Sońǵy jyldary jastardyń rýhanı dástúrlerge, ásirese dinge qyzyǵýshylyǵyn baıqaýǵa bolady. Túrli jat aǵymdarǵa ergen jastarymyz oqý mekemelerin tastap, salt-dástúrimizge, ulttyq meıramdarymyzǵa qarsy shyǵyp, úlkenderge qurmet kórsetýdi durys emes, haram deıtinder de shyǵyp jatyr. Osyndaı bir aǵymdardyń teris pıǵyldy ýaǵyzdarynyń saldarynan otbasynan ketip, túrli psıhologıalyq basymdylyqqa táýeldi bolyp óz-ózderine qol salyp, ár túrli jaǵymsyz jaǵdaılarǵa tap bolyp jatqandaryn baıqap júrmiz.
Dástúrli emes dinı aǵymdardyń kóbeıýi, birinshiden adamdardyń dinı saýatynyń joqtyǵynan jáne saýatynyń azdyǵynan shyǵady. Kóp jaǵdaıda, qıynshylyqta júrgen, bilimi az adamdardy dástúrli emes dinı aǵymdarǵa tartýǵa tyrysady. Sebebi bilimi taıaz adamnyń sengish bolatynyn jaqsy biledi. Ǵalamtor keńistigindegi ekstremıstik ıdeıalar taratatyn saıttardyń qoljetimdi túrde bar. Búgin 20-sy jabylsa, jańbyrdan keıingi sańyraýqulaq sıaqty 30-y paıda bolady. Elimizde ǵalamtor qoldanýshylar sany 10 mıllıonnan asady. Ǵalamtorda neshe túrli aqparat izdeý arqyly, dinnen habarsyz óz dinimdi tanyǵym keledi degen oımen, jastarymyz ǵalamtor bertterinde jarıalanǵan dinı aqparattardyń aq, qarasyn bilmeı durysy osy eken dep, qurbany bolyp, jastardyń mıyn ýlandyrý arqyly ózderiniń aǵymdaryna shaqyrýymen aınalysady. Osynyń saldarynan kóptegen jastarmyz týra joldan taıyp, ózderiniń ómirlik ustanymdary ózgerip, psıhologıalyq basymdylyǵynyń áserinen burys jolǵa ketip jatyr.
Júrgizilgen zertteý jumystarynyń barysynda, jastardyń dinı saýattylyǵynyń tómen deńgeıde ekenin ańǵarýǵa bolady. Ata analardyń basym bóligi óz balalarynyń tárbıesimen aınalyspaı beı-jaı qarap, barlyq júkti mektepke, oqý ornyna ıtere salady. Qoryta kelgende, eldiń jarqyn bolashaǵy úshin jastardyń dinı turǵydan durys baǵytta ósip jetilýi óte mańyzdy. Qazirgi tańda, jastarymyzdyń jat aǵymnyń jolyna ketýiniń basty sebepteriniń biri, otbasydan alynatyn tárbıeniń jetimsizdigi bolyp tabylady.
Otbasynan alamaǵan qajettilikterin basqa jerden izdegen jastardyń taǵdyry keleńsiz jaǵdaılarǵa soqtyrtyp jatady. Bala otbasynynyń aınasy. Otbasy qoǵamnyń alǵashqy uıasy bolǵandyqtan, ony nyǵaıtý kerek, tárbıelik mánin arttyryp, qoǵamnyń basty jáne erekshe nazarynda bolýy kerek. Otbasynyń basty mısıasy balany ómirge ákelý ǵana emes, balaǵa mádenı, áleýmettik ortanyń qundylyǵyn qabyldatý, qorshaǵan orta, adamzatqa, óz qoǵamyna paıdaly etip tárbıeleý. Sondyqtan ata ananyń tárbıesin ornyn esh nárse toltyra almaıdy.
Abzal Aýelbekov
QB «Adam jáne qoǵam» Úkimettik emes uıymynyń ókili
Pikir qaldyrý