2019 jyldyń 15 sáýiri fransýzdar úshin qaıǵyly keıipte tarıhta qaldy. Fransıa astanasy Parıjdegi eń ǵalamat tarıhı eskertkishterdiń biri - Notr-Dam de Parı - Qudaı Ana soboryn órt jalmady. Jalpy, tarıhta mundaı áıgili ǵıbadathanalardyń órtenýi az bolmaǵan.

 Tarıh qaıtalana ma?!

Kóne grek tarıhynda Gerostrat degen ataqshyl adam týraly oqıǵa bar. Onyń bir ǵana armany - qalaıda adamzattyń bárin tańqaldyryp, tarıhtyń betinen máńgilikke oıyp oryn alsam deıdi. Onyń bul uly armanynyń oryndalýyna óńirdiń ataǵyn búkil Elladaǵa, Shyn men Mysyrǵa deıin áıgilegen ataqty Artemıda ǵıbadathanasy sebep bolady. Áıgili ataqshyl sol ǵıbadathanany órtep máńgi tarıhta qaldy. Árıne, ataqshyl, búldirýshi retinde. Bul – bir.

1950 jyly býdda ilimin úırenýshi shákirtterdiń biri japonnyń kóne astanasy Kıotonyń eń máshhúr sáýlet jádigerleriniń biri Kınkokýdzı ǵıbadathanasyn órtep jiberedi. Bul oqıǵa álemge áıgili japon jazýshysy Iýkıa Mısımanyń «Altyn ǵıbadathanasyn» dúnıege ákelgen edi. Bul – eki.

Araǵa ǵasyrǵa jýyq ýaqyt salyp, 2017 jyly 10 jeltoqsanda Sychýanda ornalasqan 16 qabattan turatyn aǵashtan jasalǵan býdda ǵıbadathanasyn órt shaldy.  Azıadaǵy eń iri býdda ǵıbadathanasy da tilsiz jaýdyń qurbany boldy.  

Mine, kúni keshe qanshama ǵasyrlyq tarıhy bar, týrıserdiń  Eýropadaǵy eń kóp bas suǵatyn tańǵajaıyp sáýlet jádigerleriniń biri – Notr Dam de Parı de burynǵy ǵıbadathanalrdyń kebin keshti. Qalyń oqyrmanǵa bul ǵajaıyp, gotıkalyq úlgidegi tarıhı nysan týraly 7 qyzyqty derekti usynamyz.

1. Ǵıbadathana qurylysy 1163 jyly bastalyp, is júzinde 1330 jylǵa deıin eki ǵasyrǵa jýyq ýaqyt sozyldy.
2. 2013 jyly shirkeýdiń 850 jyldyǵy toılandy. Iaǵnı, bıyl 856 jyldyǵy bolatyn.
3. Keshegi kúnge deıin shirkeýge kún saıyn 30 000-n 50 000-ǵa deıin, jylyna 14 mıllıon týrıs keletin.
4. Bul ǵıbadathanada 1804 jyly jeltoqsan aıynda Napoleon taqqa otyryp, basyna ımperator tájin kıgen edi.
5. Bul ǵımaratta eshqandaı qabyrǵa joq. Qabyrǵa orynyna arkalarǵa jalǵasqan baǵandar qoıylǵan.
6. Shirkeýde Isa paıǵambarǵa qatysty 3 jádiger saqtalǵan – Alqory aǵashynyń butaqtarynan órilgen táj, Isa paıǵambar kerilgen kresiń fragmenti men paıǵambardyń denesine qaǵylǵan shegeniń biri.
7. Áıgili jazýshy Vıktor Gúgonyń osy tarıhı nysan týraly (1802 - 1885) «Qudaı ana sobory» romany nysandy tamashalýshylardyń sanyn kúrt kóbeıtti.

Daıyndaǵan: Naýryzbek Sarsha