Qazaqstanda gendik-ınjenerlik qaýipsizdik suraqtaryn qadaǵalaıtyn effektıvti júıe joq dep jazady ratel.kz.
15 aqpanda Oljas Súleımenov «Baıtaq-Bolashaq» Ekologıalyq alánsy uıymynyń prezıdenti retinde GMO (gendik modıfıkasıalanǵan organızmder) azyq –túlik suraqtaryna baılanysty konferensıaǵa qatysqan. Aláns ekologıanyń negizgi problemalaryn kóterýdi maqsat etip otyr. Konferensıa qatysýshylary Qazaqstannyń ózinen shyǵarylatyn taýarlardy emes, Qazaqstanǵa ımporttalatyn taýarlarǵa qatysty talqylaý júrgizdi.
-Reseı parlamenti GMO-ónimderine qarsy zańnamalar qabyldap úlgerdi. Onyń sebebi GMO ónimderiniń paıda bolýy Amerıkadan bastaý alǵandyqtan dep oılaýshylar bar. Sebebi Dýmanyń baǵyty antıamerıkandyq boldy. Bul jerde biz eshbir saıasatty aralastyrmaýymyz kerek, sebebi obektıvti jaýapqa muqtajbyz. Shyndyǵynda, azyq-túlik, saýda-sattyq joldaryn qaýipsizdendirý joldaryn qarastyrý – alǵa qoıǵan basty maqsat bolýy shart-dedi O.Súleımenov.
«Biosecurity» jýrnalynyń redaktory Evgenıı Klımov osy másele tóńireginde:
-Qazaqstanda gendik-ınjenerlik qaýipsizdik suraqtaryn qadaǵalaıtyn júıe joq. GMO-ny taratýǵa baılanysty máselelerdi retteıtin, onymen aınalysatyn Ulttyq koordınasıalyq ortalyq joq.
Onyń aıtýynsha, bizdiń elimizde GMO ýlylyǵy qysqa merzimdi zertteýlerge negizdelip tekseriledi eken. Zańnamada GMO-nyń taratylýyna qatysty naqty pozısıa joq, tıisinshe oǵan baqylaý da joq.
-Eger biz GMO-nyń zıan emestigi týraly ǵylymı turǵydan senimsiz bolsaq, onyń el aýmaǵynda taralýyna kedergi jasaýymyz kerek.
Ekoforým (ekologıalyq ǵylymı-óndiristik birlestik) zań júzinde GMO-ny ımporttaýdy jáne taratýdy toqtatýdy, sonymen birge baqylaýdy kúsheıtýdi usynady jáne qarastyrady.
-Bizge zańnamany ózgertý kerek. Bıopreparattardy shetten ákelýge ruqsat alý kerek. Qazirgi kezde fermerler pestısıdterdi qalaı qoldaný kerek ekenin bilmeıdi. Jer men aýany qatty lastap jatyr. Bazarlarymyz ýly hımıkattarmen tolyp ketti. Muny toqtatý kerek. Ýly hımıkattardy ýtılızasıalaý problemasy taǵy bar. Ýly hımıkattar ette, nanda, kókónister men jemisterde qalypty saqtamaı otyr. On ese kóp qoldanylady- dedi, ǵalym Abaı Sagıtov.
Qorytyndysynda Bas prokýratýra ókili bylaı dedi:
-Biz GMO-nyń qandaı da bir túriniń zıandy ekenin dáleldesek qana ımportqa tyıym sala alamyz. Biz álemdik qoǵamdastyqqa naqty faktini, dáleldi usynýymyz kerek.
aýdarǵan Musa Nazerke
