جانار بايسەمىزوۆا: ءبىر اي بويى ورازا تۇتۋ قۇراندا جوق

/uploads/thumbnail/20171222153816843_small.jpg

جانار بايسەمىزوۆا بىرەر كۇن بۇرىن ينستاگرام جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا ورازا امالىنىڭ قۇراندا جوق ەكەنىن جازىپ، كوپشىلىكتىڭ قىزۋ سىنىنا ۇشىرادى دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.

بەلگىلى تەلەجۋرناليست، "شەتەلدەگى قازاق بالالارى" اتتى اۆتورلىق جوباسىمەن كوپتىڭ كوڭىلىنەن شىققان جانار بايسەمىزوۆا بۇگىندە كوپشىلىككە رۋحاني ازىق سىيلايتىن موتيۆاتور رەتىندە تانىلىپ جۇرگەن ەدى. الەۋمەتتىك جەلىدەگى 125 مىڭ وقىرمانىن ءتۇرلى پايدالى كەڭەستەر مەن جاعىمدى جاڭالىقتارىمەن قۋانتىپ جۇرگەن تەلەجۋرناليستىڭ سوڭعى جازباسى كوپشىلىكتىڭ شامىنا ءتيدى.

اتام زاماننان قازاق حالقى بەس پارىزدىڭ ءبىرى دەپ، وتىز كۇن تۇتىپ كەلە جاتقان ورازانى جوققا شىعارىپ، ون كۇن ۇستاسا دە جەتكىلىكتى دەگەن تەلەجۋرناليستى قالىڭ وقىرمانى ءتۇرلى پىكىرمەن سىناپ جاتىر. 

مۇنىڭ الدىندا دا بۋددا دىنىندەگى الدەبىر سەنىم تۋرالى ءسوز قوزعاي كەلە، "7-مامىر -وسى جىلداعى ەڭ عاجايىپ كۇن. اكشايا-تريتيا دەپ اتالادى" دەپ، ول كۇنى نە ىستەۋ كەرەك، قانداي امال جاساۋ كەرەكتىگىن تىكەلەي ەفيردە ايتامىن دەپ، تاعى دا سىنعا ۇشىراعان بولاتىن. 

 
 
 
پوسموترەت ەتۋ پۋبليكاسيۋ ۆ Instagram
 
 

7-مامىر -وسى جىلداعى ەڭ عاجايىپ كۇن. اكشايا-تريتيا دەپ اتالادى. ءدال وسى كۇنى اي مەن كۇن ەرەكشە جومارتتىق تانىتىپ، جەرگە قايىرلى، جاعىمدى ەنەرگيا توگەدى. اكشايا تريتيا كەرەمەت استرولوگيالىق مۇمكىندىكتى دارىتىپ، مولشىلىقتى ەسەلەندىرەدى. ەجەلگى سانسكريت تىلىنەن اۋدارعاندا اكشايا ءسوزى ماڭگىلىك، جەڭىلمەيتىن، ولمەيتىن، بۇزىلمايتىن دەگەن ماعىناعا يە. ال، تريتيا ءسوزى ايدىڭ ءۇشىنشى كۇنى دەگەن ماعىنا بەرەدى. ياعني بۇل كۇن كەز-كەلگەن باستاما ءۇشىن وتە تاماشا بولماق. وسىلايشا اكشايا تريتيادا باستاعان ماڭىزدى ءىسىڭىز ناتيجەلى بولىپ، ۇزاق مەرزىمگە جەمىسىن بەرەدى. تابىسقا كەنەلەسىز. ءدال وسى كۇنى جەر بەتىنە جايىلاتىن الاپات ەنەرگيانى پايدالانۋعا شاقىرامىن. سونىمەن بۇل كۇنى نە ىستەپ، نە باستاعانىمىز ابزال؟ تولىعىراق #تىكەلەيەفيردەبايسەمىزدە ايتىلادى. ەرتەڭ، 3-مامىر، ادەتتەگىدەي بەستەر شاماسىندا. سىزدەرگە قىزىق بولسا، لايك باسىپ، كوممەنت قالدىرىڭىزدار ؟؟؟ . #مەنبارىنەباقىتتىلەيمىن #جاناربايسەمىزدىڭرۋحانيپراكتيكاسى

پۋبليكاسيا وت جانار بايسەمىز-كولەسنيكوۆا (@janar_baisemizova)

ءوزىنىڭ باسقا ءدىني اعىمدا ەكەنىن جازبالارىنان بايقاتىپ قويدى دەگەن وي كەيبىر وقىرماننىڭ كوكەيىندە تۋىنداعانى انىق. 

قالىڭ سىني پىكىردىڭ استىندا قالعان جانار بايسەمىزوۆا بۇل جازبانى بەلگىلى ءبىر سارى باسىلىمنان كوشىرىپ العانىن ايتىپ، ءتىپتى سىلتەمەسىن قالدىرعان. الايدا، سىلتەمە بويىنشا كىرسەڭ، ەشنارسە تاپپايسىڭ.

جانار حانىمنىڭ ءدال ورازا كەزىندە جازعان بۇل جازباسىن كوپشىلىك "جاۋدى سىرتتا دەسەك، ءوز ىشىمىزدە ەكەن عوي" دەگەن وي تۇيۋگە يتەرمەلەدى.  قاراپايىم حالىق پەن ەلگە بەلگىلى ونەر ادامدارى دا جانار حانىمنىڭ بۇل ارەكەتىن تەرىس پيعىلعا بالادى. 

جازبانىڭ استارىندا جازبا اۆتورىنىڭ دا ويى جاتقانى ونسىز دا تۇسىنىكتى. ويتپەگەن جاعدايدا، ول بىرنەشە جاعىمسىز پىكىردەن كەيىن-اق جازبانى الىپ تاستار ەدى.

«ەرتەڭ ءبىر ويىڭىزدى جيناقتاپ پوست شىعاراسىز دەگەن ۇمىتتەمىن. مىنا جازبا سىزدىكى ەمەس. ءسىزدىڭ جازبالارىڭىز اللاعا جاقىن. جانە بىلتىر ءوزىڭىز ورازا ۇستاپ، ونى 10 كۇن ەمەس 30كۇن ۇستاعانىڭىز انىق ەسىمدە. بيىلدا سولاي بولار»، «جانار حانىم، جوق جەردەن جاڭالىق اشۋ ۇنايدى-اۋ سىزگە... ونسىزدا ەكى ويلى بوپ جۇرگەندەر شىن قابىلداپ قالىپ، قانشا ادامدى اداسۋىنا سەبەپ بوپ قالماڭىزشى... ورازا- بەس پارىزدىڭ ءبىرى»، «مىنانى xايپ كوزدەپ جازساڭىز دا... اقىلسىزدىقتىڭ ەڭ جوعارعى ساتىسىندا جازدىڭىز!»، «مىناۋ تازا الجۋدىڭ الدىنداعى سيندروم. اللا ساقتاسىن مۇنداي اداسۋدان»- دەگەن پىكىرلەر جاڭبىردان كەيىنگى ساڭىراۋقۇلاقتاي قاپتاپ كەتتى.

ال، بۇل پىكىرتالاسقا ايتىسكەر اقىن اينۇر تۇرسىنبايەۆا «ورازا اللانىڭ پارىز ەتكەن امالى» دەپ ءوز پىكىرىن قالدىرىپ، پسيحولوگ قۇرالاي حانىم مەن جۋرناليست اسحات سادىرباي سابىرعا كەلىپ، بۇل جازباسىن جەلىدەن الىپ تاستاۋىن ءوتىنىپ: «قايىرلى كۇن! مەنىڭ جازعان سوڭعى پوستىمدى وقىڭىز دا بۇل پوستتى وشىرە سالىڭىز. اللا كەشىرسىن»، «جاناريك مىنا پوستىڭدى الىپ تاستا»،- دەپ ءوتىنىش جازعان. الايدا، جانار بايسەمىزوۆانىڭ ينستاگرام جەلىسىندە تىكەلەي ەفيردە ايتقان سوزىنە قاراعاندا، بۇل جازبا ەشقاشان وشپەيتىن سياقتى. دەگەنمەن، قاراپايىم حالىقتىڭ دا، مىڭداعان وقىرماندارىنىڭ دا، تانىمال تۇلعالاردىڭ، تانىس، جاناشىرلارىنىڭ دا سوزىنە قۇلاق اسپاعان جانار حانىم: «مەنىڭ جازبامنىڭ استىنا تانىمال ادامداردى بەلگىلەمەي-اق قويىڭىزدار. ولار وزدەرىنىڭ ءانىن ايتىپ، جۇمىسىن جاساپ جۇرە بەرسىن. پوستتى الىپ تاستا دەپ ءوتىنىش ايتقاندار: بۇل جازبا سول جەردە قالادى»، -دەدى.

 
 
 
پوسموترەت ەتۋ پۋبليكاسيۋ ۆ Instagram
 
 

«ءبىر اي بويى ورازا تۇتۋ قۇراندا جوق» ماقالا "جاس الاش" گازەتىنەن الىندى. zhasalash.kz @_zhas_alash_ _____________________________________ ورازا تۇتۋ ماسەلەسى يبراگيم پايعامبار ارقىلى تارامدالعان ءبىرقۇدايلىق راسيونال دىننەن باستاۋ الادى. بۇل ءراسىم يۋدايزم مەن حريستيان داستۇرىندە دە كورىنىس تاپقان. ءبىراق حريستيان دىنىندەگى 40 كۇندىك ورازا (يسا پايعامداردىڭ شولدەگى قيىندىققا تاپ بولۋى) كيەلى كىتاپتارعا قاتىستى ماسەلە ەمەس، بۇل ءداستۇر رەتىندە كەيىن قالىپتاسقان ءراسىم. تۋرا وسىنداي قياستى يسلام دىنىندەگى «30 كۇن ورازاعا» قاتىستى ايتۋعا بولادى. شىندىعىندا، رامازاندا ءبىر اي بويى ورازا تۇتۋ قۇراندا جوق، بۇل اراب حالقىنىڭ ەجەلگى ءسالت-داستۇرى عانا. ەگەر قۇدايدىڭ سوزىنە — قۇرانعا عانا سۇيەنسەك، بۇل كيەلى كىتاپتاعى ورازا جونىندەگى ءسوزدىڭ توركىنى ءتاۋراتتاعى يوم كيپۋر ورازاسىمەن عانا بايلانىسىپ تۇر. ياعني، يسلام دىنىندەگى ورازا تۇتۋ ماسەلەسى ءيۋدايزمدى نەگىزدەيتىن كيەلى كىتاپتان باستاۋ الىپ وتىرعانىن كورەمىز جانە ءتاۋراتتاعى وسى پرينسيپ قۇراندا دا كورىنىس تاۋىپ، مۇسىلمانشىلىقتىڭ نەگىزگى ۇستانىمدارىنا اينالىپ وتىر. قۇراندا ورازا تۇتۋ جونىندە 2-سۇرەنىڭ (باقارانىڭ) 183-اياتتان باستاپ ايتىلادى. ءارى قاراي ورازانى كىمدەردىڭ تۇتۋ-تۇتپاۋى جانە ورازا تۇتا الماي قالعان جاعدايدا قانداي امال ىستەۋ قاجەتتىگى تۇسىندىرىلەدى. ءبىراق 2-سۇرەنىڭ 183-اياتىندا ورازانىڭ پارىز ەكەنى ايتىلماعان. اتالعان ايات ارابشادان اۋدارساق، مىنانداي تۇسىنىك بەرەدى: «ءاي مۇمىندەر! بۇرىنعىلارعا ۇسىنىس ەتىلگەندەي سەندەرگە دە ورازا ۇسىنىلدى. ساقتىقپەن قاراعايسىڭدار!». مۇنداعى «ۇسىنىس» ءسوزى ورازانىڭ پارىز (مىندەت) ەكەنىن ايشىقتاپ تۇرعان جوق. سونداي-اق، «ساقتىق» جونىندەگى ەسكەرتپەگە دە نازار سالعان ءجون. ورازانى قانشا كۇن تۇتۋ كەرەك؟ بۇل سۇراقتى قۇراننىڭ بىرنەشە اياتىنا اناليز جاساپ تابىمىز. مىسالى، 184-اياتتا «ساناۋلى كۇن» (ارابشا ما دۋداتي – ساناۋلى، از، سيرەك ماعىناسىندا) دەپ ايتىلادى. «ءبىر اي» («30 كۇن») دەگەن ءسوز جوق. «ساناۋلى» دەپ ايتىلۋىنا قاراعاندا، ول ساناۋعا جەڭىل سان، ياعني ول ادام قولىنىڭ ساۋساقتارىنىڭ سانىنا قاتىستى سيفر. مۇنىڭ ءدال وسىنداي ەكەنى باسقا اياتتاردا دا دالەلىن تاپقان. دەنساۋلىعى جاقسى، الىس ساپاردا قينالىپ جۇرگەن ەمەس، سولاي بولا تۇرا ورازا تۇتا الماي ءوزىن كىنالى سەزىنەتىن ادام «10 كەدەيدى» تاماقاتاندىرۋى ىزگى امال بولىپ ەسەپتەلەدى. ال ونداي امال جاساۋعا... #جالعاسىكومەنتتە

پۋبليكاسيا وت جانار بايسەمىز-كولەسنيكوۆا (@janar_baisemizova)

ارينە، اقيقاتى اللاعا ايان. دەگەنمەن، مۇنداي سالماعى اۋىر جازبا سالماس بۇرىن تەلەجۋرناليستىڭ دە ون ويلانىپ، ءجۇز تولعانعانى راس-اۋ. تەك ءبىر سۇراق: كوزدەگەنى نە، حايپ پا، لايك پا؟ مۇنىسى وزىنە ايىپ پا، الدە اۋزىنا قاراپ، ءار ءسوزىن جاقۇت ساناپ جۇرگەن قالىڭ وقىرمانىنا ايىپ پا؟

ونسىز دا ويى سان-ساقتا اداسىپ، ءدىن دەگەندە ۇركە قاراپ جۇرگەن قازاق ءۇشىن بۇل دا ءبىر سوققىداي تيگەنى انىق. ىزىنە ەرىپ جۇرگەنىڭ دالاعا ەمەس، مولاعا سۇيرەپ بارا جاتقانداي كۇي كەشكەن وقىرماندارى ەندى نە ىستەر ەكەن؟ جانار حانىمنىڭ جازبالارىن ارى قاراي وقي بەرە مە، الدە الدەقاشان جازىلۋشىلارى قاتارىنان شىعىپ كەتتى مە؟

ۇسىنعان: ماقپال سەمباي

قاتىستى ماقالالار