Álqıssa!

            Áýelde vandalızm degenimiz ne degen saýalǵa jaýap izdep kóreıik. Jalpy vandalızmniń shyǵý tarıhy tym tereńde. Sonaý 450 jyldary Rım ımperıasynda paıda bolǵan. Túp maǵynasy «qıratýshy», «syndyrýshy» degendi bildiredi. Rım ımperıa bolyp turǵanda, mádenıeti osal taıpalar Rımniń arhıtektýralyq qurylystaryn qıratqandarǵa qatysty aıtylǵan termın. Vandaldar.

            Sol zamattan ǵasyr túgil, dáýir kóshti. Alaıda dáldúrishterdiń áli de bar ekenine kózimiz jetip otyr. Alystan arbalamaı, jaqynnan dorbalap qarańyzshy.  Jerasty ótkelderi, qabat úıdegi qabyrǵalarǵa jazylǵan jazýlar... Oqýǵa aýyz barmaıtyn dúnıeler kezdestirýge bolady. Demek vandaldardyń dáýiri áli ótken joq degen sóz.

            «Lıhıe 90-y» degendi kim estimedi? Bul jyldary kóshege qurylys jasaý múmkin emes edi ǵoı. Olaı emes deńizshi? Jaryq salsa syndyrady, oryndyq qoısa qıratadynyń keri.  Biraq araǵa birshama ýaqyt salyp bul máseleniń beti beri qaraǵandaı boldy. Halyqtyń jaǵdaıy jasaldy, turmys túzeldi. Demek sanada kóterildi degen sóz.

            Biraq... Máseleniń barlyǵy osy biraqtan týyndaıdy emes pe? Mádenıet qansha damyǵany men onyń kóleńkesi de úlkeıedi. Máselen mynady. Vandaldar qabyrǵaǵa jazǵany bylaı tursyn, músinderge de aýyz sala bastady.

            Olar aǵymdaǵy jeksenbiniń dúısenbige qaraǵan túni Qostanaı oblysyna qarasty Zarechnyı poselkisinde «azat etýshi batyr» músininiń basyn kesip áketken. Jergilikti óńirdiń basshylyǵy bul sumdyqqa sene alar emes. Aıta ketýimiz kerek músinniń qasynda ornalasqan Lenın músini din aman tur. Qazir buzaqylardy anyqtaý jumystary júrgizilip jatyr. Basshylyq mádenı murany qalypqa keltiremiz dep sóz berip otyr.

            P.S. Vandalızm – kóshe qasyreti. Mádenıetke degen eń aýyr qastandyq. Sondyqtan oǵan qarsy kúresti de qatańdatý kerek. Áıtepese munyń sońy nege apararyn kim biledi?