قازاق – اۋىر اياق ايەل سيىر ەتىنە جەرىك بولسا، كەيىن تۋىلعان بالاسى سيىرداي كۇشتى بولادى. زور دەنەلى كەلەدى، ادۋىن ازامات بولىپ ەر جەتەدى دەپ نانادى. سيىر ەتىنىڭ جەرىگىنەن تۋىلعان بالا ءوڭى سۋىق، مىنەزى قىرسىق، ءبىراق ىشكى الەتى جىلى، سەزىمى ىستىق بولادى. ەگەر مۇنداي ادامعا الدەبىرەۋلەر كوڭىلىنە قاراماي قارسى كەلسە، ول قارسى جاعىن مۇلدە مۇسىركەمەيدى. بۇقاداي بۇرقىراپ، سيىرداي شايقاپ، ءمۇيىزدى سوزبەن اياماي ىرەپ-ىرەپ تاستايدى. ول ادامدى ەكىنشى ارى ىزدەمەيدى. ءتىپتى، ات كەكىلىن كەسىسىپ، ودان ءبىرجولا بويىن اۋلاققا سالىپ، قول ءۇزىسىپ كەتەدى. قارسى جاعى ونىڭ الدىنا كەشىرىم سۇراپ كەلسە دە، مىنەزى قاتقىلدانىپ، وڭاي-وسپاق يىلمەيدى. تەز سىنا سالمايدى. قاتقىل كەلەدى. سوعان قاراپ كەيبىر ادامدار بۇلاردى «قىرسىق مىنەزدى» دەپ جاتادى.
قازاقتا «سيىر سۋدان جارالعان»، «سيىر ءپىرى – زەڭگى بابا»، «سيىرداي قىز»، «بۇقاداي ازامات»، «ءسوزى سۇزەگەن بۇقاداي»، «سيىرداي كيمەلەدى»، «سيىرشا كۇيسەدى»، «ەنەمنىڭ سيىرىنداي ءداۋ قىز»، «تانا كوزدى»، «تايىنشاداي موماقان»، «سيىرداي وكىرىپ جىلادى»، «سيىردان جىعىلساڭ ءمۇيىزىن توسادى، جىلقىدان جىعىلساڭ جالىن توسادى»، «سيىرى باردا قاتىق بار»، «ساۋدا – ساۋىن سيىر ءتارىزدى» دەگەن تەڭەۋ ءسوز تىركەستەرى تورت-تۇلىك مال باققان مالشى قاۋىم اراسىندا ءار كۇنى قولدانىلىپ جۇرگەن ۇيرەنشىكتى سوزدەر. ءبىراق، وسى سوزدەر كەيدە ادام مىنەزىن دە اشىپ كورسەتەدى.
بولات بوپاي ۇلى جوتا قاجى
