قازاق ادەبيەتى اۋىر قازاعا دۋشار بولدى. بۇگىن قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ مۇشەسى. حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن»، «تاۋەلسىزدىكتىڭ 10 جىلى» مەدالدارىنىڭ يەگەرى ورازاقىن اسقار ومىردەن وزدى. 

1961-95 جىلدارى ق ر عا تاريح، ەتنوگرافيالىق جانە ار­حەولوگيالىق ينستيتۋتىندا، قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا، رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كىتاپ پالاتاسىندا، "جالىن" باسپاسىندا ءار ءتۇرلى جاۋاپتى قىزمەت اتقاردى. "ءتۇڭعىش"(1964)، "مەيىرىم" (1969)، "كۇنگەي" (1975)، "ءلايلا" (1977)، "كوكوراي" (1979)، "بالقاراعاي" (1981)، "ساۋلەت" (1984)، "تاۋدايبول!" (1984)، "بەلجايلاۋ" (1985)، "وركەش" (1987)، "كەرىمسال" (1991)، "باركورنەۋ" (1992)، "وربۇلاق" (2000)، "تاۋەلسىزدىك تارتۋلارى" (2001) اتتى جيناقتارى جارىك كوردى. اسقار قازاقتىڭ قارا ولەڭ تۇرلەرىن ۇزاق جىلدار بويى ەل ىشىنەن جيناپ، جيىرما مىڭ جولدىق "قارا ولەڭ" اتتى ەكى كىتابىن جاريالادى.

شەتتە جۇرگەن باۋىرلاستارعا

شەتەلگە كەتسەڭدەر دە باۋىر باسىپ،
قۇتتى ورىن تەپسەندەر دە اۋىرلاسىپ،
اتاجۇرت شاقىرادى تۇقىمىم دەپ،
قۇشاعىن بايتاق دالا، تاۋىڭ دا اشىپ.

بولەنىپ وندا ءبارىڭ بايلىق، باققا،
ءتىپتى يە بولساڭدار دا اتاق، داڭققا،
بىرگە ۇرپاق بارسىن جارقىن بولاشاققا،
بۇرىڭدار كوشتى اتامەكەن جاققا.

قازاعىڭ جەتتى ەجەلگى ارمانىنا،
جاعدايدىڭ قاراماڭدار بار، جوعىنا،
ىلىنبەۋ ءۇشىن ەلدىك بىرلىك كەرەك
ەشقاشان ەندى ەشكىمنىڭ قارماعىنا.

ۋاقىتشا كورسەندەر دە قيىنشىلىق،
مىڭ ارتىق كۇن كەشۋدەن قورقىپ-بۇعىپ،
قوجا بوپ ءوز جەرىڭدە ءوز ەلىڭە
نە جەتسىن تەر توگۋگە سونى ۇعىپ.

استىندا ءوز اسپانىڭ، ءوز تۋىڭنىڭ،
ءوز اۋا، ءنارىن جۇتىپ ءوز سۋىڭنىڭ،
قانداستار قاپى قالما، ورنى بولەك
كۇندە ءوز انۇرانىڭمەن ويانۋدىڭ.

مانگە يە ساتتەرىڭ كوپ ەلدە وتەتىن،
وزبىر جوق سىباعاڭنان كەندە ەتەتىن.
ءبارىمىز ۇيىمداسىپ كوركەيتەيىك
قازاقتىڭ بەيبىت، دەربەس مەملەكەتىن.

ۇيرەن انا ءتىلىڭدى!

ءوز ءتىلىڭسىز كورسەڭ دە ءوز كۇنىڭدى،
ءوز ءتىلىڭسىز بولساڭ دا اسقان ءبىلىمدى.
ءوز حالقىڭا بولا المايسىڭ ازامات،
بىلمەي تۇرىپ تۋعان انا ءتىلىڭدى.

الدە قالاي جوعالتسا انا بالاسىن،
بالا ىزدەپ تاپپاي ما ءوز اناسىن.
وگەي شەشە سەكىلدى وزگە ءتىل دە وگەي،
ءوز تىلىڭمەن ەرتەرەك تاپ جاراسىم.

سەندە ايىپ جوق، ءتىلىڭ دە ەمەس كىنالى،
ەشكىمنىڭ جوق بولسا دا وعان كۇمانى.
ۇيرەنبەسەڭ، ءوز ءتىلىڭدى بىلمەسەڭ.
جازىقسىز-اق جازعىرىپ ەل تۇرادى.

قانىڭ جانىڭ، قازاقى ۇلتتىق ءتۇرىڭ بار،
سەنەن ۇلگى الار قىزىڭ، ۇلىڭ بار.
پەرزەنتىسىڭ ەركىن، ازات حالىقتىڭ،
تاۋەلسىز ەل، مارتەبەلى ءتىلىڭ بار.

ەكەۋىڭە 

قيىن دا ەمەس، وڭاي دا ەمەس ءۇي بولۋ،
وي ءبولۋ ۇيگە، قامقورلىق جاساپ ۇيرەنۋ،
كوڭىلىن تابۋ، قاباعىن باعۋ جارىڭنىڭ،
ەكەۋ بوپ ءومىر ءسۇرۋدىڭ جولىن يگەرۋ.

بولادى وندا ىشكى دە سىرتقى – ساياسات،
ايايىق جاردى بىرەۋدى ەگەر اياساق.
جاقسى ۇيدە بولماق اسكەري قاتاڭ قۇپيا،
جۇرمەڭدەر استە ىشكىنى سىرتقا جايا ساپ.
قاشاندا جارعا كەرەگى جىلى نازارىڭ،
جالعىزسىراتپا، تارتقىزبا كۇتۋ ازابىن.
مەن ءسۇيتىپ ەدىم، سەن نەگە بۇيتپەي ءجۇرسىڭ – دەپ
ساۋدانىڭ ۇيگە ورناتپاۋ كەرەك بازارىن.

اسىعىستىقتان، اشۋدان ابزال بەزىنگەن،
دوس بولۋ كەرەك قاشاندا سابىر توزىممەن.
جار دەگەن ءوزىڭ، ءوزىم دەپ تاپقان جالعىزدىڭ،
كەشىرىمدى بول، كەلىسپەي جۇرمە وزىڭنەن.

كيەلى زات جوق – جارىڭنىڭ ماحابباتىنان،
ەكەۋىڭدى دە ايالاۋعا ونى شاقىرام.
كوسەگەلەرىڭ كوگەرسىن! - بەرگەن اق باتام،
بەرەمىن بارلىق ۇلكەن ۇيلەردىڭ اتىنان.

ۇلىم جاتىر ۇيىقتاپ

باتىرىنداي باياعى ەرتەگىنىڭ،
جاتۋىندى-اي ۇيىقتاپ،تەنتەك ۇلىم.
ساربازداراي ساقتىقتى سەرىك ەتكەن،
قىسىپ ۇستاپ سابىنان سەمسەرىنىڭ.

سىنىپ مىلتىق،
مايىسىپ قىلىش جاتىر،
تۇرماستاي بوپ قۇلاپتى قرىستى ءپىل.
ارىستان دا ايىرىلىپ ايباتىنان.

ۇركىپ بارىپ،
بۇعىپ ءبىر بۇرىشتا تۇر.
ماشينالار جۇرداي بوپ دوڭگەلەكتەن،
سىرى كوشىپ، وزىنەن ءوڭ دە كەتكەن.
شاشىلعان زات،اينالا اڭعارتادى،
كىشىگىرىم شايقاستى بولمەدە وتكەن.
توڭكەرىلىپ ءبىر شەتتە جاتىر تانكى،
ايۋدىڭدا كوككە ۇشقان اتاق-داڭقى.
شاقىرام دەپ تارتىپكە تيتىقتاعان
شەشەڭنىڭ دە باسى انە اڭكى-تاڭكى.

جايلى توسەك ىزدەمەي، جاسىرىنباي،
الاڭىندا ويىننىڭ جاتۋىڭدى-اي.
دەمىن العان جەڭىستىڭ مايدانىندا
ەرتەگىنىڭ بايىرعى باتىرىنداي!

ۇسىنعان: اسەل بولات قىزى