قادىرلەي ءبىلىپ ادامدى، باعالاۋ ءۇشىن باعاسىن،
دوستىڭ دا، ءسىرا، دۇشپاننىڭ قاباعىن ىلعي باعاسىڭ.
تۋعانعا سەلقوس قارايسىڭ، باۋىرعا يتشە قاباسىڭ،
جوعالتىڭ الساڭ بارىڭدى، ولاردى قايدان تاباسىڭ...
- جوق! ىشپەيمىن! قارنىم اش ەمەس! - دەپ زىرك ەتىپ، ەسىكتى تارس جاپقان نۇركەننىڭ تاڭەرتەڭگىسىن ايەلىنە بار ايتقانى وسى بولدى. ادەتتەگىدەي جۇمىسىنا كەلدى. جەدەل جاردەم كولىگىندە جۇرگىزۋشى بولىپ جۇمىس ىستەپ جۇرگەنىنە بىرنەشە جىلدان اسقان. جۇمىسىنا كەلە سالا، كوپ ويلاندى. ماناعى ءسوزىنىڭ وتىزعا كەپ قالعان جىگىت اعاسىنا لايىق ەمەس، ورىنسىز بولعانىن ءبىلدى. ءوز كىناسىن سەزىندى. ەش اشۋلانباي، سۇراققا الماي، تاماعىن ازىرلەپ، كيىمىن بۇتىندەپ بەرىپ جۇرگەن ايەلىنە ادىلەتسىز قاراعانىن سەزدى. قوڭىراۋ شالىپ ايەلىنەن كەشىرىم سۇراعىسى دا كەلگەن. اراسىندا «ءجۇز گراممنان» تارتىپ قويۋ سوڭعى كەزدەرى كۇندەگى ادەتى بولسا دا، بۇگىن ءبىرتۇرلى جۇرەك تۇسى شىم ەتە قالدى، قۇلاعى دا شۋلايتىنداي. تاڭەرتەڭ ۇيدەن بۇلاي شىعۋىنا كەشەگى ءوزىنىڭ ءىسى سەبەپ ەدى. كەشە توي بولدى. توي دەگەندە دە، كەنەت كۇتپەگەن جەردەن «قىرىق جىلعى» دوستارى پايدا بولىپ، كەزدەسۋلەرىن «جۋۋعا» باس قوستى. بارلىعى دا جۇبايلارىن ۇيلەرىندە قالدىرىپ، تەك وزدەرى جينالعان ەدى. نۇركەن ولارداي سالىنىپ ىشپەيتىن. ءبىراق سونشاما جىل كورىسپەگەن دوستارى ەتىن قىزدىرىپ، جان-جاقتان قولپاشتاپ بۇعان اششى سۋدان تارتقىزىپ جىبەردى. تۇنگى ون شاماسىندا قوڭىراۋ شالعان ايەلىنىڭ قوڭىراۋىن باسىپ تاستادى. تەلەفونى قايتا «مازالاعان» جوق. قوڭىراۋدى كوتەرەر ەدى، وزدەرىن دوسى سانايتىندار «ايەلىڭە ايتپاساڭ بولماي ما... ءبىر رەت باس قوسقاندا... ءبىزدىڭ جانىمىزدا كىم ەي ول...» سىندى سوزدەرمەن ونى اينىتىپ قويعان. دوستارى نۇركەننىڭ بۇعان دەيىن دە ايەلىن رەنجىتىپ جۇرگەندىگىنەن حابارسىز ەدى. دەگەنمەن، كوڭىلى ورنىندا بولمادى. تۇنگى ساعات ون ەكى شاماسىندا ورالدى ۇيىنە. ايەلى ءالى كۇتىپ وتىر ەكەن. ءلام-ميم دەمەستەن، توسەككە قۇلادى. ميىن جەپ، قازبالاپ سۇراۋ - ايەلىنە جات دۇنيە. كۇيەۋىنە سەنەتىن، اقىماق ەمەس ەكەندىگىن بىلەتىن. امان كەلگەنىنە شۇكىر دەپ، جانىنا جايعاستى.
باسى مەڭ-زەڭ بولىپ، توسەكتەن تاڭعى التىدا تۇردى. دايىن تۇرعان داستارحانعا كوز سالدى دا، باسىنىڭ سىنىپ تۇرعانىن، قارنى اشقانىن سەزدى. ءبىراق «دوس- سىماقتارىنىڭ» «ايەلدىڭ ايتقانىمەن جۇرمە! سەن ايەلىڭدى تىم كوپ ەركەلەتەسىڭ! ولاردى كەرەك كەزىندە ساباپ ال! جۇمىس ىستەسىن، ارامتاماق بولماي! شەكتەن شىقسا، ۇرۋ كەرەك! ولاردى بىلاي ۇستاۋ كەرەك!» دەپ، جۇدىرىقتارىن ءتۇيىپ كورسەتىپ، ورىنسىز ماقتانعا سالىنا ايتقان سوزدەرى ءالى دە ميىندا تۇر. بۇل سوزدەردىڭ نۇركەننىڭ وتباسىنا ەش قاتىسى جوق بولسا دا، ازداپ قىزبالىققا سالىندى. ءبىراق ايەلىنە «جۇمىس ىستەمە، بالاعا قارا، سەندەردى ءوزىم اسىرايمىن، بوتامىز مەكتەپكە بارعانشا تاربيەلە»، دەپ ونى جۇمىسقا شىعارماعان دا ءوزى بولاتىن. تاڭعى استى ىشپەي شىقپايتىن ادەتى ەدى. ءجۇز گراممەن «باسىن جازىپ الۋعا» دا بولمايدى. جۇمىسى بار. بۇنى بىلگەن ايەلى ءتيىستى زاتتارىن جيناپ، شاي قۇيۋعا وتىردى. ءبىراق نۇركەن زاتتارىن عانا الىپ، ورنىنان تۇرىپ كەتتى. ايەلىنە قاراۋعا بەت جوق.
اششى سۋدى ىشۋگە بولمايدى. دەنساۋلىققا زيان. ادامدى حايۋانعا اينالدىرىپ، نامىسسىز قالدىراتىن دۇنيە ەكەنىن بىلەدى. سول ءبىر ارام سۋدى ءوزى دە ەشقاشان قۇپتاعان ەمەس. ءبىراق اندا-ساندا وسىلاي ۇرىنىپ قالادى. سوڭعى ەكى جىل كولەمىندە مۇنداي كۇندەر، ءتىپتى جيىلەپ كەتكەندەي. كوپتىڭ اتى - كوپ، جان-جاقتان قاۋمالاعاندا باسى اينالىپ قالدى. ءتۇنى بويى وقىلعان «لەكسيانىڭ» اسەرى ءالى دە بار. «ءشاي ءىشىپ الساڭشى، كۇن سۋىق...» دەگەن، ايەلىنىڭ سوزىنە نەمقۇرايلى جاۋاپ بەرىپ، دولدانىپ شىققانىنا وزىنە-وزى اشۋلانىپ وتىر. نەگە ولاي ىستەگەنىن ءوزى دە تۇسىنبەدى. كىنالى ءوزى، كەشىرىمدى دە بۇل سۇراۋى كەرەك. كىناسى – سوڭعى جىلدارداعى وتباسىنا دۇرىس كوڭىل بولمەي، تەرىس ادەتكە ءۇيىر بولا باستاعانى، جارىنا سۋىق قاباق تانىتىپ جۇرگەندىگى. ايتسە دە، تاكاپپارلىققا ۇقساس جالعان نامىسى ايەلىنىڭ الدىندا ءبىر رەت يىلۋىنە باس بەرمەي ءجۇر. قانشا قاتال، ناعىز ەر ازاماتقا ۇقساپ باققىسى كەلسە دە، كوپ قاتەلىك جىبەرەتىنىن سەزىپ ءجۇر. ءبىراق باتا المايدى. بىرنەشە ايدا ءبىر رەت سىيلاناتىن گۇل دە، بوتاسىنا ويىنشىق تا جوق.
قانشا وركوكىرەك بولىپ كورىنگىسى كەلگەنىمەن، "ءبىر كۇنى ايەلىم كەتىپ قالا ما" دەپ تە قورقادى. گاۋھار ۇندەمەيدى، ءبارىن ىشىندە ساقتايدى. باس قوسقان بەس جىلدىڭ ىشىندە نۇركەنگە ءبىر داۋىس كوتەرىپ، نە قاتەلىگىن بەتىنە باسىپ، «اناۋىم جوق، مىناۋىم جوق» دەپ جىلاعان دا ەمەس. ونسىز دا جۇمىسى كوپ، شارشاپ جۇرەتىن كۇيەۋىنىڭ تيتىقتاپ ميىن جەگىسى كەلمەيدى، ىڭىرسىپ، «مياۋلاۋدى» دا ۇناتپايدى. وزىنە جاراسىمدى قاتالدىعى، نازىكتىگى بار. ءتىپتى، ءۇش جىل بۇرىن شەشەسى ولگەنىن ەستىرتكەندە دە، سابىر ساقتاپ، كوزىنە جاس الماي، تەك نۇركەندى قاتتى قۇشاقتاپ تۇردى دا، «نۇرىم-اۋ...» دەدى. (نۇركەندى وسىلاي ەركەلەتەتىن.) نۇركەن دەنەسىنە باتىپ كەتكەن گاۋھاردىڭ قولدارىن اۋىرسىنىپ، مۇنى جايلاپ بوساتىپ، ءوزى قۇشاعىنا العانى بار... ەسىنە السا، سودان بەرى گاۋھاردى سول كەزدەگىدەي قۇشاعىنا دا الماپتى-اۋ... ءدال ءقازىر سول ءبىر ءساتتىڭ نەگە ەسىنە ءتۇسىپ تۇرعانىن تۇسىنبەدى نۇركەن. اناسى كەتكەننەن باستاپ گاۋھاردىڭ تۇيىقتالىپ، سىر اشپاي جۇرگەنىن ەندى عانا سەزدى. ارالارىنان سۋىق جەل ەسكەندەي... دەنەسى ءبىرتۇرلى تىتىركەنىپ كەتتى.
جۇمىستاعىلار بۇگىنگى كۇننىڭ جۇما ەكەنى ەسىنە سالعاندا عانا بارىپ، ءوزىنىڭ ءۇش كۇن قاتارىنان «تويلاپ»، ۇيگە كەش قايتىپ جۇرگەندىگىن ءبىلدى. جۇما كۇنى مەشىتكە بارىپ جۇرگەندىگىن دە ۇمىتىپتى. تاۋبەسىنە كەلمەك بولىپ، بار بىلەر سۇرە-دۇعالارىن كۇبىرلەي جونەلدى. كەنەت كەشە كۇندىز گاۋھار «جۇرەگىم اۋىرىپ تۇر، ءدارى الا كەلشى» دەگەنى ەسىنە ءتۇستى. ءدارى اپاردى ما بۇل؟! جوق! سەبەبى، «قىمباتتى» دوستارى مۇنى سىراسى بار «قىمبات» جەرگە شاقىرعان ەدى عوي... «گاۋھارىم-اۋ، تەك مەنەن كەتپەشى؟!» تىلىنە كەلگەنى وسى بولدى...نەگە ءدال وسى ءسوز ويىنا كەلگەنىن دە ۇقپادى...
قىزۋ جۇمىس. بۇگىن ءبارى ومىرمەن قوشتاسىپ، كولىكتىڭ استىنا ءتۇسىپ، جۇرەك تالمالارى ۇستاپ قالعانداي، نەتكەن قاربالاستىق! قۇمىرسقانىڭ يلەۋىندەي قۇجىناعان الماتىنىڭ تىرشىلىگى بۇگىن ءتىپتى مايدا قۋىرىلعان ەتتەي قىزا تۇسكەن. ەندى وتىرا بەرەيىن دەسە، پالەنشە دەگەن جەرگە دەپ، زۋلاي جونەلەدى دابىل سيگنالىن ويناتا. تەڭسەلىپ، تەڭشەلىپ جەتەدى-اۋ ارەڭ. «تۇر بىلاي جولدان! كولىك جۇرگىزە المايتىنىڭ بار، نەمەنەگە رۋلگە وتىراسىڭ؟! ەندى سەن شىقتىڭ با؟ قاش بىلاي! كەت بىلاي دەيمىن! ءوي، مىناۋ كەتە مە، جوق پا...». قوزعالىستاعى جولىندا كەزدەسكەن كولىكتەردىڭ جۇرگىزۋشىلەرىمەن ايقايلاسۋ - نۇركەننىڭ اشۋلانعانداعى ادەتى. ارينە، كولىك يەلەرى مۇنىڭ «ونداي» سوزدەرىن ەستي بەرمەيدى. بۇل تەرەزەسىن جاۋىپ الىپ، اۋزىن جىبىرلاتادى دا جۇرەدى. جولداعىلار بالەندەي كەدەرگى كەلتىرىپ جاتقان دا جوق، اسىلىندە. سۇيىكتىسىنەن كەشىرىم سۇراي الماعاندىقتان، وزىنە - ءوزى اشۋلانىپ، سول اشۋىن كوزىنە تۇسكەن قىبىرلاعاننىڭ بارىنەن الىپ كەلە جاتقان ءتۇرى بۇل. «بولماشى نارسەگە جەدەل جاردەم شاقىرتاتىن ورىستاردى تۇسىنبەيمىن. قازاق ءولىپ بارا جاتقاندا عانا شاقىرتادى-ەي وسى. ال، مىنالار، نە بولسا سوعان اۋرەلەيدى، ءبىز ويناپ جۇرگەندەي. كوزىنە كىرپىك ءتۇسىپ كەتسە دە، 103ء-تى تەرە جونەلەدى. ال، قازاق بولسا، كوزىنە قوقىم، قىل، كىرپىك تۇسسە، «ءتىل سالىپ، قانت بۇركىپ» ەم-دومىن جاساپ، "قۇدايىم ءوزىڭ جار بولسا كور"، دەپ جۇرە بەرەدى. اققۇلاقتار «كەل دە، كور جاعدايىمدى» دەگەندەي شالجيىپ سەنى كۇتىپ جاتادى، ساۋساعىن قيمىلداتپاستان. انا جاقتا ءبىر قازاق ءولىپ بارا جاتسا، ءبىز سوعان كەرەك بولساق شە؟!» - بۇل دا نۇركەننىڭ اشۋدان تۋعان سوزدەرىنىڭ ءبىرى.
«قايدا بارامىز؟ تاعى قاي جەردە كىم ومىرمەن قوشتاسىپ، كىمدى قاعىپ كەتىپتى؟! ءاي، سولار ءومىردىڭ قۇنىن، نە و دۇنيەنىڭ سۇراعىن بىلسە، شىركىن. سوسىن ولىمگە اسىققاندارىن كورەر ەدىم. ماشينانى جىن قۋعانداي ايدايتىنداردى تۇك تۇسىنبەيمىن. الدىندا كەتىپ بارا جاتقان ادامدى قۇس دەپ ويلايدى عوي دەيمىن، ءيا؟! قاقپايمىن، جەتە بەرە ول ۇشىپ كەتەدى دەپ، گازىن باسا تۇسەدى ودان ءارى، اقىماقتار! سول ءبىر وڭباعاندار ءۇشىن قانشاما وتباسى ورتاسىنا تۇستى-ەي! ءاي، سورلى، جۇماققا بيلەت تاراتىپ جاتقانداي ماشينانى زۋلاتقاندا، الدىندا كەتىپ بارا جاتقان اكەسى، اناسى بولسا قايتەدى-ەي!»
"ايتىپ وتىرعانىمنىڭ ءبارى دە دۇرىس قوي" دەگەندەي، جانىندا وتىرعان مەدبيكەگە قاراپ-قاراپ قويادى. ول شىن-وتىرىگى باسىن يزەپ قانا وتىر. مۇنىڭ ءسوزىن ماقۇلداعانىن كورىپ، نۇركەن اشۋلى سوزدەرىن ارمەن جالعاستىرۋدا. اۋزى جىبىرلاپ كەلە جاتقانىمەن، كولىكتى قاتتى جۇرگىزبەيدى. كۋالىگىن ساتىپ الماعان، ءوزى وقىپ العان. جول ءتارتىبىن بۇزعان ەمەس، ءبارىن بەس ساۋساقتاي بىلەدى. الماتى الدىندا جايىلىپ جاتقان ەن دالاداي، ەمىن-ەركىن ارالايدى، تۇكپىر-تۇكپىردەگى كوشەلەردى اداسپاي تاۋىپ بەرەدى. وسىنداي ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ، ۇقىپتىلىعىنىڭ، جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ ارقاسىندا وسى جۇمىستى ىستەپ ءجۇر. كەنەت گاۋھار تاعى دا ەسىنە ءتۇسىپ كەتتى. «جۇرەگىم» دەپ ايتقانى كەشە ەمەس، الدىڭعى كۇنى سياقتى كورىنىپ كەتتى. قۇدايىم-اۋ، بۇل ءتىپتى كۇننەن شاتاسىپ، جىن سوققان شىعار مۇنى، ءسىرا؟! «جانىم گاۋھارىم، تەك اۋىرماشى؟!»، بۇل دا وزىنە عانا ءمالىم جۇرەك ءسوزى ەدى... بالاپانى، ناپ-نازىك نازىمىنا ءتاتتى اپەرمەگەنىنە دە ءبىراز بولىپتى-اۋ. بۇل ءوزى بالاپانىن تەك ۇيىقتاپ جاتقاندا كورىپ ءجۇر، ءا؟ ءوزىنىڭ ءحالى قالاي ەكەن؟ گاۋھارىن، نازىمىن ساعىنىپ كەتكەنىن ەندى سەزدى. جۇرەگى تىپىرشىپ، ۇيگە قاراي ۇشقىسى كەلدى. دەرەۋ ۇيگە قوڭىراۋ شالىپ، گاۋھارعا كەشكە جۇمىستان سۇرانىپ، ەرتەرەك باراتىنىن ايتىپ، جولاي گاۋھاردىڭ سۇيىكتى راۋشان گۇلدەرىن، نازىمىنىڭ سۇيىكتى ءتاتتىسىن الىپ تەزىرەك ۇيىنە بارعىسى كەلدى. ءيا، «ۇيىنە»! مۇنىڭ ايرانداي ۇيىعان وتباسى، سۇيىكتى جارى، بوتاقانى بار! بۇل راسىمەن، باقىتتى ەكەن! بارىن باعالاماي، نەگە مۇنداي كۇيگە ءتۇسىپ، «وتاعاسى» ءسوزىنىڭ قۇنىن ءتۇسىرىپ جۇرگەندىگىن تۇسىنبەدى، ۇيالدى. گاۋھارى مۇنى جاقسى كورەدى، دالەلى - وسى ۋاقىتقا دەيىن قاباعىن شىتقانىن كورگەن ەمەس. نە ىستەسە دە، مۇنىكى دۇرىس دەپ جۇرەتىن. «نەگە «جۇرەتىن» دەپ ويلاپ تۇرمىن. ول ءالى بار عوي! ول ۇيدە! ول مەنىڭ عانا جانىم! ول مەنىڭ عانا التىنىم! ول ءارقاشان دا مەنىمەن بىرگە بولامىن دەدى عوي. ول...»... ويى سان-ساققا كەتتى.
- كەتتىك، نۋريك!
مەدبيكەنىڭ داۋىسى ميىن جەگەن ويلاردىڭ ىشىنەن مۇنى سۋىرىپ الدى. جۇمىسقا جەتە بەرە، تاعى دا ءبىر جەدەل قوڭىراۋ ءتۇسىپ، قايتا جولعا شىقتى. بۇل جاڭا عانا "گاۋھارعا قوڭىراۋ شالامىن" دەپ ەدى-اۋ. قاپ! ءجا، ءقازىر جەتكەن سوڭ، بىردەن قوڭىراۋ شالادى. بىردەن.
- قايدا بارامىز؟
- قالداياقوۆ، 26، پاتەر 203.
- قايدا؟ قالداياقوۆ؟ تاعى كىم ومىرمەن قوشتاسىپ، كىمدى سوعىپ كەتتى ەكەن تىزگىنسىز كولىكتىڭ ءبىرى. الدە، تاعى ءبىر ورىستىڭ كوزىنەن شىبىن تەۋىپ پە؟
ءمانسىز كۇلىپ العان ەكەۋ تەك جولعا قاراپ كەلەدى. قالداياقوۆ كوشەسىنە بۇرىلعاندا بارىپ، نۇركەن ءۇيدىڭ ءنومىرىن تاعى سۇرادى.
- 26. پاتەر 203.
- قانشا؟
- ساعان نە بولعان؟ جيىر-ما ال-تى! پا-تەر ەكى ءجۇز ءۇش!
كولىكتى كىلت توقتاتقان نۇركەن، مەدبيكەنىڭ قولىنداعى قاعازدى جۇلىپ الدى. ءيا، ءوزىنىڭ پاتەرىنىڭ ءنومىرى جازىلىپ تۇر... كوز الدىنا گاۋھارىمەن وتكەن بار بەس جىلى زۋلاپ ءوتىپ كەتتى. ءبىر ءسات. بار بولعانى ءبىر سەكۋند – ونىڭ ەسىن جيدىرىپ، قاتەلىكتەرىن كوز الدىنا ءتىزىپ، جايىپ سالدى. ءبىر ءسات. بارىنان ايىرىلىپ قالۋىم مۇمكىن-اۋ دەگەن قورقىنىش. ءبىر ءسات. وكىندىردى مۇنى، ىشتەي وكىرتتى. ءبىر ءسات. باسىن تاۋعا شاعىپ، جەردىڭ كىندىگىنە ءتۇسىپ كەتۋگە شاق قالعان سەزىم. ءبىر ءسات. قۇردىمعا كەتىپ بارا جاتقان «باقىتى». ءبىر ءسات. سۇمدىق-اي، ماڭگى ورالماۋى مۇمكىن ءومىرى. بار بايلىعى ەستەلىككە اينالۋى مۇمكىن ءبىر ءساتى... تەك ءبىر ءسات قانا... «گاۋھارىم»... باسقا ەشتەڭە ايتا المادى.
- نۇركەن، نە بولدى؟ ايداساڭشى، كولىكتى! تەزىرەك! «سروچنو» دەپ قايتا-قايتا قوڭىراۋ شالىپتى...
گاۋھارىنىڭ «نۇرىم» دەگەن نازىك ۇنىنەن باسقا ەشتەڭە قۇلاعىنا ەستىلەر ەمەس. سۇيىكتىسىن، نازىك داۋىسىن، جىلى قاباعىن، نۇرلى ءجۇزىن، ايالى الاقانىن، قامقورلىعىن، ءبارىن-بارىن قالاي ساعىنعانىن ەندى ءتۇسىندى. جانى قۇلازىپ بارادى. مەزگىلدىڭ قىس، كوشەنىڭ العاشقى قاردان كەيىنگى كوك مۇز ەكەندىگىنە قاراماستان، كولىككە قانات بىتىرگەندەي زۋلاپ كەلەدى، زۋلاپ كەلەدى. جەتتى. توقتاعان بەتتە رولگە جابىسىپ، ءبىر نۇكتەگە قادالدى دا قالدى نۇركەن. قولىنا تامعان سۋ تامشىسىنان سەلت ەتتى. ايناعا قاراسا، كوزىندە جاس ىركىلىپ تۇر. قۇددى ءتيىپ كەتسەڭ، سەلدەي اعار وزەندەي. ەسىن تەز جيدى دا، جانتالاسىپ، كولىكتەن تۇسكەن مەدبيكەنىڭ ارتىنان بۇل دا جۇگىرە جونەلدى. ەكىنشى قاباتقا كوتەرىلگەن مەدبيكە مۇنىڭ ارتىنان كەلە جاتقاندىعىنا تاڭداندى. ءبىراق ەشتەڭە دەمەدى. سەزگەندەي.
نۇركەن پاتەرىنىڭ الدىنا كەلىپ، كىدىرىپ قالدى. «شىركىن، ەسىگى بىزدىكىنە ۇقساس بوتەن پاتەر بولسا عوي... ەشكىمگە جاماندىق تىلەمەيمىن... ءبىراق تەك مەنىڭ گاۋھارىم ەمەس... تەك گاۋھارىم ەمەس...» - دەپ تۇرعان نۇركەن كىشكەنتاي قىزدىڭ شىرقىراعان داۋىسىنان شوشىپ كەتتى دە، جانتالاسا كىردى. مەدبيكە بىرەۋدىڭ ەسىن جيدىرا الماي الەك. جانىندا بىرەۋ وتىر. (جەدەل جاردەمدى سول شاقىرعان بولۋى كەرەك.) نۇركەن ءوزىنىڭ پاتەرىن تانىپ تۇرسا دا، ءالى دە "تەك مەنىڭ «جاندارىم» ەمەس بولسا عوي"، دەپ تىلەپ كەلەدى. ءار ادىمىنا ۇمىتتەنىپ... ءبىر، ەكى، ءۇش... «جوق... جوق!» توسەكتىڭ ارعى جاعىنداعى ەڭىرەپ وتىرعان كىشكەنتاي قىزدىڭ داۋىسىن تانىدى. «بالاپانىم. گاۋھارىم مەنىڭ...» ءدال باعاناعى سەزىم، جۇرەگى قاعىپ، قۇلاعى شۋلاپ بارادى... «گاۋھارىم... گاۋھارىم...»
- پاپا! سەن قايدا ءجۇرسىڭ؟! مامام قۇلاپ قالدى عوي...
تەز ەسىن جيىپ، جۇگىرىپ جەتتى دە، ءقان-سولسىز سۇلاپ جاتقان گاۋھارىنا ءبىر قاراپ، مەدبيكەگە ءبىر قاراپ: - "نە بولدى وعان، بالاۋسا، ايتشى؟! نە بولدى؟!" – دەپ مەدبيكەنى جۇلقىلاي جونەلدى. گاۋھاردىڭ نۇركەننىڭ ايەلى ەكەنىن تۇسىنگەن مەدبيكە: - جۇرەگى، جۇرەگى ... سودان تالىپ قالعان. تەزىرەك اۋرۋحاناعا جەتكىزۋ كەرەك! - دەدى.
***
دابىل سيگنالى مۇنىڭ جۇرەك ۇنىندەي بۇكىل قالانى باسىنا كوتەرىپ، كوشە-كوشەنى بويلاي، ۇشىپ كەلەدى. «تەك كەتپەشى؟! كەتپەشى؟! وتىنەمىن؟!...» دابىلمەن بىرگە ىشكى ءۇنى زارلاي كەلەدى..."كەتپەشى، جالىنامىن..."
***
جان – جاعىنان اق حالاتتىلار قاۋمالاپ، دوڭگەلەكتى توسەكپەن اكەتىپ بارا جاتقان گاۋھارىنا قاراپ تۇرعان نۇركەن، باۋىرىنا تىعىلعان بالاپانىن ودان ءارى قىسا ءتۇسىپ: «كەشىرشى مەنى، جانىم...» دەدى. جول بويى ەسىن جيعان گاۋھاردىڭ: «مەن شىدايمىن، ساعان اۋىرتپالىق سالمايمىن دەپ ويلاپ ەدىم» - دەگەن سوزىنەن، نۇركەن كوزىنەن قالاي جاس پارلاعانىن سەزبەي قالدى. «تەك مەنى تاستاماشى، تەك كەتپەشى، وتىنەمىن...»... بار ايتقانى وسى بولدى. گاۋھار: «نازىمنىڭ قارنى اش، سەن دە تاماقتان، مەن كەلەمىن» - دەپ، قورىقپا دەگەندەي ءسال جىميدى. جانىنىڭ بولشەگىن الىپ بارا جاتقان دوڭگەلەگى ەدەندى سىرا العا جىلجىعان توسەك ۇزاي بەردى... ءوز قولىمەن باقىتىن ۇزاتىپ جاتقانداي... ءۇمىتى ءسونىپ بارادى... ءسونىپ...
***
پەردەنىڭ ءبىر شەتىنەن كوزىن قىتىقتاپ، تۇر - تۇرلاعان كۇننىڭ نۇرى مۇنى وياتا باستادى. كەشە كەش جاتقان ەدى. سول كۇنگى وقيعادان كەيىن اۋزىنا اششى سۋدى تاتپاعان نۇركەن، ول جۇمىستان شىعىپ، قالا ورتاسىنان قالا شەتىنە، جەر ۇيگە كوشىپ، ءوزى كىشىگىرىم جەكە كاسىپ اشقان. جىلقىنى بايلاپ، سويىپ ساتىپ، ىلگەرىلەپ كەلە جاتقان جۇمىسى وزىنە دە ۇنايتىن. كەشەگى كۇنى تاپسىرىس كوپ بولىپ، تىم كەش قاۋىشتى توسەگىمەن. ادەتتە، كۇنمەن تالاسىپ تۇراتىندىقتان، بۇگىن كۇن «مەن ءبىرىنشى تۇردىم» دەگەندەي، مۇنى جاتقىزبادى. كۇن ساۋلەسىنە مالىنعان جاتىن بولمەلەرىنىڭ مۇنشا ادەمى بەزەندىرىلگەنىن، زاتتاردىڭ سونداي ۇقىپتى قويىلىپ، ۇيلەسىمدىلىك تاۋىپ تۇرعاندىعىن ەندى كورگەندەي، ورنىنان تۇرماستان كوزىمەن اينالاسىن ءبىر شولىپ شىقتى. ەرتەمەن تۇرىپ كەتكەن سۇيىكتىسىنىڭ ورنىن سيپاپ، ءسۇيسىنىپ جاتتى. ءبىر كەزدە تابانى جىبىرلاي جونەلدى. ءبىر ەمەس، ەكى تابانى دا. كەزەك-كەزەك. اياعىن تارتىپ قويادى، تارتىپ قويادى. بولمادى. ورنىنان اتىپ تۇرىپ، توسەكتىڭ اياق جاعىندا مۇنى قىتىقتاپ وتىرعان بالاپانىن كوتەرىپ الىپ، «ءبىز ۇشاقپىز! ۇشامىز! ارمانداردى قۇشامىز!» دەپ، اۋەلەتە جونەلدى. ويىنعا ءماز نازىم ىشەك-سىلەسى قاتىپ راحاتتانا كۇلىپ جاتىر، كۇلىپ جاتىر... جەرگە اياعى تيگەن بويدا، اكەسىن قۇشاقتاپ الىپ: «پاپا! سەن سونداي كەرەمەتسىڭ! ءداۋسىڭ! مەن سەنى قاتتى جاقسى كورەمىن! - دەدى. نۇركەننىڭ جۇرەگى ەلجىرەپ: «بالاپانىم مەنىڭ! مەن سەنى سەنەن دە قاتتى جاقسى كورەمىن!» - دەدى. «جوق، مەن قاتتى!» «جوق! مەن...» تالاسىپ، قىتىقتاسىپ ويناپ جاتقان ەكەۋ، «مەنىڭ ەركەلەرىم قايدا ەكەن؟ كىم تاتتىلەردى جاقسى كورەدى؟ قانە، داستارحانعا كەلىڭدەر!» دەگەن داۋىسقا قاراي جارىسىپ جۇگىرە جونەلدى. قىزىل گۇلدى، كوكشىل ءتۇستى حالات كيگەن، باسىندا اق ورامالى بار، پەرىشتەسىن جاسىرعان ءىشى ءسال تومپيىپ، ءجۇزى نۇرلانىپ، كوزى مولدىرەگەن، اققۇبا كەلگەن اس بولمەنىڭ يەسىن ءبىرىنشى رەت كورىپ تۇرعانداي نۇركەن جۇگىرىپ بارىپ، قاتتى قۇشاقتاپ الدى. «جانىم مەنىڭ! گاۋھارىم مەنىڭ! التىنىم مەنىڭ! سەنىڭ بار بولعانىڭ قانداي جاقسى!» دەپ، ورنىنان كوتەرىپ الدى.
- قوي دەيمىن، قوي ەندى، ءقازىر قولىمداعى قاسىقپەن باسىڭنان سالىپ قالامىن! قانە، ءتۇسىر مەنى، ءتۇسىر! نۇرىم!
- پاپا! الاقاي! پاپا، مامامدى دا ۇشىرشى! ۇشاق - ۇشاق ويناتشى؟...
- بولمايدى، نازىم، بوتاقان! نۇرىم، قوي ەندى!... نۇرىم…
***
بۇگىنگى كۇن ەرەكشە شۋاقتى... ادەتتەگىدەن دە ەرەكشە باستالعان نۇرلى كۇن... سەبەبى، مەيىرىمىن، ءۇمىتىن، جاقسىلىعىن، قۋانىشىن، باقىتىن ارقالاي كەلگەن كوكتەمنىڭ العاشقى باقىتتى كۇندەرىنىڭ ءبىرى ەدى...
