Mal sharýashylyǵyn damytý, otbasylyq fermalardy qurý isi - aýyldyq jerlerdegi jumyssyzdyqty joıýdyń birden-bir tıimdi joly. Osyǵan baılanysty Maqtaaral aýdanynda birshama sharýalar juzege asyrylýda. Dostyq aýyl okrýgine qarasty Gulstan eldi mekenindegi «Sýbhan ata» mal fermasy osy sózimizge naqty dálel bola alady. Mahmýd Sýbhanovtyń mal bordaqylaý isin qolǵa alǵanyna onsha kóp ýaqyt bola qoımapty. Áıtse de óz isine myǵym sharýanyń bul isti dóńgeletip otyrǵanyn kórip, rıza boldyq.
– Ózimizdiń sýarmaly jerimiz bolǵandyq- tan, jylda qaýyn, maqta egýmen aınalysyp júrdik. Qansha degenmen, ónimniń barlyǵyn túgel satyp jibere almaısyń. Egistikte qalyp qoıǵan qaýyn, qarbyz, maqta qaldyq- taryn ysyrap etpeı, bir kádege jaratýdyń joldaryn izdestire bastadym. Oılana kele, munyń eń utymdy tásili - mal bordaqylaý dep oıladym. Mal basyn kóbeıtý úshin «Yrys» mıkro qarjy uıymynan byltyr 6 mıllıon teńge nesıe apdym. 7 paıyzdyq mólsherlememen 3 jylǵa bólip tóleıtindeı etip, kelisim-shart jasadyq. Alǵan qarajatymyzǵa on ógiz, on buzaý, bes sıyr alyp, kásibimizdi bastadyq. Kuzde biraz ógizderdi semirtip, baby keliskenderin bazarǵa shyǵaryp sattyq. Nátıjesi jaqsy, bir ógizdiń baǵasy 300 myń teńgege deıin bardy. Sonyń arqasynda nesıemizdiń biraz bóliginen qutylyp úlgerdik. - Mal azyǵyn qalaı daıyndaısyzdar? - degen saýalymyzǵa
M.Sýbhanov: - Ieligimizde 45 gektar jerimiz bar. Sondyqtan maldyń jem-shóbiniń 50 paıyzy ózimizden shyǵady deýge bolady. Dál qazirgi ýaqytta fermamyzda 20 bas iri qara mal bar, onyń 10-y saýyndy sıyrlar. Kúnine shamamen 30-40 lıtrdeı sút alamyz. Sebebi, barlyq sıyrdy saýa bermeımiz, keıbiriniń buzaýlary aıaqtanǵansha, tóline beremiz. Bazarǵa sút, aıran, suzbe aparyp satamyz. Munda eki adam jumyspen qamtylǵan. Olardyń jalaqylaryn ýaqytyly tólep otyramyz. Keleshekte qora jaıymyzdy keńeıtip, jem-shóp jınaıtyn bólek keń oryn salsaq dep josparlap otyrmyz, - dep jaýap berdi.
Sondaı-aq mal sharýashylyǵyn qolǵa alyp, odan táp-táýir paıda taýyp jatqan otbasylyq fermalardyń biri - Yntymaq aýyl okrýgine qarasty Áden ata aýylyndaǵy «Begimbet ata» sharýa qojalyǵy. Onyń basshysy Erkinbek Erimbetovtiń aıtýynsha, ol bul salaǵa jaıdan-jaı kelmegen kórinedi. - 2006 jyly qatty naýqastanyp qaldym da, basyma qıyndyq tústi. Qarjydan taryqtym. Sol kezden bastap «eshbir qor jınamappyn, osy kunge deıin beker júrgen ekenmin ǵoı» degen oılar sanamdy jaýlap aldy. Bala kezimnen malǵa úıirsek boldym, sondyqtan osy sala meniń tabıǵatyma jaqyn ekenin anyq túsindim de, aýrýymnan – aıyǵyp, óz-ózime kelgennen soń, osy oıymdy júzege asyrýǵa bel býdym.
Alǵashynda bul isti 5 iri qaradan bastaǵanmyn. Erinbeı- jalyqpaı eńbektenseń táp-táýir paıda tabý- ǵa bolatynyna kózim jetkennen soń, ákim- shilikten qora-jaı salý úshin 12 sotyq jer alyp, mal basyn kóbeıtýge kiristim. Ógiz- shelerdi bordaqylap, semirgen kezde etke ótkizemin, keıbirin bazarǵa shyǵaryp sata- myn. Satylǵan aqshaǵa maıda mal alyp, qaı- tadan solardy semirtýge kirisemiz. «Mal baqqanǵa bitedi» demekshi, mal degenińiz «tiri bank» qoı. Osylaısha qyzyǵýshylyǵym ar- typ, bıyl naýryz aıynda «Yrys» mıkro qar- jy uıymynan 3 mıllıon 300 myń teńge nesıe aldym. Ol qarjyǵa ógizshe, sıyrlary bar, barlyǵy 22 bas mal satyp aldyq. Qudaıǵa shukir, sonyń arqasynda usaq mal- dardy qospaǵannyń ózinde, mal basy qyryq basqa deıin jetti. Odan bólek, úıdiń jany- nan jer ýchaskesin alyp, jańa tıpti mal qora sapyp jatyrmyz. Nesıege alǵan qaraja- tymyzdyń biraz bóligin osy qurylysqa jum- sadyq. 10 gektar jerimizge jońyshqa, jugeri ekkenbiz. Mal azyǵyn ózimiz daıarlaǵan soń, baǵasy arzanǵa tusedi. Qurt, maıymyzdy bazarǵa aparmaı-aq, el-jurttyń ózi úıge kelip, «Apmaty, Astanadaǵy týystarymyzǵa jiberemiz» dep alyp ketip jatady. Taǵy bir aıta keterligi, Erkinbek óz kushterimen «Dinıslam» atty 75 oryndy balabaqsha ashypty. «Et, sút, aıran, qurt, maıdy bóbekjaıǵa ózimiz jetkizip beremiz. Osylaısha balapardy ekologıalyq taza tabıǵı ónimdermen qamtamasyz etýdemiz. Jaqynda qaımaq shyǵaratyn seperator satyp apdyq. Endi buldirshinderge qaımaq ta beriletin bolady», - deıdi Erkinbek aǵa. Shirkin, el ıgiligi úshin qyzmet etetin osyndaı jandar kóp bolsa ǵoı. Qarapaıym sharýa Erkinbektiń bul bıznesi kópke ulgi ekeni aıdan anyq.
«Maqtaaral» gazeti №43 2016
