Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıteti 1992 jyldyń shilde aıynda Prezıdent Jarlyǵymen qaıta qurylǵan. Onyń alǵashqy tóraǵasy qyzmetin general-leıtenant Bolat Baekenov atqarsa, 1993 jyly atalǵan asa jaýapty komıtettiń tizginin general-polkovnık Sát Toqpaqbaev ustady. Osylaısha, jıyrma bes jyldyq tarıhynda toǵyz tóraǵa basqarǵan komıtet búgingi tańda táýelsiz elimizdiń tiregine aınalyp úlgerdi desek, qatelespespiz.

QR UQK-niń qazirgi tóraǵasy Kárim Másimov: «1991 jyly qyzyl ımperıa – Keńester Oda­ǵynyń qırandysynda eki­ushtylyq, qaýip pen kúmándi jaǵdaıda bizdiń egemen mem­leketimizdiń tarıhy dú­nıege keldi. Naq búgingi tańda, shırek ǵasyrdan soń, Tuńǵysh Pre­zıdentimizdiń Táýelsiz Qa­zaq­stan Respýblıkasyn qu­rýdaǵy alǵashqy jáne odan keıingi jyldarda qabyldaǵan sheshim­deriniń dáldigi men tarıhı ma­ńyz­dylyǵyn se­zinýdemiz. El­basy feno­meni, onyń st­rategıalyq kóz­qarasy, syn­dar­ly ishki jáne syrtqy saıasa­ty qoǵamdy sil­ki­nisterden, al eli­mizdi kúı­reý­den saqtady. Ótpeli kezeńniń barsha syn-qaterleri men qıyndyqtaryn eńserýge múm­kindik týǵyzdy. Halyqaralyq qoǵam­das­tyq­tyń teńquqyly múshesine, dá­ıek­ti damý, tu­raqtylyq pen keli­simniń ónegesine aınaldy. Pre­zıdenttiń «Ulttyq qaýip­siz­dik joq jerde, memleket joq» degen biregeı formýlasy búgingi kúnniń ustanymyna sáıkes, óziniń ámbebaptyǵyn da kórsetýde», – deıdi «Egemen Qazaqstan» ga­zetine jarıalaǵan maqalasynda.

Ras, elimiz táýelsizdik alǵan alǵashqy jyldary kimge de bolsyn ońaı soqqan joq. Eldigimizdi saqtap, birligimizdi nyǵaıtyp, alys-jaqyn memlekettermen baı­lanys ornatý sekildi qyrýar sharýamen qatar ulttyq qa­ýipsizdik máselesi de jas memlekettiń aldynda turǵan basty belesterdiń biri edi. Osy oraıda, egemendigin endi alǵan eldiń ulttyq qaýipsizdik máselesin sheshýde Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń eńbegi eren. Bul týraly «Elbasynyń erekshe eńbekqorlyǵy men erik-jigeri, aıryqsha harızmasy men ǵalamat ıntýısıasy Ulttyq qaýipsizdik komıtetine kásibı tájirıbe men ıntellektýaldyq jáne tehnıkalyq áleýetti satylap jınaqtaýǵa kómektesti.

Táýelsizdik jyldarynda árbir adamdy, qoǵamdy jáne memleketti kez kelgen syrtqy jáne ishki qaterlerden qorǵaýǵa kepildik beretin ulttyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýdiń múldem jańa júıesi quryldy», — deıdi komıtet tóraǵasy Kárim Másimov ótkenge kóz júgirte.

Búginde UQK – memlekettiń ulttyq múddeleri men óńirlik qaýipsizdiktiń negizderin senimdi túrde kúzetetin qazirgi zamanǵy, yqsham ári tıimdi arnaıy qyzmetke aınaldy. Jıyrma bes jyl ishinde UQK organdary qyzmetiniń, qaýipsizdikti qamtamasyz etý júıesindegi olardyń róli men ornynyń quqyqtyq negizderi zańmen bekitildi. Birqatar zańnamalyq jáne zańǵa qarasty aktiler, onyń ishinde «Ulttyq qaýipsizdik týraly», «Arnaıy memlekettik organdar týraly», «Qarsy barlaý qyzmeti týraly», «Memlekettik shekara týraly», «Terorızmge qarsy is-qımyl týraly», «Memlekettik qupıalar týraly» zańdar qabyldandy. Atalǵan zańdardyń qabyldanýy UQK-niń quzyrettin kúsheıtip qana qoıǵan joq, elimizdi ishki jáne syrtqy qaýip qaterden qorǵaýǵa zor septigin tıigizdi.

Bir sózinde Elbasy: «Men qazaqstandyq arnaıy qurylymdar qyzmetin reglamentteıtin quqyqtyq bazanyń qurylýyna erekshe mán berdim. Ulttyq qaýipsizdik organdary basqa da quqyq qorǵaý qurylymdarymen birlesip zańnyń ústemdigin, adamnyń, qoǵamnyń jáne memlekettiń múddelerin qorǵaýdy senimdi túrde qamtamasyz etti. Táýelsiz Qazaqstan UQK-niń túbegeıli ózgesheligi osynda», — deı kele, UQK eń kúrdeli sala ekenin eske salǵan bolatyn. Nátıjesinde, osy jyldar aralyǵynda el tynyshtyǵyna eleýli úles qosqan komıtet halyqaralyq terorızm jáne dinı ekstremızm sekildi qubylystarǵa toıtarys berýge qatysty. El arasyna iritki salyp, aram pıǵyldaryn iske asyrmaq bolǵandardyń aldyn orap, terrorlyq áreketke daıyndyq jasaǵan qanshama qylmystyq toptardyń jolyn kesti. Máselen, sońǵy 10 jylda UQK-niń terorızmge qarsy qyzmeti terrorlyq sıpattaǵy 100 shaqty zorlyq-zombylyq aksıasynyń aldyn alǵan. Halyqaralyq terrorlyq uıymdardyń da Qazaqstanda oıran salýyna jol bermeýge kúsh jumsady. Elimizdegi eń kerekti komıtettiń jıyrma bes jyldyq qyzmetine Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń ózi joǵary baǵa berip otyr.

Endeshe, alash balasynyń tynyshtyǵyna jaýapty qurylymdy kásibı merekesimen quttyqtaı otyryp, ult, memleket, qoǵam qaýipsizdigin saqtaýda, kúzetýde kirpik qaqpas qyraǵylyq tileımiz.

Kamıla YSQAQOVA,