Sońǵy júzjyldyqtyń ishindegi eń iri teraktiniń biri 1925 jyly 16 sáýirde Bolgarıa astanasy Sofıa qalasynda komýnıserdiń uıymdastyrýymen oryn alldy. Resmı derekter terakt josparynyń aldyn ala Máskeýde qurylǵanyn aıtady, alaıda orystildi ýıkıpedıa terakt uıymdastyrýshylary jaıly bir aýyz sóz jazbaǵan.
Qandy qyrǵynnyń maqsaty – memleket basyndaǵylardyń kózin joıý jáne III Borıs patshadan bastap el úkimeti men áskerı basqarmany qurtý. Kremldegi uıymdastyrýshylardyń jospary boıynsha, terakt nátıjesinde bılik joıylyp, eldiń qurylymdyq kúshi álsirep, áskerdiń Bolgarıa kompartıasyn jaýlap alýyna múmkindik týǵyzý ári «proletarlyq revolúsıa» ornatylýy tıis boldy.
Jarylys «Demokratıalyq kelisim» partıasynyń depýtaty, general Konstantın Georgıevtiń janazasyn shyǵarý rásiminde Qasıetti Apta soborynda oryn aldy. Sebebi rásimge eldiń saıası tulǵalary túgeldeı derlik qatysty. Jarylystyń saldarynan 134 adam qaza tapty. Qaza tapqandar – Sofıa ákimi, polısıa basshysy, 12 general, 15 polkovnık, 7 podpolkovnık, 3 maıor, 9 kapıtan jáne 3 depýtat ári shirkeýdegi horǵa qatysqan birneshe oqýshy.
Jarylystyń saldarynan 500-ge jýyq adam túrli jaraqat aldy. Olardyń 79-y qaıtys bolyp, qaza tapqandardyń sany 213-ke jetti. Onyń ústine jarylys Pasqa meıramyna qarsy qasıetti beısenbi kúni oryn aldy.
Komýnıserdiń basty nysanasy bolǵan III Borıs patsha, úkimet basshysy men ózge mınıstrler aman qaldy. Teraktini jasaǵandar men uıymdastyrýshylardy polısıa dereý anyqtady. Tipti terrorshylar uıymdasqan páterden Máskeýden kelgen buıryq hat ta tabyldy.
Mamyrdyń 1-inen 11-ine deıingi aralyqta Sofıa qalasynda Bolgar komýnıstik partıasynyń múshelerine qatysty sot isi júrdi. Nátıjesinde birneshe adam ólim jazasyna kesildi. Taǵy birnesheýi Máskeýge qashyp úlgerdi.
Sol kezdegi SSRO bıligi teraktige qatysy baryn áste jasyrdy. Tipti qaza tapqan 200-den asa adam úshin qaıǵyrǵan Máskeý bolmady, jospardyń oryndalmaı qalǵanyna ashynbasa...
Alaıda jasaǵan qylmysy janyn jegideı jep, aryn mazalaǵan bir adam ǵana boldy. Áskerı uıymnyń úılestirýshisi Vladımır Nesterovıch jarylystyń qupıa qujattaryn jarıalamaýdy ótinip hat jazyp, ózi Germanıaǵa taıyp turdy.
Al Nesterovıch 1925 jyldyń tamyzynda Maıns qalasyndaǵy dámhanalardyń birinde
OGPÝ Syrtqy ister ınstıtýtynyń basshysy M. Trılısserdiń buıryǵy boıynsha eki nemistiń qolynan ýlanyp qaıtys boldy.
Usynǵan: Gúlim Jaqan
