"الماتى اقشامى» گازەتىنىڭ ەسكى ءبىر نومىرىنەن «بەلگىلى ادامداردىڭ بەلگىسىز ەسىمدەرى» دەگەن ەرمەك جۇماحمەت ۇلىنىڭ ماقالاسىن كوزىم شالدى. وندا «مۇقاعاليدىڭ شىن اتى – مۇحامبەتقالي، بالۋان-شولاق – نۇرماعامبەت، ءارىپ تاڭىربەرگەنوۆ – مۇحامەتعارىپ، مۇقان تولەبايەۆ – مۇحاممەد-سالىم، تاتتىمبەت قازانعاپ ۇلى – تاتتىمۇحامەت»، تاعىسىن تاعى ءبىرشاما اتاقتى ادامداردىڭ شىن ەسىمدەرى ءبىلىپ، تاڭ قالدىم! قىزىق! راسىمەن، قىزىق! بارلىق ەسىمدەردە اللاحتىڭ سۇيىكتى ق ۇلى، سوڭعى پايعامبار – مۇحاممەد (س.ع.س.) پايعامباردىڭ ەسىمى اتالادى! ادامزاتقا ۇلگى بولعان، ناعىز مۇسىلمان، كوركەم مىنەزدىڭ يەسى، جاراتقاننىڭ سۇيىكتى ق ۇلىنىڭ ەسىمى ءارتۇرلى سالانىڭ اتى ايگىلى ادامدارىنىڭ ەسىمدەرىندە كەزدەسۋى، ءسىرا، كەزدەيسوقتىق بولماسا كەرەك. تاڭداناتىن دۇنيە-اق! ءبىر ەمەس، ەكى ەمەس، قانشاما اتاقتى ادامدار دەسەڭشى! شىنىندا دا، ەسىمنىڭ ادام ومىرىنە الدەبىر وزگەرىس اكەلىپ، تاعدىرىنا اسەر ەتەتىنى راس بولعانى ما؟!
وسى ماقالا تۇرتكى بولىپ، قازىرگى ۋاقىتتاعى ماعلۇمات الاتىن ناعىز قاينار كوزگە اينالعان – عالامتورعا باس سۇقتىم. ول جەردە الەمدىك زەرتتەۋلەرگە جۇگىنسەك، ادامزات اراسىنداعى قازىرگى تاڭدا ەڭ ءجيى قويىلاتىن ەر ادام ەسىمى – مۇحاممەد، ال، ايەل ادام ەسىمى – اننا دەپ جازىلىپتى. ۇلىبريتانيادا، ۋەلستە 2006 جىلدان باستاپ ەڭ تانىمال ەر ادام ەسىمى – مۇحاممەد ەكەن. 2007 جىلى العاشىندا ءبىرىنشى ورىنعا دجەك ەسىمى، ال، 2011 جىلى گارري ەسىمى جايعاسقان ەكەن، الايدا، مۇحاممەد ەسىمىنىڭ لاتىن الىپبيىمەن 5 ءتۇرلى بولىپ جازىلۋىن ەسكەرگەن زەرتتەۋشىلەر، مۇحاممەد ەسىمىن ءبىرىنشى ورىنعا شىعارىپتى. 2011 جىلى جاڭا تۋىلعان 7551 شاقالاققا گارري ەسىمى قويىلىپتى. ءىزىن قۋىپ 7007 بالا وليۆەر دەپ اتالىپتى. ال، مۇحاممەد ەسىمى 6920 جاڭا تۋىلعان بوبەكتەرگە بەرىپتى. مۇحاممەد ەسىمىنىڭ باسقا نۇسقالارى ەسەپكە الىنباعان ەكەن. مىسالى، موحاممەد، مۋحامماد، ماگومەد، موحامماد، موحاممود. ەگەر وسى نۇسقالاردىڭ ءبارىن سانايتىن بولسا، «مۇحاممەد ەسىمى - ەڭ تانىمال ەسىم» دەگەن «ماڭدايشاسىن» سول قالپىندا ساقتاپ قالادى.
قازاق حالقىندا دا جاڭا تۋىلعان بالاعا جاقسى ات قويۋعا باسا نازار اۋدارعان. بولاشاق تاعدىرى ەسىمىنە بايلانىستى بولۋى ىقتيمال دەگەن دە جورامالدار بار. «جاقسى ءسوز – جارىم ىرىس» دەپ، بەكەر ايتپاعان-اۋ قازاعىم. ارينە، كەيدە «وزگەشە» ەسىمدەر دە ەستىپ جاتامىز. مىسالى، كوتىبار، ءارىپ، ساعات، جاراسقان، ازيادا، داعدارىس (عالامتوردان ناقتى دالەلمەن وقىعانىم) تاعىسىن تاعى. مۇنداي ەسىمدەردىڭ دۇنيەگە كەلۋىنىڭ دە وزىندىك سەبەپتەرى بار بولار. اتاقتى، تانىمال ادامداردىڭ ەسىمدەرىن قويۋعا دا اۋەسپىز، ءبىراق «ول ەسىمدى كوتەرىپ جۇرە الادى ما، تاعدىرى قالاي بولماق» دەپ، الاڭدايتىنىمىز تاعى بار.
نارەستەگە ەسىم قويۋدا سوڭعى جىلدارى قازاق تا وزگەرە باستاپتى: جاڭا تۋعان بالالارىنا باياعىداي نۇرسۇلتان ەمەس، ءاليحان دەگەن ەسىمدى قوياتىن بولىپتى.
ءيا، ەڭ ءجيى كەزدەسەتىن ەسىمدەردىڭ اراسىندا ءاليحان كوش باستاپ تۇر. ەسىڭىزدە مە، تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىندا بالاسىنا نۇرسۇلتان دەپ ات قوياتىن اتا-انالار كوپ بولاتىن.
بۇگىنگى تاڭدا ۇلدار اراسىندا ءاليحان (3560) ەسىمى كوش باستاپ تۇر. سونداي-اق نۇريسلام (2731)، ايسۇلتان (2730)، رامازان، سانجار، ەراسىل، ميراس، ءامىر جانە ءالي دەگەن ەسىمدەر ەڭ ءجيى قويىلادى. ال، قىزدارعا ەڭ كوپ قويىلاتىن ەسىم ايزەرە (4934)، ايارۋ (4873)، رايانا (4765) بولىپ وتىر. بۇدان كەيىن ايشا، كاۋسار، ءامينا، ايلين، سوفيا جانە ارۋجان ەسىمدەرى ەڭ ءجيى قويىلادى.
اتام-قازاق «مەنىڭ قىزىم ءبيشى بولادى! شۇعىلا!»، «مەنىڭ ۇلىم پالۋان بولادى! قاجىمۇقان!»، «مەنىڭ ۇلىم پرەزيدەنت بولادى! نۇلسۇلتان!» "حالقىنىڭ ۇلى، ەلىن سۇيگەن ەر بولادى! ءاليحان!"... دەپ، قۇلاعىنا ازان شاقىرىپ، ەسىمىن ءۇش رەت قايتالايدى. جاراتقان جار بولسا، بولاشاق ءبيشى، پالۋان، پرەزيدەنت، ەر جىگىتتەر، قىزدار ءتاي-تايلاپ ءوسىپ كەلەدى...
«ەسىمنىڭ دە ەسەرى بار، ەستىسى بار» دەگەن تىركەستەگى سوزدەر دە، ءبىر-بىرىن كەزدەيسوق كەزدەستىرمەگەن بولار. ەسىمىمىز قانداي بولسا دا، تاعدىرىمىز «تارتىمدى»، كوڭىل-كۇيىمىز «كوتەرىڭكى»، مىنەزىمىز «كوركەم» بولا بەرسىن، ... لايىم!
-ەسىمىڭىز كىم؟
-نۇريلا...
-بەكتاس...
-شۇعا...
-ارمان...
-ەسىمىڭىز ادەمى ەكەن...
ال، ءسىزدىڭ ءوز ەسىمىڭىزگە كوڭىلىڭىز تولا ما؟
ماقپال سەمباي