Ataqty jazýshy Ábdijámil Nurpeıisov ómirden ótti

/image/2022/02/05/crop-29_15_428x761_a443b6c2-6539-4416-a1c0-8efe340ab547.jpeg

Kórneki jazýshy, ataqty "Qan men ter" trılogıasynyń avtory Ábdijámil Nurpeıisov 98 jasqa qaraǵan shaǵynda qaıtys boldy. 

Jazýshy.1924 jyly 22 qazanda Qyzylorda oblysy, Aral aýdanynyń Qulandy aýyldyq keńesine qarasty Úshkóń degen jerde týǵan. 
     
1942–1945 jj. Uly Otan soǵysyna qatysqan. 1956 jyly Máskeýdegi M.Gorkıı atyndaǵy Ádebıet ınstıtýtyn bitirgen, 1962–1964 jj. «Juldyz» jýrnalynyń bas redaktory boldy. 1992 jyldan halyqaralyq Qazaq PEN klýbynyń prezıdenti, 2000 jyldan «Tań-SHolpan» jýrnaly redaktorlar keńesiniń tóraǵasy. 
         
Ádebıetke 1947 jyldan aralasa bastady. Tuńǵysh shyǵarmasy – Uly Otan soǵysy taqyrybyna arnalǵan «Kýrlándıa» romany 1950 jyly jaryq kórdi. Bul shyǵarmasy úshin jazýshyǵa Jambyl atyndaǵy respýblıkalyq syılyq berildi. «Kýrlándıa» romanyn keıinnen óńdep, tolyqtyryp, 1958 jyly «Kútken kún» degen atpen qaıta jarıalady. «Qan men ter» trılogıasy (1-kitap – «Ymyrt», 1961; 2-kitap – «Sergeldeń», 1964; 3-kitap – «Kúıreý», 1970) jáne «Seń» (1983), «Sońǵy paryz» (1999) romandary dúnıe júzi halyqtarynyń kóptegen tilderine aýdarylǵan. 
           
«Qan men ter» romany boıynsha jasalǵan ınsenırovkasy M.Áýezov atyndaǵy akademıalyq qazaq drama teatrynyń (1974 jyldan) repertýarynan turaqty oryn aldy, ekranǵa shyǵaryldy. «Sońǵy paryz» roman-dılogıasy – áleýmettik-psıhologıalyq shyǵarma. Dılogıada Aral teńiziniń apatqa ushyraý hıkaıasy naqty sýrettelgen. Shyǵarmada ekologıa, tabıǵat pen adam araqatynasyn tolǵaǵan qalamger oqyrmandardy rýhanı-adamgershilik murattarǵa jeteleıdi. Tańdamaly ádebı-syn maqalalary «Tolǵaý» (keıinnen «Júregi toly jyr edi») degen atpen qazaq jáne orys tilderinde jeke kitap bop shyqty (1972), 1985 jyly «Aqbıdaı týraly ańyz» atty ocherkter jınaǵy jaryq kórdi. 
           
A.P.Chehovtyń, A.M.Gorkııdiń, Nazym Hıkmettiń, ıspan jazýshysy A.Kesonnyń shyǵarmalaryn qazaq tiline aýdarǵan.  
         
KSRO Memlekettik syılyǵynyń laýreaty (1974). 2001 jyly Máskeýdegi Halyqaralyq Ádebı qordyń «Za chestı dostoınstvo», 2003 jyly Halyqaralyq M.Sholohov atyndaǵy syılyqtardyń laýreaty atandy. Qyzyl Juldyz, Eńbek Qyzyl Tý, «Qurmet Belgisi», «Halyqtar dostyǵy» (1984), «Otan» (1994) ordenderimen jáne medaldarmen, RSFSR Joǵarǵy Keńesi Prezıdıýmynyń Qurmet Gramotasymen marapattalǵan. 1985 jyly Qazaq KSR Halyq jazýshysy qurmetti ataǵy berildi.
Qatysty tegter :

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar