"Aıt kúni ǵariptiń ózi qyryq úıdiń esigin ashyp shyǵady": Qazaq qalaı aıttaǵan?

/image/2023/04/21/crop-6_93_568x1011_nauryz1.jpeg

"Álmısaqtan musylmanbyz" deıtin qazaq qoǵamynda jarapazan aıtýmen qatar oraza aıaqtalǵan soń aıt meıramyn toılaýdyń orny erekshe. Alaıda qazirgi qarbalasqan zamannyń aıt toılaýy men keshegi qonaqjaı qazaqtyń aıt meıramy birdeı me? Osy suraqtyń jaýabyn tabý úshin qazaq ádebıetine úńilip kórdik.

♦Qazaqtardyń ómirinde, shynynda da, aıttan úlken qýanysh bolmaıtyny ras bolsa ras shyǵar. Erteń aıt degennen bastap qazaq aýyldary "aıt qutty bolsyn" aıtamyz dep ersili–qarsyly shubyra bastaıdy eken. Aıttaǵan jurt ústine bar jaqsysyn kıip, astyna bar jaqsy atyn minedi eken. Sosyn ana aýyl, myna aýyldan top–top bolyp shyǵyp, jolǵa qarasyp, atasy úlken eń syıly aýyldan bastap qydyrady eken.

♦Aıt kúni ǵaryp ekesh ǵaryptyń ózi qyryq úıdiń esigin ashyp shyqpaǵy shart kórinedi. Ol kúnderi úı bitken bar dúnıesin jaryqqa shyǵarady. Tór saıyn adal baqan qurylyp, oǵan sol úıdegi eń asyl kıim, asyl jaǵa ilinedi. Teńde, kebejede jatqan qymbat jıhazdyń bári alynyp, jurt kózine túsetin kórnekti jerge qoıylady. Qazan bitken erteli–kesh ottan túspeıdi, kirgen–shyqqan jurt erteli–kesh sapyrylysady da jatady. Aıt kúni qazany tolmaǵan úıdiń yrysy kem bolmaqshy. Aıt kúni kózge túspegen dúnıeniń ıgiligińe buıyrmaǵy eki talaı...

Bul – qazaq ádebıetiniń klassıgi Ábish Kekilbaıdyń "Úrker" romanynan alynǵan úzindi. Budan asqan sýretteý bar ma? Aıt – qýanysh, aıt – bereke.  Tarıhtyń tar jol, taıǵaq keshýlerinde aıyrylyp qala jazdaǵan sol qýanyshymyz táýelsizdikpen qaıta oraldy. Biraq biz baıaǵy qazaqtardaı qýana aldyq pa?!

Aıtyńyz qabyl bolsyn!

Qatysty tegter :

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar