Bir top pavlodarlyq belsendi Baıanaýylda turǵyzylǵaly jatqan Jasybaı men Oljabaı batyrlarǵa arnalǵan eskertkish pen saıabaq qurylysyna jergilikti ákimshilik 1 mlrd teńgeden astam qarjy jumsaǵaly jatqanyna ashynyp, prezıdent Q.Toqaevty, depýtattardy máselege nazar aýdarýǵa shaqyrdy.
Olar oılaryn qaǵazǵa túsirip, arnaıy hat ta ázirlep qoıǵan. Ol jerge Pavlodar oblysy Baıanaýyl aýdandyq qoǵamdyq keńes tóraǵasy, isker áıelder qaýymdastyǵy tóraıymy, NutOtan partıasy Baıanaýyl aýdandyq fılıaly tóraǵasynyń birinshi orynbasary, aýdandyq ardagerler keńesi tóraǵasynyń mindetin atqarýshy sekildi 9 adamnyń qoly qoıylǵan. Hatqa qol qoıý áli de jalǵasyp jatyr. Keı belsendiler, onyń ishinde belgili oıshyl, etnograf Májhúr Júsip Kópeıulynyń shóberesi Ertaı Májhúr Júsip jýrnalıserge suhbat berip, únderin estirtýge tyrysyp jatyr.
Belsendi Rýza Beısenbaıtegi (fotodaǵy adam) pandemıa aıaqtalmaǵan, qymbatshylyq qysqan búgingideı qıyn shaqta atalǵan maqsatqa 1 mlrd teńgeden astam qarjy jumsaý – naǵyz ysyrap dep sanaıdy.
– Keshe ǵana Kerekýde (belsendi Pavlodar qalasyn osylaı ataıdy. Ol qala atyn Kereký dep ózgertý bastamasyn kóterip júrgenderdiń biri – red.) boı kótergen Abaıdyń eskertkishine 55 mln teńge qarajat ketipti. Onyń ózinde eskerkishtiń óz quny osynsha ma, joq pa bul bizge beımálim. Ákimshilik ondaıdyń esebin bermeıdi ǵoı. Tipti solaı bolǵan kúnniń ózinde eki batyrymyzǵa ary ketse, 100 mln teńge kete me, ketpeı me? Áı qaıdam... Aqshany jelge shashý bul istegi jalǵyz kiltıpan emes. Eskertkish salýǵa tańdalǵan jer sazdy, tuzdy, sor jer. Jobada kórsetilgendeı, ol mańnyń aınalasyna aǵash egý úshin topyraǵyn aýystyrý qajet. Qarjynyń kóp bóligi soǵan ketpekshi. Eskertkishti aqyry salatyn bolsa, onda nege aǵash ósetin, Qaraǵandyǵa, Jasybaıǵa ótip bara jatqandar da kóre alýy úshin Baıannyń kireberis jaǵyna ornalastyrmasqa? Sonda topyraq aýystyrý qajet bolmaýshy edi, – deıdi ol.
Rýza Beısenbaıteginiń aıtýynsha, baıanaýyldyqtardyń shamyna tıgen másele tek bul emes. Olar Baıanaýylda 40 jyl turǵan, 2 ret kúrdeli jóndeýden ótken, sońǵy jóndeýge kóp te bola qoımaǵan stellany basqaǵa aýystyrýǵa qarsy. Sózderinshe, bul maqsatqa oblys ákimshiligi jarty mlrd teńge jumsaýdy kózdep otyr.
Baıanaýyl aýdanynyń ákimi Qanat Kárimov eskertkish (tómengi fotoda maketi usynylǵan) úshin 1 mlrd 51 mln teńge kóp emestigin, onyń 560 mln teńgesi demeýshiler kómegi ekenin aıtqan. Sózinshe, bul qarajatqa eskertkishten bólek 600 túp aǵash egilip, 2500 sharshy metr jerge gúlzar, saıabaq ishinde jaıaý júrginshiler jolaqtary jasalady, 100-den astam sham, balalarǵa arnalǵan alańdar ornatylady.
Belsendiler eskertkish salýǵa qarsy emestigin, tek qarjyny aqylmen jaratyp, qomaqty qarajatty Baıanaýylda talaı jyldan beri qordalanip kele jatqan áleýmettik, ekologıalyq máselelerge baǵyttaý qajettigin jetkizgen. Olardyń sózinshe, Baıanaýylda áli kúnge deıin káriz júıesi joq. Aýyldyń nájis sýy kólge qosylyp jatyr. Al ol kólge adam shomylady, mal sý ishede.
Sondaı-aq Rýza Beısenbaıtegi Baıanaýylǵa qaraıtyn 9 aýylǵa sý tartý óte ózekti másele ekenin, birneshe aýyl arasyna 30 jylda birde-bir ret jol salynbaǵanyn atap ótken.
– Jelgilikti bılik shekten shyǵyp jatqan ınflásıany qaperge almaı qomaqty qarajatty pandemıa kezinde odan ármen tabystary azaıyp jatqan aýyl jurtyna emes, týrısik tabys kózin buǵattaýy múmkin ekologıaǵa emes, mádenıetke bólipti, Muny qalaı túsinýge bolady? Meıli bólsin, biz batyrlarymyzǵa eskertkish ornatýǵa qarsy emespiz. Biraq osynyń ózin ornymen, tıimdi paıdalanýdyń reti bolady ǵoı. Mádenıet salasyna aqsha bóledi eken, onda nege Baıanaýylda birde-bir ólketaný mýzeıi joq? Qalaısha osylaı sheshilip otyr? Jumsalatyn qarajattyń jartysyna jýyǵy demeýshiler aqshasy deısizder. Bul sonda "raspıldyń" kózi me? Tenderden bolatyn jemqorlyqtardy da bizdiń óńirde eshkim alyp tastamaǵan shyǵar? Buny sizderden surap otyrmyn, Sqaqov myrza?, – degen belsendi Pavlodar oblysy ákimi Ábilqaıyr Sqaqovtan mlrd jarym teńge aqshanyń qaıda ketip jatqanyn, tıynyna deıin halyq aldynda esep berýdi talap etetinderin jetkizdi.
Pikir qaldyrý