قۇلاق – ادام اعزاسىنداعى ماڭىزدى رەفلەكتورلىق ايماقتاردىڭ ءبىرى. ول جۇيكە جۇيەسى ارقىلى ىشكى ورگاندارمەن تىعىز بايلانىستا بولىپ، ادامنىڭ دەنساۋلىعى تۋرالى ماڭىزدى اقپارات بەرە الادى. شىعىس مەديسيناسى، رەفلەكسولوگيا جانە اكۋپۋنكتۋرا عىلىمدارى بويىنشا قۇلاقتىڭ ءار نۇكتەسى بەلگىلى ءبىر مۇشەمەن بايلانىستى. سوندىقتان قۇلاقتى ماسساج جاساۋ نەمەسە نۇكتەلى ەمدەۋ ادىستەرىن قولدانۋ ارقىلى ىشكى اعزالاردىڭ جۇمىسىن رەتتەۋگە جانە دەنساۋلىقتى جاقسارتۋعا بولادى.
ءسوز توركىنى
ەتيمولوگيالىق ءمانى
قازاق تىلىندە “قۇلاق” ءسوزى ادامنىڭ ەستۋ مۇشەسى رەتىندە قولدانىلادى.
سوزدىك تۇرعىدان: “قۇلاق” – ادامنىڭ ەستۋ مۇشەسى، سىرتقى، ورتاڭعى جانە ىشكى بولىكتەردەن تۇراتىن كۇردەلى ورگان.
ەتيمولوگيالىق تۇرعىدان: “قۇلاق” ءسوزى كونە تۇركى تىلدەرىندە “ەستۋ”، “تىڭداۋ” ماعىناسىن بىلدىرەدى. تۇرىكشە – “kulak”، وزبەكشە – “quloq”، تاتارشا – “كولاك”.
قازاق ومىرىندەگى ءمانى
قازاق حالقى قۇلاقتى ادام دەنەسىنىڭ ەڭ ماڭىزدى مۇشەلەرىنىڭ ءبىرى دەپ قاراستىرعان. «قۇلاق ءتۇر» (تىڭدا)، «قۇلاققاعىس» (ەسكەرتۋ)، «قۇلاعىنا التىن سىرعا» (ماڭىزدى اقپارات) دەگەن تۇراقتى تىركەستەر وسىنى كورسەتەدى. سونىمەن قاتار، قۇلاقتىڭ فورماسىنا قاراپ ادامنىڭ مىنەزىن بولجاۋ، دەنساۋلىعىن انىقتاۋ سياقتى حالىقتىق تانىمدار دا بار.
قۇلاقتىڭ مەديسينالىق تۇسىندىرمەسى
قۇلاقتىڭ ءار ايماعىندا ادامنىڭ ىشكى مۇشەلەرىمەن بايلانىستى رەفلەكتورلىق نۇكتەلەر ورنالاسقان. بۇل نۇكتەلەردى ماسساجداۋ ارقىلى ءتۇرلى اۋرۋلاردى ەمدەۋگە بولادى.
قۇلاقتىڭ رەفلەكتورلىق ايماقتارى، ولاردىڭ اعزا مۇشەلەرىمەن بايلانىسى
قۇلاقتىڭ ايماعى قاي ورگانمەن بايلانىستى؟ اسەرى
قۇلاقتىڭ جوعارعى بولىگى باس جانە مي باس اۋرۋىن باسادى، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن جاقسارتادى.
قۇلاقتىڭ ىشكى جوعارعى بولىگى كوز جانە قۇلاق كورۋ جانە ەستۋ قابىلەتىن جاقسارتادى.
قۇلاقتىڭ ورتاڭعى بولىگى جۇرەك جانە وكپە جۇرەك سوعىسىن تۇراقتاندىرادى، وكپەنىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى.
قۇلاقتىڭ تومەنگى بولىگى اسقازان جانە ىشەك اس قورىتۋ جۇيەسىن جاقسارتادى.
قۇلاقتىڭ ورتاڭعى ارتقى بولىگى بۇيرەك جانە قۋىق بۇيرەكتىڭ قىزمەتىن جاقسارتادى، نەسەپ شىعارۋ جۇيەسىن رەتتەيدى.
قۇلاقتىڭ شەتكى دوعاسى ومىرتقا جانە ارقا ارقا اۋرۋلارىن جەڭىلدەتەدى، ومىرتقانىڭ ساۋلىعىن ساقتايدى.
قۇلاقتىڭ رەفلەكسولوگيالىق كارتاسى
1. باس جانە مي ايماعى – قۇلاقتىڭ جوعارعى بولىگىندە ورنالاسقان. بۇل ايماق ميدىڭ قان اينالىمىن جاقسارتىپ، باس اۋرۋلارىن باسۋعا كومەكتەسەدى.
2. جۇرەك جانە وكپە نۇكتەلەرى – قۇلاقتىڭ ورتاڭعى ىشكى بولىگىنە سايكەس كەلەدى. جۇرەك ىرعاعىن تۇراقتاندىرىپ، وكپەنىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى.
3. اسقازان جانە ىشەك جۇيەسى – قۇلاقتىڭ تومەنگى بولىگىندە ورنالاسقان. اسقورىتۋ قىزمەتىن رەتتەپ، مەتابوليزمدى جاقسارتادى.
4. باۋىر جانە ءوت قابى – قۇلاقتىڭ ورتاڭعى تومەنگى بولىگىندە. باۋىردىڭ ۋىتسىزداندىرۋ قىزمەتىن كۇشەيتەدى.
5. بۇيرەك جانە قۋىق نۇكتەلەرى – قۇلاقتىڭ ارتقى ورتاڭعى بولىگىندە. نەسەپ شىعارۋ جۇيەسىنىڭ جۇمىسىن تۇراقتاندىرادى.
6. ومىرتقا جانە ارقا ايماعى – قۇلاقتىڭ شەتكى دوعاسى بويىمەن وتەدى. ومىرتقا، بەل جانە مويىن بۇلشىقەتتەرىن بوساتىپ، اۋىرسىنۋدى ازايتادى.
7. كوز جانە قۇلاق نۇكتەلەرى – قۇلاقتىڭ جوعارعى ىشكى بولىگىنە سايكەس كەلەدى. كورۋ قابىلەتىن جاقسارتادى، كوزدىڭ شارشاۋىن باسادى.
قۇلاق ماسساجىنىڭ پايداسى
قۇلاق ماسساجىن جاساۋ ارقىلى تومەندەگى اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋعا جانە ەمدەۋگە بولادى:
باس اۋرۋى مەن باس اينالۋدى باسادى قان اينالىمدى جاقسارتادى سترەسس پەن مازاسىزدىقتى ازايتادى اس قورىتۋ جۇيەسىن تۇراقتاندىرادى جۇرەك سوعىسىن رەتتەيدى يممۋنيتەتتى كۇشەيتەدىقۇلاقتى ماسساجداۋدىڭ قاراپايىم
ءادىسى
1. باس بارماق پەن سۇق ساۋساقتىڭ كومەگىمەن قۇلاقتىڭ جوعارعى بولىگىن 30 سەكۋند ۋقالاۋ – باس اۋرۋىن ازايتادى.
2. قۇلاقتىڭ ورتاڭعى ايماعىن 1 مينۋتتاي ساۋساقپەن ۋقالاۋ – جۇرەك پەن وكپە قىزمەتىن جاقسارتادى.
3. قۇلاقتىڭ تومەنگى بولىگىن جەڭىل قىسىپ، اينالدىرۋ – اس قورىتۋ پروسەسىن جاقسارتادى.
يسلامداعى ءمانى
يسلامدا قۇلاق – ەستۋ، تىڭداۋ، قابىلداۋ مۇشەسى رەتىندە ەرەكشە ماڭىزعا يە. قۇراندا بىرنەشە اياتتاردا قۇلاق تۋرالى ايتىلادى:
1. «اللا سەندەردى ەستۋ، كورۋ جانە جۇرەكپەن جاراتتى» (ناحىل سۇرەسى، 78-ايات).
2. «ولار ەستىمەيتىن، سويلەمەيتىن، كورمەيتىن» (باقارا سۇرەسى، 171-ايات).
قۇلاق – اللانىڭ بەرگەن اماناتى. مۇسىلماندار ءۇشىن قۇلاقتى تازا ساقتاۋ، شاريعاتقا ساي سوزدەردى تىڭداۋ، عايبات پەن وسەكتەن اۋلاق بولۋ ماڭىزدى سانالادى.
پايعامبارىمىز (ﷺ) قۇلاق تازالىعىنا ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ، دارەت العان كەزدە ونى دا جۋىپ تۇرۋدى ناسيحاتتاعان.
قۇلاق – تەك ەستۋ مۇشەسى عانا ەمەس، بۇكىل اعزامەن تىعىز بايلانىسى بار رەفلەكتورلىق ايماق. ونىڭ ءار نۇكتەسى ىشكى اعزالارمەن بايلانىستى بولعاندىقتان، ماسساج جاساۋ ارقىلى كوپتەگەن اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋعا بولادى.
قازاق حالقى قۇلاققا قاتىستى كوپتەگەن تانىم-تۇسىنىكتەردى بىلگەن. ال يسلامدا قۇلاق – ادامنىڭ رۋحاني تازالىعىنىڭ سيمۆولى. سوندىقتان قۇلاقتىڭ دەنساۋلىققا اسەرىن دۇرىس ءتۇسىنىپ، ونى كۇتىم جاساۋ – ءار ادامنىڭ مىندەتى.
ماقالا اۆتورى: بولات بوپاي ۇلى
پىكىر قالدىرۋ