ادامزات قوعامىنىڭ ەجەلگى قوعامدىق قۇرىلىمدار كەزەڭىنەن عىلىم مەن تەحنيكاسى دامىعان اقپاراتتىق داۋىرگە دەيىنگى دامۋ ساتىسىندا ەڭبەكتىڭ الار ورنى ەرەكشە. ادامزاتتىڭ رۋحاني مادەنيەتىنە اينالعان ءدىني ىلىمدەر تراكتاتتارى مەن مەملەكەتتىك قۇرىلىمداردىڭ يدەولوگياسىندا ادال ەڭبەك ەتۋ ماسەلەسى ەرەكشە مانگە يە. سونىڭ ىشىندە يسلام دىنىندە ادال ەڭبەك ەتۋ، تازا جولمەن وتباسىن اسىراۋ، قوعامعا پايدا كەلتىرۋ ماسەلەلەرى جان-جاقتى قامتىلعان.

مۇحاممەد پايعامبار ءوز حاديستەرىندە «ادال كاسىپ ەتۋ – ءار مۇسىلمانعا پارىز»، «ادال تابىس تابۋعا شىققان ادام جيھادتا جۇرگەن كىسى ءتارىزدى»، – دەپ بارشا مۇسىلمان ۇمبەتىن كىسى اقىسىن جەمەۋگە، ار الدىندا دا، ادام الدىندا دا بارىنشا ادال بولۋعا شاقىرىپ، ەڭبەكتىڭ مارتەبەسىن جوعارى قويادى. ياعني، ەڭبەك ەتكەن ادامنىڭ عانا تابىسقا جەتەتىنىن ايتىپ، كەرىسىنشە جالقاۋلىقتىڭ كەدەيلىك پەن مۇقتاجدىققا سەبەپشى بولاتىنىن كورسەتەدى.

بىردە مۇحاممەد پايعامبار قايىر سۇراپ وتىرعان ءبىر عارىپكە كورىنگەنگە قول جايىپ وتىرماي، تاۋدان وتىن شاۋىپ، بازارعا اپارىپ ساتىپ، ءناپاقا تابۋعا كەڭەس بەرەدى. كەيىن سول ءعارىپ ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا ادام قاتارىنا قوسىلعان ەكەن. مۇنىڭ ءبارى يسلام ءدىنىنىڭ جالقاۋلىق پەن توعىشارلىقتان اۋلاق بولۋعا ۇندەپ، ادال كاسىپپەن مال تابۋعا شاقىراتىنىن كورسەتەدى.

يسلام دىنىندە كاسىپتىڭ نەگىزگى كوزدەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە ساۋدا-ساتتىق جوعارى باعالانادى. مۇحاممەد پايعامبار ءبىر حاديسىندە: «ەڭ تازا جانە ادال تابىس - ساۋدا جاسايتىنداردىڭ تابىسى. ولار سويلەگەن كەزدە وتىرىك ايتپايدى، وزدەرىنە ءبىر نارسە امانات ەتكەن كەزدە اماناتقا قيانات جاسامايدى. ۋادە بەرسە، ۋادەلەرىنەن تايمايدى، ساتىپ العان كەزدە زاتتى جاماندامايدى، ساتقان كەزدە تاۋاردى ورىنسىز ماقتامايدى، قارىزدانعان كەزدە قارىزدارىن كەشىكتىرمەيدى. الاشاق بولعان كەزدە قيىندىق تۋدىرمايدى»، – دەپ ادال ساۋداگەردىڭ ابىرويىن جوعارى باعالاعان.

بۇگىنگى قوعام تۇرعىسىنان العاندا، ەڭبەك ماسەلەسىنە قاتىستى ۇستانىمدار، سونىڭ ىشىندە ازاماتتاردىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋ جانە ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن جاقسارتۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ىشكى ساياساتىنداعى باسىم باعىتتاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى.

ەڭبەك ماسەلەسى ق ر پرەزيدەنتى ن.نازاربايەۆتىڭ «قازاقستاننىڭ الەۋمەتتىك جاڭعىرتىلۋى: جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامىنا قاراي 20 قادام» اتتى تۇجىرىمدامالىق باعدارلاماسىندا جان-جاقتى قامتىلىپ، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك-تۇرمىستىق جاعدايىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ۇكىمەتكە ءتيىستى تاپسىرمالار بەرىلگەن. اتالعان تۇجىرىمدامالىق باعدارلامادا ازاماتتاردى جۇمىسپەن قامتۋ، شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ، سونداي-اق وزگە دە ماڭىزدى الەۋمەتتىك ماسەلەلەر كوتەرىلگەن.

ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس ورتالىق مەملەكەتتىك ورگاندار تاراپىنان ەلىمىزدى الەۋمەتتىك دامىتۋدىڭ جالپىۇلتتىق جوسپارى ازىرلەنىپ، ناقتى ءىس-شارالار اتقارىلۋدا. سونىڭ ىشىندە الەۋمەتتىك ەڭبەك قاتىناستارىنىڭ ءتيىمدى مودۋلدەرىن قالىپتاستىرۋ، جۇمىسپەن قامتۋ باعدارلامالارىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ارقىلى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيىن تومەندەتۋ بويىنشا كەشەندى جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. سونىڭ بىرەگەيى «جۇمىسپەن قامتۋ جول كارتاسى 2020» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى ىسكە اسىرىلۋدا. جول كارتاسى شەڭبەرىندە جۇمىس ورىندارىن ساقتاۋ جانە جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋدىڭ ارنايى شارالارىن ازىرلەۋ، ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاسيالىق دامۋعا كوشۋ، جۇمىسپەن قامتۋدىڭ ودان ءارى ءوسۋ مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتۋ، ەڭبەك رەسۋرستارىنىڭ ساپاسى مەن ەكونوميكالىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرىن ازىرلەۋ مەن ىسكە اسىرۋ بويىنشا اۋقىمدا شارالار اتقارىلۋدا.

ق ر پرەزيدەنتى ن.نازاربايەۆ جالپىعا ورتاق ەڭبەك يدەياسىندا حالىقتى تۇتىنۋشىلىق پسيحولوگيا مەن توعىشارلىق كوزقاراستان ارىلىپ، قوعامعا پايدالى ەڭبەك ەتۋگە ۇندەيدى.

ەلباسى تەك قاجىرلى ەڭبەك قانا لايىقتى تابىسقا جەتكىزەتىنىن تىلگە تيەك ەتىپ، ەلىمىزدىڭ بارلىق ازاماتتارىن وزدەرىنىڭ الەۋمەتتىك ماسەلەلەرىن وزدەرى شەشۋگە مۇددەلى بولۋعا شاقىردى. سەبەبى وتكەن عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا كەڭىنەن تاراعان تۇتىنۋشىلىق قوعام يدەولوگياسىنىڭ الەمنىڭ دامىعان ەلدەرىندە جاپپاي الەۋمەتتىك ماسىلدىقتىڭ تۋىنداۋىنا اكەلگەنى جانە جاھاندىق داعدارىستىڭ باستى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى بولعانى بەلگىلى.

جوعارىدا ايتىلعان ماسەلەلەر يسلام ءدىنى مەن قازىرگى قازاقستان قوعامىنداعى ەڭبەك ماسەلەسىنە قاتىستى ۇستانىمداردىڭ ۇندەسىپ جاتقانىن كورسەتەدى.

سونداي-اق، حالقىمىزدىڭ ءداستۇرلى رۋحاني مۇرالارىندا دا ەڭبەكتىڭ ورنىن ەرەكشە اتاپ ءوتىلىپ، تاربيەلىك ءمانى زور ناقىل سوزدەرمەن ايشىقتالىپ اتادان بالاعا بەرىلىپ وتىرعان.

«مەشكەي دەگەن جاقسى ات ەمەس» دەيتىن حالقىمىز، جالقاۋلىق پەن بويكۇيەزدىككە بوي الدىرىپ، جاتىپىشەرلىك پەن توعىشارلىققا سالىنعان ادامنىڭ ابىروي تاپپايتىنىن مەڭزەيدى. ال «ەڭبەكتىڭ كوزىن تاپقان، بايلىقتىڭ ءوزىن تابادى» دەپ ەڭبەكقور ادامنىڭ قارجىلىق تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزىپ، ماتەريالدىق جانە وزگە دە قۇندىلىقتاردى يگەرۋ مۇمكىندىگىنە يە بولاتىنىن ايتادى. «جامان بولاتىن جىگىت شەگىنشەك كەلەر، كەدەي بولاتىن جىگىت ەرىنشەك كەلەر» دەگەن دانا قازاق كاسىپ ىستەپ مال تابام دەگەن ادامعا جالقاۋلىق پەن ەرىنشەكتىكتەن ارىلىپ، تارتىنباي ءوز ءىسىن باستاۋ كەرەك ەكەندىگىنە نازار اۋدارادى.

ادامداردىڭ ەكونوميكالىق جانە رۋحاني قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋعا باعىتتالعان كەز-كەلگەن قىزمەت سالاسىندا ادال ەڭبەك ەتكەن، ساپالى قىزمەت ءتۇرىن ۇسىنعان جانە ساۋدا-ساتتىق سالاسىندا بارىنشا ادال بولۋعا تىرىسقان ءاربىر ازامات ۇلتىمىزدىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىك دەڭگەيىنىڭ جوعارى بولۋىنا وزىندىك ۇلەس قوسارى ءسوزسىز.

ق.بەيسەنعازين،

ق ر ءدىاقم دىك ءدىن ماسەلەلەرى جونىندەگى عىلىمي زەرتتەۋ جانە تالداۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەرى