بۇگىن وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اتاۋى تۇركىستان وبلىسى بولىپ، وبلىس ورتالىعىنىڭ تۇركىستان قالاسىنا اۋىسقانىنا تۋرا ءبىر جىل تولدى. وڭتۇستىك ولكەدەگى تاريحي، رۋحاني ءھام مادەني استانانىڭ وسىپ-وركەندەۋى قارقىن الىپ، ءىرى شاھارلاردىڭ بىرىنە اينالۋ قاجەتتىلىگى بار ەكەنىن بىلەمىز. ويتكەنى، وبلىس ورتالىعى، وعان قوسا بۇل ايماق وڭتۇستىكتەگى تۋريستىك ورىنداردىڭ ءبىرى ەمەس پە؟!
نازاربايەۆ تۇركىستانعا وبلىس ورتالىعى ستاتۋسىن بەرگەن كەزدە نە ايتقان ەدى؟
- "تۇركىستان قالاسى جاڭا وبلىس ورتالىعى رەتىندە عانا ەمەس، تۇركى حالىقتارىنىڭ مادەني-رۋحاني ورتالىعىنا اينالۋى ءتيىس"، - دەگەن ەلباسى.
وبلىستىڭ ءبىر جىلدىعىنا وراي ايماق باسشىسى ءومىرزاق شوكەيەۆ مىرزا جاسالعان جانە جۇزەگە اسقان، جوسپارداعى جوبالارمەن، مىندەتتەرمەن تانىستىرىپ، ەل الدىندا ەسەپ بەردى.
- "تۇركىستان وبلىسىن 2024 جىلعا دەيىن قوعامدىق-ەكونوميكالىق دامىتۋ كەشەندى جوسپارىنا سايكەس، حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ جاعدايىن ارتتىرۋ ماقساتىندا جۇمىس جاسالىپ جاتىر"، - دەدى اكىم.
وسى تۇستا ايتا كەتۋ كەرەك، جىل باسىنان بەرى وبلىستى ءتۇرلى سالالار بويىنشا دامىتۋ ماقساتىندا 60 ملرد. تەڭگە نەمەسە 156 ملن دوللار ينۆەستيسيا تارتىلعان. بۇل قاراجاتتىڭ پايىزدىق كورسەتكىشى – 132،9 پايىز.
تۇركىستان حالقى ءۇشىن نە جاعداي جاسالىنىپ جاتىر؟
ەلدىڭ ەڭىرەگەندە ەتەگى تولىپ، كۇرسىنگەندە كۇن كۇركىرەتەتىن ماسەلەسىنىڭ ءبىرى – تابيعي گازدىڭ قولجەتىمسىزدىگى. اۋىلىنا، اۋدانىنا، قالاسىنا گاز كەلمەگەن قالىڭ ەل وتىن جاعىپ، ءتۇتىن بۋداقتاتىپ وتىراتىن زاماننىڭ كەلمەسكە كەتكەنىن ايتىپ شاعىمداناتىن.
ال تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمىنىڭ ايتۋىنشا، 2019 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن حالىقتىڭ 56 پايىزى تابيعي گازبەن قامتاماسىز ەتىلمەك.
حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنا الاڭداعان اكىمنىڭ بۇل سەرتى سوڭعىسى ەمەس. سونداي-اق، شوكەيەۆ وبلىس اۋماعىنداعى حالىقتىڭ 83 پايىزىنا جىل سوڭىنا دەيىن اۋىز سۋ ماسەلەسىن شەشىپ بەرمەكشى.
ينفراقۇرىلىم
وبلىس ورتالىعى ستاتۋسى بەرىلگەن شاھاردىڭ كوركى كوز تارتارلىق بولۋى شارت. شىعىس ۇلگىسىندە سالىنىپ جاتقان عيماراتتاردىڭ ارحيتەكتۋرالىق سۇلباسى، بيىكتىگى مەن حالىققا قاجەتتىلىگى ءبىرىنشى ورىنعا قويىلۋ قاجەت.
قازىرگى ۋاقىتتا وبلىس ورتالىعىندا 29 نىساننىڭ قۇرىلىسى ءجۇرىپ جاتىر. ولاردىڭ 17ء-سى اكىمشىلىك جۇمىستار كەڭسەسىنە اينالماق.
ناقتىلاي كەتسەك، اتالعان نىسانداردىڭ جەتەۋى بيىلدان قالماي قولدانىسقا بەرىلمەك. ولار: وبلىس اكىمشىلىگىنىڭ عيماراتى، "استانا" الاڭى، مەدياورتالىق، وليمپيادالىق رەزەرۆى بار سپورت مەكتەبى، مۋزىكا مەكتەبى جانە حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى.
تۋريزم جايى نە بولماق؟
جالپى كولەمى وبلىس اۋماعىندا 57 تۋريستىك باعىت جۇزەگە اسىرىلماق. مىسالى: ەكولوگيالىق، تاريحي ءھام مادەني باعىتتاعى، تانىمدىق ءارى ساۋىقتىرۋ باعىتتارى بار.
اسىرەسە، وسى باعىتتاردىڭ نەگىزگىلەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە تۋريستىك-ەمدىك "قاسقاسۋ" كەشەنى ايتىلۋدا. سونداي-اق، ۇلى جىبەك جولىنىڭ سىلەمدەرىن دامىتىپ، كەلەر ۇرپاققا، شەتەلدەن كەلگەن قوناقتارعا ۇسىنۋ ماسەلەسى تۋىنداپ وتىر. شىعىس ۇلگىسىندەگى بازار قۇرىلىسىن دا قولعا الۋ نەگىزگى جوسپاردىڭ الدىڭعى قاتارلارىنان ورىن العان.
تۇركىستاندى دامىتۋدىڭ يدەولوگيالىق ماڭىزى
ەجەلدەن قازاقتىڭ ورداسى بولىپ، بابادان مۇرا بولعان شاھاردى دامىتۋداعى ماقسات – ونىڭ تۇركىتىلدەس حالىقتار اراسىندا ەڭسەسىن كوتەرىپ، بەدەلىن ارتتىرۋ. قانشا حان مەن سۇلتاننىڭ ماڭگىلىك مەكەن تاپقان ورىنى جاھاندىق جاپپاي دامۋدان قۇر قالماسا كەرەك.
تۇركىستان شاھارىن دامىتۋ قازاقستاننىڭ تۋريزم سالاسىنا ايتارلىقتاي ۇلەس قوسپاق. قازىرگى ۋاقىتتا الەمدىك عالىمدار نازارىن تەك تاريحي جادىگەرلەرمەن جانە مول مۇرانى بۇلدىرمەي ساقتاي الۋمەن تاڭ قالدىرۋعا بولادى.
تۇركىستان وبلىسىنىڭ اۋماعىندا حاندىق داۋىردەن، ەجەلگى داۋىرلەردەن بەرى ساقتالىپ كەلە جاتقان مول تاريحي مۇرالار بار. ونىڭ بارلىعى ءوز دەڭگەيىندە ساقتالىپ وتىرماعاندىعى ەڭبەكتەگەن بالادان ەڭكەيگەن شالعا دەيىن ايان.
تۇركىستان شاھارىنىڭ ءبىرىنشى ءنومىرلى برەندى – قوجا احمەت ياساۋي ماۆزولەيى مەن ارىستان باب كەسەنەسى. وسىنداي تاريحي كەشەندەردىڭ رۋحاني-مادەني، تاريحي سالماعىن ارتتىرا ءتۇسىپ، دارىپتەۋ جۇمىستارىمەن قاجەتتى دەڭگەيىندە اينالىسۋىمىز قاجەت.
وبلىستا ەكونوميكالىق، قوعامدىق، ينفراقۇرىلىمدىق ماسەلەلەردەن بولەك، ءالى كۇنگە ءوز شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتقان رۋحاني ءھام مادەني تۇيتكىلدەر بار.
مىسالى، Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى بەتىندە ايماق باسشىسى ءومىرزاق شوكەيەۆكە اشىق حات جاريالاندى. جازبانىڭ مازمۇنىنداعى ماسەلەلەر كۇللى تۇركى جۇرتىنىڭ مادەني ورتالىعىنا اينالۋدى جوسپارلاپ، وسى ماقساتقا جەتۋدى جەدەلدەتۋگە ۇمىتىلىپ وتىرعان شاھاردىڭ بەدەلىنە سىن.
شوكەيەۆ مىرزا! تۇركىستاندا ابىلايدىڭ سۇيەگىن تاپتاپ، ەۆرەيدىڭ زيراتىن ساقتايتىن نە كۇن تۋدى؟
"ۇرا بەرسەڭ، قۇداي دا ولەدى" دەيدى قازاق دانالىعى. 1 جاسقا ەندى تولعان قارت ءارى جاس قالانىڭ ءمىنىن تەرە بەرۋ ماقسات ەمەس. وبلىس ورتالىعىنىڭ گۇلدەنۋىنە، العا قويعان ءىرى رۋحاني ماقساتتارىنا جەتۋىنە اق پەيىلمەن تىلەكتەستىك تانىتامىز!
پىكىر قالدىرۋ