ءشاۋۋال ايىنىڭ 6 كۇندىك ءناپىل ورازاسىنا قاتىستى 10 ماسەلە

/image/2019/06/06/7afkahqlqdgcrdiw-lg.jpg

پايعامبارىمىز (س.ع.س.): «كىمدە كىم رامازان ايىنىڭ ورازاسىنان سوڭ ءشاۋۋال ايىندا 6 كۇن ورازا ۇستاسا، ءبىر جىل ورازا ۇستاعانداي بولادى» – دەپ،  بۇل ايدا ۇستالاتىن التى كۇن ورازانىڭ مول ساۋابىن سۇيىنشىلەگەن (ساحيح ءمۇسىلىم). بۇل ورازا ساۋابىنىڭ ءبىر جىلعا پارا-پار كەلۋىن بىلايشا تۇسىنۋگە بولادى. اللا تاعالا قۇران كارىمدە: «كىمدە-كىم ءبىر جاقسىلىق جاساسا، وعان ونىڭ ون ەسە قارىمى بەرىلەدى» – دەگەن. عالىمدار ءشاۋۋال ايىنداعى التى كۇن ورازانىڭ ءبىر جىلدىق ساۋابىن وسى اياتپەن بايلانىستىرادى. رامازان ايىنداعى وتىز كۇن مەن ءشاۋۋال ايىنداعى التى كۇن قوسىلعاندا، وتىز التى كۇن بولادى. بۇل سان ون ەسەگە كوبەيتىلسە، ءۇش ءجۇز الپىس كۇندى قۇرايدى. مىنە، بۇل دا جاراتۋشى يەمىزدىڭ بىزگە دەگەن شەكسىز مەيىرىمى.

ءشاۋۋال ايىنداعى ورازاعا قاتىستى كەيبىر ماسەلەلەر:

1.ءشاۋۋال ايىنىڭ ورازاسى ءناپىل ورازا بولىپ تابىلادى. ياعني، مۇنى ۇستاۋ ەشكىمگە مىندەت ەمەس، مۇسىلماننىڭ ءوز ەركىندە. دەگەنمەن، مۇنى ۇستاماعان جان جوعارىدا كەلتىرگەن پايعامبارىمىزدىڭ (س.ع.س.) حاديسىندەگى ءبىر جىلدىق ورازانىڭ ساۋابىنان قۇر قالادى.  

2.ءشاۋۋال ايىنىڭ ءناپىل ورازاسى تەك ءشاۋۋال ايىندا عانا ۇستالادى. 

3.ءشاۋۋال ايىنىڭ ءناپىل ورازاسىن اراسىن ۇزبەي قاتارىنان، سونىمەن قاتار اراسىن ءۇزىپ بولەك-بولەك كۇندەردە دە ۇستاۋعا بولادى.  مىسالى: بەيسەنبى- جۇما نەمەسە جۇما- سەنبى. ەگەر وسىنداي ەتىپ ۇستاسا، جۇما كۇنى ورازا تۇتۋعا رۇقسات. تەك ءدال جۇما كۇننەن باستاۋعا بولمايدى.

4.رامازان ايىندا ءتۇرلى سەبەپتەرمەن كەي كۇندەرىن قازا ەتىپ العان كىسىلەر ءشاۋۋال ايىندا اۋەلى رامازاننىڭ قازاسىن وتەۋىنە دە، سونىمەن بىرگە ءشاۋۋالدىڭ التى كۇندىك ءناپىلىن ۇستاسا دا بولادى.

5.رامازان ورازاسىن ۇستاماعان ادامدارعا دا ءشاۋۋال ورازاسىن ۇستاۋىنا بولادى. الايدا، ولار پايعامبارىمىز (س.ع.س.) سۇيىنشىلەگەن ءبىر جىلدىق ورازانىڭ ساۋابىن الا المايدى. سەبەبى، رامازان ورازاسى – پارىز. ونى ۇستاماۋ – ۇلكەن كۇنا.

6.ءشاۋۋال ورازاسى دا رامازان ورازاسى  سەكىلدى «تاڭ» نامازىنان (تاڭ نامازىنىڭ كىرۋىنە 10 مينۋت قالعاندا اۋىز بەكىتىلەدى) باستالىپ، «شام» نامازىنا دەيىن جالعاسادى.

7.حانافي ءمازھابى بويىنشا ءشاۋۋال ايىنىڭ ورازاسىن رامازان ايىنىڭ قازاسىن وتەمەس بۇرىن ۇستاۋعا رۇقسات ەتىلگەن.  

8.ورازا ايتتىڭ ءبىرىنشى كۇنى ەشقانداي ورازا ۇستالمايدى. ايتتىڭ ەكىنشى كۇنىنەن باستاپ ءشاۋۋال ايىنداعى التى كۇندىك ءناپىل ورازانى نەمەسە قازا ورازالاردى ۇستاي بەرۋگە بولادى.   

9.ءشاۋۋال ورازاسىنىڭ نيەتى قالاي جاسالادى؟

نيەت دەگەنىمىز، ىشتەي ءبىر نارسەنى ورىنداماققا وقتالۋ، سونى دىتتەۋ دەگەندى بىلدىرەدى. سوندىقتان دا، كوكەيدە ءشاۋۋال ورازاسىنا نيەت ەتىلگەن بولسا، سونىڭ ءوزى جارامدى. تىلمەن ايتۋ شارت ەمەس. دەگەنمەن، اۋىزشا ايتام دەۋشى كىسى نيەتىن قازاق تىلىندە جاساي بەرسە بولادى. مىسالى بىلاي دەسە بولادى: «نيەت ەتتىم اللا ريزالىعى ءۇشىن ءشاۋۋال ايىنداعى ءناپىل ورازانىڭ ءبىرىنشى كۇنىن (ەكىنشى نە ءۇشىنشى كۇنىن...) ۇستاماققا. ءحاليساليللاھي ءتاعالا».

10.اۋىزاشاردا قالاي دۇعا جاسالادى؟

اۋىز اشقاندا دا ادەتتەگىدەي سۋمەن نەمەسە قۇرمامەن اشىپ، قازاقشالاپ تىلەك-دۇعاسىن جاساي بەرەسىز. ارنايى نيەت-دۇعاسى جوق.

 

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار