýge, el aldynda mýzykaly aspaptarda oınaýǵa jáne kóptegen nárselerge tyıym salynǵan. Árıne, bul rejimge qarsy oppozısıonerler bul elde bar, solar ǵana eldiń aıta almaǵanyn aıtyp, jetkize almaǵanyn jetkizedi. Bir ókinishtisi mundaı adamdardyń taǵdyry el aldyndaǵy ólim jazasymen aıaqtalady. Fılmde Saýd Arabıasynyń 10 jylǵa bas bostandyǵynan aıyrylǵan belsendisiniń taǵdyryn kórsetedi. Kez-kelgen buıryqty tyńdamaǵan adam ne ólim jazasyn alady, ne túrmege toǵytylady. Adamdar qorqynyshpen ómir súredi. Fılm avtory ondaǵy túrme ómirin kórsetedi, jazasyn óteýshiler nasha qabyldap, jyndy bolyp, bir-birine aýrýlaryn juqtyryp júr. Koróldik basshysy Vahabızm jáne Salafızm ıdeıasyn ustanady, sondaı-aq avtor dál osy aǵymdardyń negizin qalaıtyn da osy el dep sanaıtyndyǵyn aıtady.
Mektepterde balalardy "Shia" aǵymymen tárbıeleıdi, onyń maǵynasy « Islamnan basqa din joq, evreıler men hrıstıandar jerdi lastap jatyr, olardyń kózin qurtý kerek». Saldarynan osyndaı oqýshylar terrorlyq áreket jasap, sondaı toptarǵa qosylyp ketedi. Eger, Saýd Arabıasy basty « munaı rezervi» bolmaǵanda, baıaǵyda –aq amerıkalyq qara tizimge engen elderdiń qatarynda bolatyn edi. Jalpy qoǵam kózine aldymen bul eldiń monarhıalyq bıligi birinshi túsetin edi, álem adamdary áli de olar jaıly eshteńe bilýge qulyq tanytpaıdy: orta ǵasyrdaǵy quqytyq júıe, áıelder quqynyń taptalýy, sóz erkindiginiń tolyqtaı joqtyǵy. Koróldiń otbasy eldiń barlyq sferasyn basqarady, baspasóz, saıasattan bastap, dúkender men meshitterge deıin solardyń ıeliginde. Osylaı eldiń qurylysy men ishki tártibi bir-birine kereǵar: syrtynan qarasańyz zamanýı, al ómirlik ustanymdary ásire dinshil. Ádemi qonaq úıler, úlken saýda ortalyqtary, baı ómir Saýd Arabıasynyń – ıllúzıasy. Myna fılmdi qaraı otyryp, sizder ol jaqtyń biraz shyndyǵyna kóz jetkizesizder. Bir jyldyń ishinde ǵana Saýd Arabıasynda 76 adamnyń basyn «ıslam sharıǵattary boıynsha» kesken. Tipti, 2013 jyly 17 jastaǵy Shrı-Lankalyq Nafık atty bala baǵýshyny, tamaq iship otyryp, qaqalyp ólgen balany tunshyqtyrǵan dep basyn kestirgen.
Saýd Arabıasynan qaıtyp kelgen qyzmetshi áıel (sol jaqta) ol eldegi qojaıyny denesine shege qaǵyp azaptaǵanyn aıtady. Shrı-Lanka, 25 tamyz 2010 jyl. (Kórneki sýret)
Materıaldy daıyndaǵan: Aıjan Baqdáýlet
