Búgin Halyqaralyq Túrki akademıasy Nur-Sultan qalasynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq akademıalyq kitaphanasynda «Túrki álemi: tarıhı-mádenı mura» atty halyqaralyq konferensıa ótkizdi. Bul týraly Halyqaralyq Túrki akademıasynyń baspasóz qyzmeti habarlady.
Birqatar baýyrlas túrki memleketter táýelsizdigine 30 jyl tolatyn mereıli meje aıasyndaǵy is-sharalardyń bastamasy retinde uıymdastyrylǵan alqaly jıynǵa TúrkPA uıymynyń Bas hatshysy Altynbek Mamaıýsýpov, Túrki keńesiniń alǵashqy Bas hatshysy Halıl Aqynjy, Halyqaralyq Túrki akademıasynyń prezıdenti Darhan Qydyráli, Ázerbaıjannyń alǵashqy Premer-mınıstri Gasan Gasanov, Qyrǵyzstannyń eks-memlekettik hatshysy Osmanakýn Ibraımov, Túrki keńesi bas hatshysynyń orynbasary Ómer Kodjaman, Ázerbaıjan Respýblıkasynyń Qazaqstandaǵy tótenshe jáne ókiletti elshisi Rashad Mammadov, Túrkıa Respýblıkasynyń Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy tótenshe jáne ókiletti elshisi Ýfýk Ekıdjı, Majarstannyń Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy tótenshe jáne ókiletti elshisi Mıhaı Galoshfaı, Ózbekstan Respýblıkasy Senatynyń depýtaty Azamat Zıe, Bilim jáne ǵylym mınıstrligi Ǵylym komıtetiniń tóraǵasy Janna Qurmanǵalıeva, Túrki keńesi Aqsaqaldar keńesiniń múshesi, belgili ǵalym Ádil Ahmetov, Frankfýrt ýnıversıtetiniń profesory, Reseı ǵylym akademıasynyń Sibir bólimshesiniń fılologıa ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri Irına Nevskaıa, Tatarstan Respýblıkasy A.H.Halıkov atyndaǵy arheologıa ınstıtýtynyń dırektory Aırat Sıtdıkov, elimizdegi dıplomatıalyq mısıalardyń jetekshileri, baýyrlas túrki elderi Ulttyq ǵylym akademıalarynyń basshylary, Qazaqstan Respýblıkasy Senaty men jáne Májilisiniń depýtattary, belgili qoǵam jáne memleket qaıratkerleri, Ázerbaıjan, Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Ózbekstan, Túrkıa, Reseı, AQSH, Italıa, Mońǵolıa, Germanıa, taǵy basqa 20-dan astam memleketten tanymal túrkitanýshy ǵalymdar men sarapshylar qatysty.
Onlaın-offlaın rejımde ótken basqosý barysynda Túrki akademıasy ázirlegen «Túrki álemi: tarıhı-mádenı Atlas» atty irgeli ǵylymı eńbektiń saltanatty tusaýkeser rásimi jasaldy. Elbasy – Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti N.Á.Nazarbaevtyń alǵysózimen jaryq kórgen biregeı basylym áıgili saıahatshylar men jıhankezder jasaǵan kóne kartalar men baıyrǵy babalarymyzdyń mol murasyn kórsetetin mańyzdy málimetterdi qamtıdy.
Atlas Elbasy N.Á.Nazarbaevtyń «Uly dalanyń jeti qyry» atty baǵdarlamalyq maqalasynyń mazmunyna negizdelgen alty taqyryptyq bólimge júıelengen.
Konferensıany Halyqaralyq Túrki akademıasynyń prezıdenti Darhan Qydyráli júrgizip otyrdy. Jıynnyń táýelsizdiktiń 30 jyldyǵyna arnalyp ótkizilip otyrǵanyn atap ótken uıym basshysyQazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń «Egemen Qazaqstan» gazetinde jarıalanǵan «Táýelsizdik bárinen qymbat» atty maqalasyndaǵy «Qazaqqa osynaý ulan-ǵaıyr aýmaqty syrttan eshkim syıǵa tartqan joq» degen ustanymyn Túrki akademıasy ázirlep shyǵarǵan 200-den astam tarıhı kartany qamtıtyn «Túrki álemi» atlasy ǵylymı turǵyda aıqyndaı túsetinin atap ótti.
Túrki áleminiń alǵashqy tarıhı-mádenı atlasyn tanystyrý rásimnen keıin sóz alǵan TúrkPA uıymynyń bas hatshysy Altynbek Mamaıýsýpov oqyrmanǵa jol tartqan biregeı basylymdy joǵary baǵalap, Qazaqstan Prezıdenti Q.Toqaevtyń baǵdarlamalyq maqalasyndaǵy oramdy oılardyń tarıhy ortaqbaýyrlas elderdiń barshasy úshin mańyzdy ekenin aıtty.
Budan keıin sóz alǵan Túrki keńesiniń alǵashqy bas hatshysy Halıl Aqynjy tarıhı shekaralar týraly áńgimeniń tarıhtyń enshisinde qalýy kerek ekenin atap ótti.
– Álem tarıhyn túrki halyqtarynsyz elestetý múmkin emes. Jahandyq deńgeıdegi ǵylymı jetistikter men mádenı qundylyqtardyń kópshiligi Qytaıdan Jerorta teńizine deıingi keńistikti alyp jatqan bizdiń alyp qurlyǵymyzǵa tıesili. Sonymen qatar, bul aımaqtyń eń iri qaqtyǵystar alańyna aınalǵan da kezderi boldy...
Ótkenniń enshisindegi daýdyń bári bizdiń tarıhı sanamyzdyń tereń túkpirinde qalýy kerek jáne keleshegimizdiń kemeldigi úshin odan sabaq ala bilýge tıispiz.
Búginde BUU jáne barsha álemdik qaýymdastyq moıyndaǵan túrki memleketteriniń táýelsizdigi toqtaýsyz nyǵaıyp keledi. Búgingi konferensıa sıaqty ǵylymı forýmdar bizdiń elderimizdiń jáne kórshiles memleketterdiń yntymaqtastyǵyn nyǵaıa túsýge yqpal etedi.
Sonymen qatar, búgin tanystyrylǵan Túrki akademıasy túpnusqa málimetterge súıene otyryp yjdahattylyqpen ázirlep shyqqan Túrki áleminiń Atlasy bul baǵyttaǵy alǵashqy biregeı basylym bolyp sanalady. Endigi jerde bul atlas bizdiń birinshi bolyp júginetin senimdi tarıhı derekkózge aınalady dep senemin. Túrki akademıasyn osy jetistigimen shyn júrekten quttyqtaımyn, – dedi ol óz baıandamasynda.
Al Ázerbaıjan Respýblıkasynyń alǵashqy Premer-mınıstri, Ázerbaıjannyń Polshadaǵy Tótenshe jáne ókiletti elshisi Gasan Gasanov qazaq memlekettiliginiń tarıhy myńjyldyqtardan bastaý alady dep sanaıtynyn jetkizdi.
– Búginde halyqaralyq qaýymdastyq sońǵy onjyldyqtaǵy eń ótkir senim daǵdarysyn bastan ótkerýde. Qazirgi zamanǵy qaýip-qaterlerge qarsy bizdiń elderimiz aımaqtyq jáne jahandyq qaýipsizdik pen beıbitshilikti nyǵaıta túsýge baǵyttalǵan birqatar bastamalar arqyly ońtaıly jaýap bere alady.
Osy oraıda Prezıdent Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń sońǵy oqıǵalar turǵysynan shyndyǵynda da óte ózekti máselelerdi kótergen ári Qazaqstannyń aldaǵy damý baǵdaryn aıqyndaı túsetin maqalasyn aıryqsha atap ótýge bolady, – dedi ol.
Pikir qaldyrý