زۋلاپ جاتقان ءومىر، زىمىراپ جاتقان ۋاقىت... قاراپ وتىرساق وسى ۋاقىتتا "وتباسىن قالاي اسىرايمىز؟ قالاي جۇمىسقا ورنالاسامىز؟ اقشا قالاي تاپساق بولادى؟" دەگەن سۇراق كەز-كەلگەن جەكە تۇلعانىڭ كۇندەلىكتى ساناسىن سىڭگەن قالىپتى ويلار ەكەندىگى بەلگىلى. بۇگىنگى كۇندە كۇنكورىس كوزى ءۇشىن بۇتىندەي ءبىر وتباسى جۇمىس جاسايتىندىعىن ايتپاساق تا بىلەمىز. اتا-اناسى تاماققا، ۇيدەگى كوممۋنالدىق قىزمەتكە، پاتەردىڭ اقشاسىن تولەۋگە، ۇيدەگى كىشكەنتايلاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن قامتۋعا جۇمساسا، ادەتتە ءۇيدىڭ ۇلكەن بالالارى ءوز قاجەتتىلىكتەرىن وزدەرى وتەيتىندىگىن، ءتىپتى وقۋدىڭ اقشاسىن دا وزدەرى تولەپ جاتاتىندىعىن بىلەمىز. ءتىپتى كامەلەتتىك جاسقا تولماعان بالالار دايارشى، كۇزەتشى، ساتۋشى بولىپ قىزمەت ەتەتىندىگىن ءبىلىپ، كورىپ ءجۇرمىز. مىنە جاز كەلدى، مەكتەپتە دە جوعارعى وقۋ ورىندارىندا دا كەزەكتى دەمالىس. ءاربىر بارعان ويىن-ساۋىق ورتالىقتارىنا، دۇكەندەرگە، ساۋدا ورىندارىنا، اسحانالارعا قاراساق قىزمەت ەتەتىن ورىمدەي جاستار. وسى كەزەڭدى دەر كەزىندە پايدالانىپ، كەز-كەلگەن ءدىن وكىلدەرى ءوز ساياسي ماقساتتارىن جۇزەگە اسىراتىندىعىن جاستار دا، اتا-انالار دا بىلە بەرمەيدى. اقشا، جىلى سوزدەر، كۇلىمسىرەگەن جۇزدەر قانشاما جاستارىمىزدىڭ ساناسىن ۋلادى؟! تومەندە باياندالعان قاراپايىم وقيعالار ءاربىر وقىرمانعا ءوز پايداسىن تيگىزەر دەپ ويلايمىن.
ءاربىر تەرىس باعىت وكىلدەرىنىڭ سونىڭ ىشىندە يسلامدىق ءابۋ حانيفا مازھابىن تەرىستەيتىن باعىتتاردىڭ باسىم كوپشىلىگى مەملەكەتتى جانە مەملەكەتكە قىزمەت ەتۋشىلەردى كاپىرگە شىعارادى. نەگە؟ ويتكەنى ەلىمىز شاريعات زاڭىمەن باسقارىلمايدى دەيدى. سوندىقتان ولار جەكە كاسىپپەن اينالىسادى. بايقاساڭىزدار ۇيالى تەلەفون ساتاتىندار، ۇيالى تەلەفون جوندەيتىندەر، كيىم ساتاتىندار، كولىك قۇرالدارىن ساتۋشىلار، حالال اسحانا جەلىلەرىنىڭ باسىم كوپشىلىگىن تەرىس باعىت وكىلدەرى تىزگىندەيدى. ول جەرگە قىزمەت ەتۋگە كەلگەن ادامدارعا ءتىپتى ءوز تالاپتارىن قويىپ، ءوز ۇستانىمدارىن قابىلداعان جاعدايدا عانا قىزمەتكە الاتىندىعىن ەستىپ جاتامىز. ال دىننەن حابارى جوق ادام سول جەردە قىزمەت جاساپ، ازداعان ۋاقىتتا عانا سىزبەن تالاسقا تۇسەتىن ءدىندار بولىپ، ايەلدەر قارا كيىنىپ، ەر كىسىلەر ساقالدارىن قويىپ، بالاقتارىن قىسقارتىپ شىعا كەلەدى. وكىنىشكە قاراي بۇل شىندىق!
مەن سۇحباتتاسقان سابينا (ەسىمى وزگەرتىلگەن) ەسىمدى كەلىنشەك تۇرمىسقا شىقپاستان بۇرىن «تاستاق» ساۋدا ورتالىعىنا ساتۋشى بولىپ قىزمەتكە كىرگەن. العاشىندا ءابۋ حانيفا مازھابىمەن ناماز وقۋدى باستاعان ول ۋاقىت وتە ماڭايىنداعى ءدىندارلاردىڭ بەرگەن اقپاراتىنا ۋلانعان. ءوزىن تاقۋا سەزىنىپ، تەك سول ءوز ۇستانىمىنداعى ادامدارمەن عانا ارالاسقان. ماڭايىنداعىلارعى كاپىرگە شىعارىپ، سالقىنداۋ مىنەزگە بوي الدىرىپ، قورشاعان اينالاسىنا دەگەن كوزقاراسى كۇرت سۋىعان.وشپەندىلىك پايدا بولعان. سول جەردە قىزمەت ەتكەندە ءوز ۇستانىمىنداعى جىگىتپەن تانىسىپ تۇرمىسقا شىققان. الايدا تاڭداعان جىگىتى وزدەرىنىڭ ۋاعىزدارىنا ساي كەلەتىن تاقۋا بولماعان. ءبىر جىلعا جۋىق ۋاقىت وتكەن سوڭ جىگىت باسقا قىزدارعا كوز سالعان. بۇل جاعدايعا شىدامدىلىق تانىتۋعا تىرىسقان سابينانىڭ شىدامى جەتكەن. كەيىن تالاق بەرىپ اجىراسۋعا تۋرال كەلگەن. باستى سەبەپ العاشىندا كەلىنشەكتىڭ حيدجابسىز ءتۇرى ۇناماعان. شىنايى يماندىلىق پەن جۇرەكتەگى سۇلۋلىقتىڭ ماڭىزدىلىعى بولماي ناپسىگە بوي الدىرىپ وسىنداي جاعداي ورىن العان. ارادا ءبىر بالاسى قالدى. ال كەلىنشەك ۋاقىت وتە تاعى ءبىر جىگىتكە ەكىنشى ايەلى بولىپ تۇرمىسقا شىعىپ، بۇگىنگى كۇنگە شۇكىرشىلىك ەتىپ ءومىر سۇرۋدە.
وسىنداي كۇنكورىستىڭ سالدارىنىڭ ءبىرى ازاماتتا (ەسىمى وزگەرتىلگەن) قالاداعى تانىمالى حالال اسحانالاردىڭ بىرىنە جازعى دەمالىستا دايارشى بولىپ جۇمىسقا ورنالاسقان. ول دا ءداستۇرلى ۇستانىمداعى ءوز ءىسىن جەتىك بىلەتىن جىگىت بولاتىن. جۇمىس جاساعانىنا ءۇش اي ۋاقىت وتپەي بالاعىن قىسقارتىپ، ساقال قويىپ، تەرىس ۋاعىزشىلاردى كۇنى ء-تۇنى تىڭداپ، ءدىني فانات وكىلىنە اينالادى. ورتاعا قارىم قاتىناسى وزگەرەدى، مەملەكەتتى قولداماي، ءاربىر نارسەنى بيدعات پەن شيرككە ساناپ، ءسالت-داستۇرىمىزدى جوققا شىعارىپ شىعا كەلەدى. جاناشىر جاقىندارى ونىڭ ۇستانىمىنىڭ دۇرىس ەمەستىگىن ايتقاندا ءتىپتى دە قۇلاق اسپاي، ءوز ۇستانىمىنىڭ دۇرىس ءارى تازا جول ەكەندىگىن ايتىپ، وزگەرمەي سول قالپىندا قالدى. ارينە جاساعان جۇمىسىنىڭ باستىعى دا، اسپازشىلارى دا تەرىس باعىتتا بولعان سوڭ ونى وڭالتۋدىڭ قانشالىقتى قيىن بولاتىندىعىن ءوزىڭىز دە تۇسىنگەن بولارسىز.
يا، بۇل مەن بايانداعان تەك ەكى وقيعا عانا بولاتىن. حالال جۇمىس ىزدەگەن جاستار بۇلاي تەرىس جولعا تۇسەتىنىن كىم بىلگەن؟ ارينە سەنىڭكىرەمەيتىن بولارسىز، ءبىراق، ءوزىڭىز جاي عانا حالال جۇمىس ۇسىناتىن توپتارعا تىركەلىپ كورسەڭىز، تالاپتاردىڭ ىشىنە مىندەتتى تۇردە نامازحان نەمەسە حيدجابتا بولۋ كەرەكتىگى، ءتىپتى ءسالافي بولۋ كەرەك دەپ جازىپ جارناما جاسايتىندىعىنا كوزىڭىز جەتەدى.
نازەركە جەتپىسباي قىزى
الماتى قالاسى قوعامدىق دامۋ
باسقارماسىنىڭ جانىنداعى
«كەڭەس بەرۋ جانە وڭالتۋ ورتالىعىنىڭ» تەولوگى
پىكىر قالدىرۋ