Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev Qazaqstan halqyna arnaǵan Joldaýynda jáne úkimettiń keńeıtilgen májisinde jáne taǵy basqa da jıyndarda sóılegen sózinde sıfrlandyrý máselesin jıi aıtyp júr. Bul tapsyrma árıne oryndalýymen qundy. Óıtkeni qazirgideı órkenıet damyǵan zamanda Qazaqstan kóshten syrt qala almaıdy. Óıtkeni qoǵam ilgeri damyp, alǵa jyljyp bara jatyr. Muny joqqa shyǵara almaımyz. Al zaman órkenıeti qashan da izdenisti, sonymen qatar jańa tehnologıalardyń qoldanylýyn talap etedi. Sonyń biri – sıfrlandyrý. Prezıdent tapsyrmasyna oraı damýdyń barlyq salasyn qamtıtyn arnaıy «Sıfrly Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy qabyldandy. Bul baǵdarlama qazirgi ýaqytta barlyq baǵytta júzege asýda. Bul ásirese densaýlyq salasyna tıimdi bolyp tur. Buryn tirkeý bóliminiń aldynda uzaq sonar kezekke turatyndardyń shoǵyry endi bolmaıdy. Endi úıde otyryp, kezekke turmaı-aq, qaı dáriger sizge qajet ekendigin elektrondy qyzmet arqyly anyqtap, tańdaı alasyz. Bul adamdardyń ýaqytyn únemdeýge septigin tıgizedi. Bir jaǵynan jańa tehnologıaǵa adamdar da úırene bastady.
– Sıfrlandyrý–bizdiń basty maqsatymyz ǵana emes, Qazaqstannyń aıryqsha jetistigi de bolýy tıis.Biz básekelestikke tótep bere almasaq, órkenıetti elderdiń aldynda shań qaýyp qala beremiz. Sondyqtan ekonomıka jáne basqa salada da halyq munyń sıfrlandyrýdyń ıgiligin kórýi tıis,–dedi Prezıdent Nursultan Nazarbaev.
Rasynda da sıfrlandyrýsyz alǵa basa almaımyz. Dál qazirgi ýaqytta Prezıdent tapsyrmasyna oraı densaýlyq saqtaý júıesin sıfrlandyrýdyń jol kartasy ázirlendi. Bul baǵdarly jumys jyl sońyna deıin tolyqtaı júıelenedi. Árbir Qazaqstan azamatynyń elektrondyq densaýlyq pasporty bolady. Barlyq medqyzmetter avtomattandyrylady nemese sıfrlyq júıege kóshedi. Eń bastysy, dárigerler qaǵazbastylyqtan arylady. Densaýlyq saqtaý mınıstri Eljan Birtanov bul týraly mınıstrliktiń alqa májilisinde jáne úkimet jıyndarynda da jıi aıtyp júr. Qazirgi ázirlik – bolashaq nátıjeniń bastaýy. Mınıstr Birtanovtyń aıtýynsha, 2019 jyldyń 1 qańtarynan bastap barlyq medısına uıymdary qaǵazbastylyqtan arylady. Barlyǵy elektrondyq júıege kóshedi.
Demek, bul rette medısına salasyn sıfrlandyrý ne beredi, onyń paıdasy men tıimdiligi qandaı?
- Medısına qyzmetkerleriniń eńbek ónimdiligi ulǵaıady.
- Dárigerler ýaqytyn únemdeıdi, syrqat jandardy qaraýǵa kóbirek ýaqyty ketedi.
- Pasıentter dárigerge aldyn ala elektrondyq qyzmet arqyly jazylyp, qabyldaýǵa ýaqytysynda keledi.
- Halyqtyń sıfrlandyrý júıesi arqyly medısına qyzmetkerlerine degen senimi kúsheıedi.
Rasynda munyń paıdasy zor. Aldaǵy bir-eki jylda Prezıdent tapsyrmasy densaýlyq saqtaý uıymynyń barlyq salasynda júzege asatyn bolady. Negizinen atalǵan salada elektrondyq qyzmet kórsetý respýblıkamyzdyń negizgi halqy shoǵyrlanǵan úlken qalalarda qazirdiń ózinde júzege asyp jatyr. Endi bul tapsyrmalar aımaqtarda tolyqtaı júzege asýy tıis jáne júzege asyp ta jatyr. Mysaly, Jambyl oblysyn qaraıtyn bolsaq, bul aımaqta qazir Prezıdent tapsyrmasy júıeli túrde júzege asyrylý ústinde. Óńirdegi 5260 medısınalyq qyzmetkerdiń 97 paıyzy kompútermen qamtamasyz etilgen. Jyl aıaǵyna deıin medısınanyń barlyq ókilderi atalǵan tehnologıany paıdalanatyn bolady. Densaýlyq saqtaý salasyndaǵy 22300 qyzmetker kompterlik saýattylyqqa oqytylyp, olar jumysty júrgizýge tas túıin daıyn otyr.
Al Batys Qazaqstan oblysynyń medısına salasy da kóshten qalmaı, jandana bastady. Óıtkeni 1 qańtardan bastap, osy salany sıfrlandyrý júıesi qyzmetin bastaıdy. Qazirdiń ózinde aımaqta mobıldik qosymshada tirkelgenderdiń sany 22 548-ke jetti. Al mobıldik qosymshanyń qandaı tıimdiligi bar?
- Pasıent dárigerdiń jumys kestesimen tolyqtaı tanysa alady.
- Óziniń turǵylyqty jeri boıynsha tirkelgen ýchaskeni anyqtaýǵa múmkindigi bar.
- Oblystaǵy basqa da medısınalyq uıymdardy kartadan taba alady.
- Densaýlyǵy bolmaǵan jaǵdaıda ózine tıisti dárigerdi úıge shaqyrady.
- Dárigerdiń qabyldaýyna aldyn ala habarlasyp, ózine tıimdi ýaqytqa jazyla alady.
- k-vrachu.kz veb-portaly arqyly tirkelip, medısınalyq qyzmettiń barlyq túrin paıdalanýǵa, tipti dárigerdiń jumysyna baǵa berýge bolady.
Bul ǵana emes, medısına salasyn sıfrlandyrý Almaty oblysynda da tıanaqty túrde júzege asýda. Oblystyq densaýlyq saqtaý departamentinen bizge málim etkendeı, qazir aımaqta 811 densaýlyq saqtaý uıymy jumys istep tur, atalǵan uıymdarda 20 myń shamasyndaǵy medqyzmet halyqqa qyzmet etedi. Qazirgi ýaqytta barlyq oblystyq jáne aýdandyq aýrýhanalar ınternet júıesine qosylǵan. Aýrýhanalar men emhanalardyń
kompútermen qamtylý deńgeıi 94 paıyz shamasynda. Ákimshiliktiń mamandary málim etkendeı, jyl aıaǵyna deıin taǵy da 1024 kompúter satyp alynady. 2019 jyldyń 1 qańtarynan bastap oblys aımaǵyndaǵy barlyq medısına uıymdary qaǵazsyz qujat aınalymyna kóshpek. Sonymen qatar, Prezıdent Joldaýy aıasynda aýrýlardy basqarýda jańa tásilderdi engizgen alǵashqy medısınalyq-sanıtarıalyq kómek qyzmetkerleri jalaqylaryna qosymsha 20 paıyz ústemaqy alatyn bolady.
Jalpy keler jyl Qazaqstannyń medısına salasynda jumys isteıtin aq halatty abzal jandar úshin jańashyl jumystyń bastaý alar jyly bolmaq.
Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev «Qazaqstandyqtardyń ál-aýqatynyń ósýi: tabys pen turmys sapasyn arttyrý» atty halyqqa arnaǵan Joldaýynda «2019 jyldyń 1 qańtarynan bastap barlyq emhanalar men aýrýhanalar medısınalyq qujattardy qaǵazsyz, sıfrlyq nusqada júrgizýge kóshýge tıis. Bul 2020 jylǵa qaraı búkil turǵyndardyń elektrondy densaýlyq pasporttaryn jasaýǵa, kezekterdi, búrokratıany joıýǵa, qyzmet kórsetý sapasyn arttyrýǵa múmkindik beredi», – dep tapsyrma bergeni málim. Demek, densaýlyq salasy keler jyly elimiz boıynsha túbegeıli betburystar júıesine kóshetin bolady. Al emhanaǵa janyna shıpa izdep kelgen jandar munyń ıgiligin tolyqqandy kóretini – ol endi shyndyq.
Berik Beısenuly
