«Alataý» dástúrli óner teatrynda Nurtas Ońdasynov týraly derekti fılm kórsetildi

/uploads/thumbnail/20170710021445361_small.JPG

Bul fılmdi QR Mádenıet jáne sport mınıstrligi tapsyrysy boıynsha Sh.Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» AQ «Almatyfılm» kınostýdıasymen birlese otyryp shyǵarǵan dep habarlaıdy "Qamshy" aqparattyq agenttigi.  Gúlsim Orazalıevanyń «Nurtas Ońdasynov» atty kitabynyń jelisi boıynsha túsirilgen fılmde,  Qazaqstan  Úkimetin eń aýyr jyldarda (1938-1951) 13 jyl taban aýdarmaı  basqarǵan  Respýblıkamyzdyń  ekonomıkasy men ónerkásibiniń,  mádenıeti men  ǵylym-biliminiń damýyna  ulanǵaıyr úles qosqan  memleket jáne qoǵam qaıratkeri Nurtas Dándibaıuly Ońdasynovtyń ómiri men qyzmeti baıandalady. Fılmniń rejıseri – Ońdasyn Tastanov.

Derekti fılmniń maqsaty – halqy úshin qaltqysyz eńbek etken  erdiń atyn umytpaı, onyń ónegeli isterin búgingi óskeleń urpaqqa dáriptep úlgi etý.

Derekti fılmniń tusaýkeserine jazýshy-dramatýrg D. Isabekov, aqyn, QR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty T. Medetbekov, Qazaqstan Jýrnalıser odaǵy syılyǵynyń laýreaty, «Qazaq úni» gazetiniń bas redaktory Qazybek Isa, Ońdasynovtanýshy G. Orazalıeva t.b. birqatar bedeldi tulǵalar qatysty.  

         Nurtas Ońdasynov – Qazaqstan Úkimetin eń aýyr Uly Otan soǵysy  kezinde jáne soǵystan keıingi jyldarda Respýblıkanyń  ishki  ekonomıkasy men mádenıetiniń, ǵylym-biliminiń damýyna barynsha kúsh sala otyryp jan-jaqty damyta basqarǵan dara basshy. Ol 1938 jyly Shyǵys Qazaqstan oblysy Atqarý komıtetiniń tóraǵasy, 1938-1951 jyldar aralyǵynda (13 jyl) Qazaq SSR Úkimetiniń Tóraǵasy, 1951-1953 jyldary KPSS OK janyndaǵy Joǵary partıa mektebinde oqyp, 1953-1954 jyly Qazaq SSR Joǵarǵy Soveti Prezıdıýmynyń Tóraǵasy, 1955-1962 jyldary   Gýrev  oblystyq Atqarý komıtetiniń tóraǵalyq qyzmetinen keıin 5 jyl oblystyq  KP OK  birinshi hatshysy qyzmetin atqardy.

  Soǵys jyldarynda, Respýblıkamyzda Ǵylym Akademıasynyń jeke shańyraq kóterýine, Qazaq Memlekettik Qyzdar Pedagogıkalyq ınstıtýty men Ulttyq Konservatorıasyn qurýǵa, Shet tilder, Dene tárbıesi jáne barlyq oblys ortalyqtarynda Muǵalimder ınstıtýtynyń ashylýyna birden bir uıtqy bolǵan qaıratker tulǵa.

Sonymen qatar, elimizdegi iri qurylystar: Ertis-Qaraǵandy, Arys-Túrkistan, Myrzashól kanaldarynyń, Atyraý, Temirtaý, Jezqazǵan, Balqash, Aqtóbedegi iri zaýyttardyń, sonymen qatar Moıynty-SHý temir jolynyń salynýyna basshylyq  jasap, erekshe iskerligimen tanyldy.

Al, búgingi «Qazaqfılmniń» de negizi sol ýaqyttan bastaý alady. Basqa Respýblıkaǵa evakýasıamen ketip bara jatqan «Mosfılm» men «Lenfılmdi»  Qazaqstan Úkimeti atynan arnaıy Qazaqstanǵa shaqyrtqan Nurtas Ońdasynov ekenin qazir bireý bilse, bireý bilmeıdi. Eki kınostýdıanyń has sheberleriniń qoldaýymen «Raıhan», «Abaı ánderi» fılmderi túsirildi. 

         «Zeınetkerlikke shyqqannan soń shyǵarmashylyq qyzmetpen aınalysyp, 1969 jyly «Arabsha-qazaqsha túsindirme sózdigi», 1974 jyly «Parsysha-qazaqsha túsindirme sózdigi» jaryq kórip, qalyń oqyrmannyń ystyq yqylasyna bólendi» — deıdi D. A. Qonaev óziniń «Ótti dáýren osylaı» kitabynda.  

N.D. Ońdasynov úsh ret Lenın, eki ret  Eńbek Qyzyl Tý ordenimen, kóptegen medeldarmen, Qurmet gramotalarmen  marapattalǵan.

 

 

Qatysty Maqalalar