قوعامدا كوپ بالالى انالارعا التىننان القا تاعىپ، العاش انا اتانعاندارعا ارنايى قالجا سويىلىپ، ال جالعىز باستى انالارعا جاردەم بەرىپ جاتادى. بءارى دە ورىندى. اناعا قانداي قۇرمەت جاسالسا دا، ارتىق ەمەس. الايدا نەگە ستۋدەنت كەلىنشەكتەر تۋرالى ايتۋدى ۇمىتىپ كەتەمىز. ولار كىمدەر؟..
باتىر انالاردىڭ ءىزباسارلارى
ستۋدەنت كەلىنشەكتەر – ءبىلىم الۋ جولىندا ومىرلىك باقىتىن كەزدەستىرىپ، وقۋ اياقتالماي تۇرمىس قۇرىپ، ديپلوم الاردا ءسابيلى بولاتىن نازىك جاندىلار. ولار − وزدەرى ستۋدەنت، وزدەرى كەلىن، وزدەرى كەلىنشەك، وزدەرى انا. بارلىعى ءبىر ادام.
قاراپ وتىرساق، ستۋدەنت كەلىنشەكتەردىڭ ءومىرى ەكى جاقتا سوعىسىپ جۇرگەن جاۋىنگەر ىسپەتتەس. ۇيدە - جولداسى مەن قاتال دا كىرپياز ەنەسىنىڭ كوڭىلىن تابۋ بولسا، وقۋ ورنىندا تالاپشىل ۇستازداردىڭ تاپسىرماسىن قالت جىبەرمەي ورىنداۋى كەرەك. كەرى جاعدايدا جاعىمسىز سىنعا ىلىنەدى. سونىمەن قاتار، ستۋدەنت كەلىنشەكتەردى باتىر انالاردىڭ جالعاسى دەسە دە ارتىق بولماس ەدى. سەبەبى ادامدى نارىق بيلەگەن مىنا زاماندا ستۋدەنتتىڭ قىم-قۋىت تىرشىلىگىمەن بىرگە قاتال تۇرمىستىڭ قىسپاعىنا بىردەي ءتوزىپ، وتباسىن العا سۇيرەپ، انا اتانىپ، اتا-انالارىنىڭ كوز قۋانىشىنا اينالىپ ۇلگەردى.
ارينە، ۇيلەنۋ وڭاي، ءۇي بولۋ قيىن ەكەنى تاعى بەلگىلى. ەگەر جاتاقحانادا نەمەسە پاتەر جالداپ تۇرار بولسا، ستۋدەنت جەڭگەيلەر وتاعاسىنىڭ تاپقان-تايانعانىن بەرەكەلى جۇمساپ، شاڭىراعىنىڭ ءتۇتىنىنىڭ تۇتەتىپ، اسا جاۋاپتى ءىستى اتقارادى. سوندىقتان قالاي بولعاندا دا، وتباسى قامىن ەرتە ويلاپ، ۇلكەن ومىرگە ەرتە اياق باساتىن قىزدارعا رازى بولماسقا شاراڭ جوق. سەبەبى، وقۋدان باس الا الماي، قىزمەت قۋىپ قىرىققا كەلسە دە سالتىمىز بويىنشا كەلىن اتانىپ، انا باقىتىن سەزىنۋگە اسىقپايتىن قىزدارعا قاراعاندا ولاردىڭ ۇپايى تۇگەل. قوعامعا پايداسى دا كوپ. ءبىر جاعىنان، ستۋدەنت كەلىنشەكتەر وقۋ ورداسىندا ءبىلىم الىپ، بولاشاق مامان رەتىندە قوعامعا ۇلەس قوسىپ جۇرسە، ەكىنشىدەن، دەموگرافياداعى قيىن دا كۇردەلى ماسەلەنىڭ ءبىرىن شەشۋگە اتسالىسىپ، وڭ جاقتا وتىرعان قىزدار سانىن ازايتىپ، ومىرگە ۇرپاق اكەلۋدە.
فيلفاك –«قالىڭدىقتار مەكەنى»
ءبىر قىزىعى، ستۋدەنت شاعىندا تۇرمىس قۇراتىن اپا-سىڭلىلەرىمىزدىڭ كوبىسى فيلولوگيا، تاريح، جۋرناليستيكا سەكىلدى قازاقىلىقتان ءالى الىستاي قويماعان گۋمانيتارلىق فاكۋلتەتتەردە وقيدى. اسىرەسە، فيلولوگيا فاكۋلتەتى كوش باستاپ تۇر. بۇل فاكۋلتەتتى «قالىڭدىقتار مەكەنى» دەپ تە بەكەر ايتپاسا كەرەك. ويتكەنى بىلىمگەرلەردىڭ باسىم كوپشىلىگى بويلارىندا ۇلتتىق تاربيەسى بار، سالتقا دا مىقتى، يبالى قىزدار، قازىرگىشە ايتقاندا «تەز وتەتىن قىزدار». بۇل تۋرالى قازۇۋ، فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ دەكان ورىنباسارى گۇلميرا قۇدايبەرگەن قىزى: «فيلولوگيا فاكۋلتەتى ستۋدەنتتەرىنىڭ 90-95 پايىز قىزدار. بۇل ءبىر. ەكىنشىدەن، ءبىزدىڭ فاكۋلتەتتىڭ قىزدارى قازاقى، سىپايى، سۇلۋ ءارى قاراپايىم بولىپ كەلەدى. سوندىقتان دا بولسا كەرەك، ەرتە تۇرمىس قۇرىپ جاتادى. تۇرمىس قۇرعان قىزداردىڭ ساباققا ۇلگەرمەي، جازعى سەمەسترگە قالىپ قويعان كەزدەرى بولعان ەمەس. ۇستازدارعا دا مىندەتسىنبەيدى. كەرىسىنشە، باسى بوس، ەشتەڭەمەن ءىسى جوق ستۋدەنتتەر ەمتيحاننان وتپەي، سوڭىنان قايتا تاپسىرىپ جاتادى. ولارعا قاراعاندا، شۇكىر، وتباسىلى ستۋدەنتتەر بارىنە ۇقىپتى. ءبىراق قازىرگى تەندەنسياعا قاراساق، قىزدار 1-2 كۋرستا تۇرمىسقا كوپ شىعا بەرمەيدى. كوبىنە جوعارعى كۋرس ستۋدەنتتەرى وتباسى قۇرىپ جاتادى »، −دەيدى.
راسىندا، فيلولوگيا فاكۋلتەتىندە ستۋدەنت كەلىنشەكتەر باسقا ەكونوميكا، زاڭ فاكۋلتەتتەرىنە قاراعاندا ەداۋىر كوپ. سەبەبى بۇل فاكۋلتەتتەردىڭ ستۋدەنتتەرى ءبىرىنشى كەزەككە قىزمەت پەن مانساپتى قويىپ، تۇرمىس قۇرۋعا ەش اسىقپايدى. وتباسى قۇرىپ، ەرتە قارتايعاننان گورى سالت اتتى، ساباۋ قامشىلى قىزمەتقۇمار «بيزنەس-لەدي» اتانۋعا قۇمار-اق.
سونداي-اق، جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ اراسىندا «ستۋدەنت انالار» سانى بويىنشا مەديسينالىق ۋنيۆەرسيتەتتەر الدىڭعى ورىندا. ءبىلىم الۋ تابانى كۇرەكتەي توعىز جىلعا سوزىلعاندىقتان، ەرتەڭىن ويلاعان جاستار وسى جىلدار ىشىندە ۋنيۆەرسيتەتتەن 2-3 بالالى جانۇيا بولىپ، ديپلوم الادى ەكەن. ستۋدەنت انالار نارەستەسى دۇنيە ەسىگىن اشقانشا پارتادا وتىرىپ، ءبىلىمدار وقىتۋشىنىڭ لەكسياسىن تىڭداپ، ەمتيحان تاپسىرىپ، جىل بويى ساباق وقيدى.
تالانتتى ادام اناسىنىڭ ەرتە جاسىندا تۋىلادى
قىز بالا نەعۇرلىم ەرتە تۇرمىسقا شىقسا، ونىڭ بارعان جەرىنە «تاستاي باتىپ، سۋداي ءسىڭۋى» دە وزىنە جەڭىل بولادى. جاڭا ءۇي، جاڭا ورتاعا جاتىرقاي قاراماي، كەرىسىنشە بالالىق مىنەزىمەن ومىرىندەگى وزگەرىستى تەز قابىلداپ، بەيىمدەلىپ كەتەدى.
ورىستىڭ عۇلاماسى ل.تولستوي : «ناعىز تالانتتى ادام- اناسىنىڭ 18-20 جاسىندا تۋىلادى »، - دەگەنى تاعى بار. عىلىمدا دا دالەلدەنگەندەي، ايەل ادامداردىڭ جاسى ۇلكەيگەن سايىن ءسابيلى بولۋ مۇمكىندىگى ازايا بەرەدى. كورەگەن بابالارىمىز دا قىز بالا جات- جۇرتتىق دەپ، بەسىكتە جاتقاندا - اق اتاستىرىپ، بوي تۇزەي باستاعاندا ۇيادان ۇشىرعان. الايدا، ءقازىر زامان باسقا دەگەن كۇننىڭ وزىندە ەرتە تۇرمىس قۇرۋ سالتىمىزعا ءتان نارسە ەكەندىگىن تەرىسكە شىعارا المايمىز. ونىڭ ۇستىنە، ءسابيدى انا قۇرساعىندا جاتقاننان باستاپ تاربيەلەپ، ءبىلىم بەرۋ كەرەك بولسا، وندا ستۋدەنت انالارىمىز ءبىر وقپەن ەكى قوياندى اتىپ العانعا ۇقسايدى.
قازىرگى تاڭدا وزىق مەديسيناسىنا سەنەتىن، اركىم ءوزى ءۇشىن ءومىر ءسۇرۋى كەرەك دەگەن تەندەنسياعا ۋلانعان ەۋروپا جۇرتى «كارىلەر ەلى» اتانىپ وتىرعانى بەلگىلى. مۇندا ورتاشا ۇيلەنۋ جاسى 28-30 -دى كورسەتەدى. وعان قاراعاندا وتباسى قۇرۋعا ءبىزدىڭ ەلدىڭ جاستارى جاۋاپتى كەلەدى: 24-25 جاستا وتباسىلى بولادى. سوندىقتان، بۇل كورسەتكىش ۇلعايىپ كەتپەۋى ءۇشىن، ەۋروپالىقتاردىڭ «كارىلىك» ۋىتىنان ساق بولۋ ءۇشىن ستۋدەنت كەلىنشەكتەردى الالاماي، كەرىسىنشە قوعام تاراپىنان قولداۋ كورسەتىلۋى قاجەت.
الايدا، ەڭ قىزىعى قوعام وكىلدەرىنىڭ ستۋدەنت كەلىنشەكتەر تۋرالى ويىن بىلگەندە تاڭعالدىق...
جايلاۋبايەۆا قۇرالاي، قازۇۋ-دە ءمۇعالىم: وقۋعا 18 جاسىندا تۇسكەن قىز 21-22 جاسىندا اياقتايدى. سوندىقتان، بىتىرە سالا ۇيلەنسە دە كەش ەمەس. ال بەلگىلى سەبەپتەرمەن ۋنيۆەرسيتەتكە كەش تاپسىرعان قىزدارعا ۇلگەرىپ جاتسا، تۇرمىس قۇرىپ العانى دۇرىس شىعار.
روزا، ستۋدەنت: ءبىز ءقازىر ءۇشىنشى كۋرستا وقيمىز. ناعىز ستۋدەنتتىك شاقتىڭ قىزعان كەزى. قۇربىلارىمنىڭ اراسىندا تۇرمىس قۇرعان قىزدار بار. ءبىراق جينالىپ ءبىر جاققا بارعان كەزدە ۇيلەنگەن قىزدار بارمايدى. سەبەبى، ىڭعايسىز نەمەسە جولداسىم جىبەرمەيدى دەپ ايتادى. بارلىعى ورنىمەن بولۋ كەرەك سياقتى. جاعدايىڭدى جاساپ، ويىن-ساۋىقتان جالىعىپ، باتىل قادامعا بولاشاققا ايقىن جوسپارمەن، ويلانىپ، مىڭ تولعانىپ بولعان سوڭ، تۇرمىس قۇرعان دۇرىس بولار. ستۋدەنتتىك شاقتا قىزدار قاتايماعان قۇس سياقتى، وڭ-سولىن بىلمەيدى. كەيىن اجىراسىپ جاتادى.
ءالي بيتورە،ستۋدەنت: ەگەر جايعدايى كەلىپ تۇرسا، نەگە ۇيلەنبەسكە؟! ولار جاس وڭ-سولىن بىلمەيدى دەگەنمەن كەلىسپەيمىن! جوعارى وقۋ ورنىنا ءتۇستى مە، دەمەك ول كامەلەتتىك جاسقا جەتتى دەگەن ءسوز. وڭ-سولىن تانىپ قالعان كەزى. مەنىڭ جاعدايىم كەلىپ تۇرسا، 19 جاسىمدا-اق ۇيلەنىپ الار ەدىم.
جۋلدىز سۇلتانوۆا، لوگوپەد: ءوزىم وقىپ ءجۇرىپ تۇرمىس قۇردىم. كوپ قيىنشىلىقتار بولدى. ەگەر انام قول ۇشىن بەرمەگەندە وقۋدى اياقتاي الماس ەدىم. ديپلوم العانىمدا قىزىم ءبىر جاسقا تولدى. سوندىقتان قىزدارعا ديپلومدارىڭدى الىپ العان سوڭ ۇيلەنىڭدەر دەپ ايتقىم كەلەدى. ونىڭ ۇستىنە، ۇستازدارىم ۇلگەرمەي ءۇي جۇمىسىن ورىنداماعان كەزدەرىمدە «مەن ءۇشىن وتباسىن قۇرعان جوقسىڭ»، - دەپ قاتتى ايتاتىن.
اقنيەت قابيمولدايەۆ، بويداق: وقۋعا كەلگەن سوڭ، ەشنارسەگە الاڭداماي. وقۋ كەرەك. ۇيلەنىپ ءۇي بولعان وڭاي شارۋا ەمەس. قىزدار تۇرمىس قۇرىپ الىپ قينالىپ جۇرەدى. جاقسى كورسە جىگىتى كۇتەدى. نە ءۇشىن اسىعادى؟ ونىڭ ۇستىنە اياعى اۋىر بولسا، شۋىلداعان توپتىڭ اراسىندا جۇرەدى. كۇتىم كەرەك سياقتى ونداي كەزدە. سوندىقتان، جاستىقتىڭ جالىنداعان كەزى -ستۋدەنتتiك كەزدە ءۇي بولىپ،ۇيلەنۋدiڭ قاجەتi شامالى دەپ ەسەپتەيمiن. اقىل توقتاتىپ، ەكi قولعا جۇمىس تابىلعاندا،ءوزiڭدi جانە جارىڭنىڭ جاعدايىن جاساي الاتىن جاسقا كەلگەندە ۇيلەنۋ كەرەك.
گۇلجان امانباي، ستۋدەنت: مەن فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتىمىن. جاقىندا بوپەلى بولدى. ەرتە تۇرمىس قۇرعانىما ەش وكىنبەيمىن. قايتا شاڭىراعىمنىڭ ءتۇتىنى ءتۇزۋ شىعىپ، ەر ازاماتىمدى كۇتىپ، بوپەمە جاقسى تاربيە بەرە السام، سونى ءوزى مەنىڭ ۇلكەن جەتىستىگىم بولار ەدى. سودان كەيىن، قوعامدا ەرتە تۇرمىس قۇرعان قىزدارعا كۇدىكپەن قارايتىندار دا جەتەرلىك. ولارعا ايتارىم، تەڭىن تاپسا ەرتە مە، كەش پە وتباسى قۇرۋ ارتىق ەمەس. ون بەستە وتاۋ يەسى دەمەي مە؟ ەرتە جاستا ءۇي بولۋعا جاراسا، اقىلى تولىپ، وتباسىن اسىراي السا، قانەكەي؟
ال ءسىز ستۋدەنت كەلىنشەكتەر تۋرالى نە دەيسىز، قۇرمەتتى وقىرمان؟
گۇلدەن اكىم قىزى
/strong
پىكىر قالدىرۋ