Búgin Almatyda opozısıalyq kózqarastaǵy saıasatker, qoǵam belsendisi, táýelsiz baqylaýshylardan turatyn top merziminen buryn prezıdent saılaýyn ótkizý bastamasyna baılanysty baspasóz máslıhatyn ótkizip, Demokratıalyq kúshter koalısıasyn quratynyn málimdep, bılikke úndeý joldady.
Koalısıany qurýshy top Qazaqstanda shynaıy saıası reforma jasalmaıynsha, prezıdent saılaýyn merziminen buryn ótkizý máni joq ekenin aıtyp, bılikke synshyl, bılikke qarsy kózqarastaǵy barlyq saıası kúshter men azamattardy aldaǵy saılaýdy kún tártibinen alyp tastaý ıdeıasy tóńireginde toptasýǵa shaqyrdy.
Top músheleri dóńgele otyryp, kezegimen kóz aldy.
Saıasatker, bıznesmen Bolat Ábilov búgingi prezıdent Q.Toqaev ózine deıingi N.Nazarbaev qurǵan júıemen júrip kele jatqanyn, Qazaqstan qoǵamy táýelsizdikten beri 30 jylyn urlatyp alǵanyn, endi taǵy ondaǵan jylyn urlata almaıtynyn atap ótti. Ol búgingi júıeni bandıttik júıe dep atap, oǵan toqtaý bolýy kerektigin jetkizdi. Jınalǵandar mundaı talappen kelisip, úndeýge qosýǵa ýaǵdalasty.
Yntaly top múshesi, "Táýelsiz baqylaýshylar" qoǵamdyq birlestiginiń tóraıymy Araılym Nazarova áleýmettik jeli arqyly úndeý, jalǵyzadamdyq pıket, jappaı mıtıń sekildi is-sharalar arqyly bılikti úndeý talaptaryn oryndaýǵa májbúrleý kerektigin, qajet bolsa, "qańtardy" qaıtalaý kerektigin aıtty. Alaıda soǵan qaramastan úkimet saılaýdy ótkizetin bolsa, ortaq kandıdat shyǵaryp, jer-jerdegi ýchaskelerdi jappaı baqylaıtynyn, tipti ortaq kandıdat shyqpaı jatsa, jappaı baqylaý túrinde saılaýǵa boıkot jarıalaıtyndaryn málim etti. "Rıngke shyqpaı jatyp jeńilýge bolmaıdy" degen ol ıdeıa tóńirenginde toptasýdyń mańyzyn atap ótti.
Qoǵam belsendisi Muhtar Taıjan da ıdeıa úshin jeke arazdyqty, kózqaras qaıshylyǵyn qoıa turyp, birigýge úndedi. Aıtýynsha, dál qazir árkim ár jaqqa tartyp, arazdasyp, bas birikpese, Qazaqstanda taǵy dıktatýra ornaıdy. Ol prezıdent saılaýyn ýaqytynda ótkizip, oǵan deıin saılaý týraly, beıbit jıyndar týraly, saıası partıalar týraly zańdardy shynaıy saıası reformaǵa bastaıtyndaı ózgertý kerektigin aıtty. Taıjan prezıdentke jeke úndeý tastaı otyryp, koalısıa talaby oryndalmasa, kóshege kúlli halyqty alyp shyǵýǵa ýáde berdi.
Qoǵam belsendisi Serikjan Mámbetálın saılaýda Q.Toqaev jeńip, halyq kóterilse, bılik taǵy da Reseıden ásker kirgizedi dep sanaıdy.
Saıasatker Rysbek Sársenbaı saılaýdy ótkizbeýge árkimdi atsalysýǵa shaqyrdy. Ol polısıanyń esersoqtyǵyn toqtatý, áskerdi kúsheıtý týraly pýntterdi úndeýge qosý kerektigin aıta ketti.
Jıynda arnaıy Jańaózennen kelgen, Qańtar qozǵalysyna qatysqan belsendiler, marqum Zamanbek Nurqadilovtyń uly Qaırat Nurqadilov sóz sóılep, koalısıany qoldaıtynyn bildirdi. Arasynda emosıaǵa berilip, bılikti aıyptap taqyrypqa qatysty-qatyssyz áńgimelerdi aıtyp ketkender de kezdesti. Jıynǵa kelgender arasynda bılik koalısıa talabyn eskermeıtinin, sondyqtan opozısıa atynan ortaq kandıdat usyný qajettigin aıtqandar kóp boldy.
Jýrnalıs Gúljan Erǵalıeva opozısıa ýaqytyn joǵaltpaı, praımerız ótkizip, ortaq kandıdat usyný kerek, mundaı múmkindik endi tek 10 jyldan keıin ǵana keledi degen pikirde. Óz basy jýrnalıs Ermurat Bapıdi laıyq kandıdat dep sanaıtynyn jetkizdi. Bapıdiń kandıdatýrasyna koalısıanyń ózge de ókilderi qarsy emestigin bildirip, tek bul másele keıin qaralýǵa tıistigin aıtty.
Jıynǵa kelgender arasynda eger opozısıa atynan ortaq kandıdat usynylyp jatsa, kandıdat daýys berýshilerdiń senimin aıaqasty etip ketpeı me dep suraǵandar tabyldy. Bul suraqqa jaýap bergen Muhtar Taıjan ortaq kandıdat usynylar bolsa, onymen barlyq jaǵdaı talqylanyp, jazbasha túrde kelisim jasalatynyn, eshkim eshkimdi laqtyryp ketpeıtinin aıtty.
Ortaǵa bılikke synshyl kózqarastaǵy saıasatta júrgen ózge azamattar búgingi jıynda nege joq degen saýal da tastaldy.
Koalısıa qurýshy top saıasatta júrgen barlyq azamattarǵa habarlastyq, jáne bárine esigimiz ashyq dep otyr. Muhtar Taıjan jeke arazdyǵyna qaramastan kásipker Marǵulan Seısembaıdy, aýyl sharýashylyǵy mamany Almasbek Sadyrbaevty, sheteldegi saıasatker Ákejan Qajygeldındi messendjerdegi chatqa qosqanyn jetkizdi. Rysbek Sársembaıdyń sózinshe, opozısıalyq saıasatker, "Alǵa, Qazaqstan" partıasy bastamashyl tobynyń múshesi Jasaral Qýanyshalın koalısıaǵa qosylý-qosylmaý týraly jaýabyn jaqtastarymen aqyldasqan soń beremin dese, Bolat Ábilov saıasattanýshy, "Namyz" partıasy bastamashyl tobynyń jetekshisi Sanjan Boqaev búgingi jıynǵa kelem de kelmegenin, jaqynda saıası partıa quratyndaryn jarıalaǵan bir top kásipkerdiń qatarynda bolǵan Beıbit Álibekov oınanýy kerektigin jetkizgenin aıtady.
Muhtar Taıjan jaqynda prezıdent ákimshiliginiń adamdarymen sóıleskenin, olarǵa "jeke-jeke emes, koalısıanyń barlyq múshesimen birge kezdeseıik" degenin atap ótti.
Jıyn barysynda úndeý daýysqa salynyp, kópshilik daýsymen qabyldandy. Endi qujat Aqordaǵa joldanbaq.
Úndeý mátininiń tolyq nusqasy tómende usynylyp otyr.
Qazaqstan Halqyna
QR prezıdenti Q.-J.K.Toqaevqa
QR senatynyń tóraǵasy M.S.Áshimbaevqa
QR májilisiniń tóraǵasy E.J.Qoshanovqa
Demokratıalyq kúshter koalısıasyn qurýshy azamattardyń memleket basshysynyń 2022 jylǵy qyrkúıektegi Joldaýynda aıtylǵan kezekten tys prezıdent saılaýyna qatysty
ÚNDEÝİ
Biz Otanymyzdyń, halqymyzdyń aldaǵy taǵdyryna alańdaımyz. Táýelsizdikten, memlekettilikten aıyrylyp qalý qaýpi údep barady. Shynaıy demokratıalyq baǵyttan aýytqý odan ári jalǵasty. Sýperprezıdenttik júıeni qaıta jandandyrý áreketteri jymysqylyqpen iske asyp jatyr. Bul prezıdenttiń taıaýdaǵy, qyrkúıektegi joldaýynan da aıqyn baıqaldy.
Kezekten tys prezıdent saılaýyn ótkizý, prezıdenttik merzimdi jeti jylǵa deıin uzartý, aldaǵy ýaqytta da bılik basynda otyra berý, qazaq tilin qosaqtalǵan deńgeıde qaldyrý jónindegi Toqaevtyń ustanymdaryn qoldamaımyz! Biz munyń bárin qoǵamda qarsylyq týdyratyn demokratıalyq qundylyqtardan bastartý, nazarbaevtyq jekebastyq, avtorıtarlyq, totarıtarlyq júıeni jańǵyrtý dep esepteımiz! Jáne buǵan jol berilmeıtindigin málimdeımiz! Memleket, halyq aldyndaǵy jaýapkershilikti sezine, ony óz moınymyzǵa ala otyryp, biz barsha demokratıalyq kúshterdi – opozısıadaǵy saıasatkerlerdi, tirkelgen, tirkelmegen uıymdar men birlestikterdiń jetekshilerin, belsendi múshelerin, saıasattanýshylardy, azamattar quqyǵyn qorǵaýshylardy, kúreske ázir barlyq adamdardy qatarymyzǵa qosylýǵa shaqyramyz.
Bizdiń bılik basyndaǵylarǵa qoıatyn talaptarymyz:
- Kezekten tys prezıdenttik saılaý kún tártibinen alynyp tastalsyn! Ondaı saılaý ótkizýge eshqandaı qajettilik týǵan joq. «Ádiletti Qazaqstandy qurýǵa baǵyttalǵan túbegeıli jáne jan-jaqty reformalardy sátimen iske asyrý úshin halyqtyń jańa senim mandaty kerek» degen Toqaevtyń syltaýy – kózboıaýshylyq. Ádiletti Qazaqstan qurý úshin naqtyly saıası reformalar qajet. Al ol reformany iske asyrý úshin halyqtan jańadan senim mandatyn surap, kezekten tys saılaý ótkizbeı-aq qoısyn. Tek qoǵammen sanasyp, «Saılaý týraly», Saıası partıalar týraly, jıyn bostandyǵy týraly zańdardy halyqaralyq normalarǵa sáıkestendirse, azamattardyń konstıtýsıalyq quqyqtaryn shekteıtin, erkin, taza saılaý ótkizýge kedergi keltiretin, nazarbaevtyq tásilmen jasalǵan baptardy alyp tastasa bolǵany. Saılaý komısıalaryn qurýdy ózgertý, onyń quramyn túbegeıli ózgertý talaptaryn oryndasyn. Baqylaýshylardyń, jýrnalıserdiń saılaý barysyndaǵy qyzmetteri shektelmesin, ashyqtyqqa, jarıalylyqqa jol ashylsyn. Osyndaı alǵysharttar jasalǵan soń taza, ádil saılaý ótkizsin. Halyq sonda óz tańdaýyn jasaıdy. Demek, Ádiletti Qazaqstan qurý úshin prezıdent Toqaevtan keregi – saıası erik-jiger, adaldyq, batyldyq, sózde turýshylyq!
-Prezıdenttik merzimdi jeti jylǵa sozý jónindegi prezıdent usynysy qabyldanbasyn! Konstıtýsıany «jasandy referendýmnan» keıin taǵy da julmalaý, tústen shoshyp oıanǵandaı bolý prezıdentke jaraspaıdy. Burynǵy kezeńde ózgertilip, qaıta qalpyna keltirilgen merzimdi taǵy da qaıtalaý – jekebastyq múddeniń qamy.
- Prezıdent saılaýy óz kezegimen 2024 jyly ótkizilsin! Oǵan deıin prezıdent qyzmetinde otyrǵan, legıtımdi emes prezıdent sanalǵan Q.J.Toqaev ózi ýáde etken saıası reformany shynaıylyqpen, naqtyly qolǵa alsyn.
- Saıası partıalardy tirkeýge qoıylǵan kedergiler alynyp tastalsyn! Zańdaǵy jónsizdikter dereý arada túzetilmeıinshe, Ádilet mınıstrligi arqyly tirkeý tártibin alyp tastamaıynsha, azamattardyń uıymdarǵa birlesý, memleketti basqarý isine aralasý quqyǵy shektele beretin bolady.
- 2022 jylǵy qańtardaǵy qyrǵyn qasyreti boıynsha jaýapkershilikti moınyna alsyn! Jappaı tártip buzýshylyqqa qatysty delingen ártúrli aıyptarmen qozǵalǵan qylmystyq ister qysqartylsyn! Dálelsiz, aıǵaqsyz, azaptaý, qınaý arqyly «moıyndatylǵan» kinálary úshin sottalǵandardyń isteri qaıta qaralsyn. Saıası qýdalaýdaǵy barlyq saıasatkerlerge, belsendilerge bostandyq berilsin.
- Joǵarydaǵy talaptar oryndalmaǵan jaǵdaıda, Qasym Jomart Toqaevtyń Qazaqstan azamaty retinde aldaǵy saılaýlarda prezıdenttikke úmitker bolyp túsýine, tirkelýine moraldyq, saıası quqyǵy joq dep eseptelsin! Halyq seniminen aıyrylǵan adamǵa halyq eshqashan da jańa senim mandatyn bermeıtindigin jarıa túrde eskertemiz. Biz nazarbaevtyq bılik júıesin óz yńǵaıyna oraılastyratyn, jemqor, satqyn, jaǵympaz, biliksiz tobyrlardyń memleketti basqarýyna qarsymyz.
- Halyq usynǵan azamattar arasynan prezıdent bolýǵa laıyqty tulǵalardy qazirden iriktep, talqyǵa salyp, saılaýǵa daıyn turýymyz kerek. Ortaq úmitkerdi qoldaıyq! Bul kezekten tys saılaýdy qoldaǵandyq emes. Bılik basyndaǵylardyń «zańdastyryp» alǵan oıyn erejesin ózgertpeıinshe, saılaý nátıjesiniń baıaǵydaǵydaı bolary anyq. Sondyqtan biz kúlli qazaqstandyqtardy mynaǵan shaqyramyz:
- prezıdentten, qos palatanyń tóraǵalarynan jáne barlyq depýtattardan saıası reforma jasaý jónindegi joǵarydaǵy talaptardy oryndatqyzýdy alańdarǵa, kóshelerge shyǵyp talap eteıik!
Bul kúreste bir bolatyndyǵymyzdy, kózqarastar men ustanymdardaǵy ózgeshelikterdi, kelispeýshilikterdi ysyryp tastap, Demokratıalyq kúshter koalısıasy tóńiregine toptasatynymyzdy taǵy da málimdeımiz jáne barshańyzdy bilek túıistirýge shaqyramyz!
Pikir qaldyrý