تۇركسوي-دىڭ تارتۋى

/image/2019/10/10/crop-5_0_567x756_100725196900.jpg

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق كىتاپحاناسىندا حالىقارالىق تۇركسوي ۇيىمىنىڭ باستاماسىمەن جارىق كورگەن «ءۇش ارىس» كىتاپ-البومىنىڭ تۇساۋكەسەرى جانە ءىلياس جانسۇگىروۆتىڭ تۋعانىنا 125 جىل تولۋىنا ارنالعان ادەبي كەش ءوتتى.

شارا اياسىندا ۇلتتىق كىتاپحانانىڭ قورىنان ءىلياس جانسۇگىروۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان «حالىق ءومىرىنىڭ قاھارمان جىرشىسى» اتتى كىتاپ كورمەسى دە ۇيىمداستىرىلدى

ءىس-شارانى ق ر ۇلتتىق كىتاپحاناسىنىڭ عىلىمي حاتشىسى بولات جۇنىسبەكوۆ اشىپ، حالىقارالىق تۇركسوي ۇيىمىنىڭ قازاقستانداعى وكىلى اسقار تۇرعانبايەۆ جۇرگىزىپ وتىردى. تۇركسوي تاپسىرىسىمەن كىتاپتى جارىققا شىعارعان «Central Asia Production» كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى بەرىك بارىسبەكوۆ البومنىڭ دايىندالۋى تۋرالى بايانداپ، ءسوزىنىڭ سوڭىندا وسى ىسكە تىكەلەي اتسالىسقان بىرنەشە سۋرەتشىگە حالىقارالىق ۇيىمنىڭ ماراپاتىن تاپسىردى.

رەكىرر

قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى، حالىق جازۋشىسى ولجاس سۇلەيمەنوۆ پەن مادەنيەتتانۋشى-عالىم، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى مۇرات اۋەزوۆ «ءۇش ارىس» كىتاپ-البومىنىڭ تۇساۋىن كەسىپ، مەرەيتويلىق شاراعا قاتىستى وي-تولعامدارىمەن ءبولىستى. ءىلياس جانسۇگىروۆتىڭ ۇلى سايات جانسۇگىروۆ اكەسى تۋرالى ەستەلىكتەرىن اڭگىمەلەسە، ق ر ۇعا م.و.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى كەنجەحان ماتىجانوۆ «ءۇش ارىس» كىتاپ-البومىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە توقتالىپ، قۇتتىقتاۋلارىن جەتكىزدى.

كەش سوڭىندا ءداستۇرلى ءانشى ەرلان تولەۋتاي، ج. اسفەندياروۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق مەديسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ  وقىتۋشىسى تولەۋبەك زايسانبايەۆ  پەن ستۋدەنتتەرى م.ءبىلاشوۆ، ا.مامەدوۆ جانە ل.ميشرالار اننەن شاشۋ شاشتى. كەشكە ساكەن سەيفۋلليننىڭ تۋىستارى،اقىن-جازۋشىلار، وتاندىق زيالى قاۋىم وكىلدەرى، ب ا ق وكىلدەرى تۇركىتىلدەس حالىقتاردىڭ دياسپورالارى جانە وقىرماندار قاتىستى.

«ءۇش ارىس» البومى قازاق ادەبيەتىنىڭ «ءۇش ارىسى»، «ءۇش بايتەرەگى» اتانعان، ۇشەۋى دە ءبىر جىلدا (1894) جارىق دۇنيەگە كەلىپ، ءبىر جىلدا (1938) ستاليندىك رەپرەسسيا قۇربانى بولعان ساكەن سەيفۋللين، ءىلياس جانسۇگىروۆ جانە بەيىمبەت ءمايليننىڭ ادەبي مۇرالارىنا ارنالعان. بۇل جوبانىڭ ماقساتى -  ادەبي تۋىندىنى قىلقالام شەبەرىنىڭ كوزىمەن تانۋ، كورنەكتى اقىن-جازۋشىلاردىڭ ادەبي شىعارمالارىن كوركەمسۋرەت، كەسكىندەمە ونەرى ارقىلى تانىتۋ، سونداي-اق، ولار ءومىر سۇرگەن كەزەڭدەگى تاريحي تۋىندىلار مەن زاماناۋي ەڭبەكتەردى ءبىر البومعا توپتاستىرۋ. جيناققا وتكەن عاسىرداعى جانە قازىرگى زامانعى بەلگىلى وتاندىق قىلقالام شەبەرلەرىنىڭ اتالعان  اقىن-جازۋشىلاردىڭ ادەبي شىعارمالارىن وقي وتىرىپ دۇنيەگە اكەلگەن كوركەمسۋرەت تۋىندىلارى ەنگىزىلگەن. «ءۇش ارىس» جيناعى – ساكەن سەيفۋللين، ءىلياس جانسۇگىروۆ جانە بەيىمبەت ءمايليننىڭ 125 جىلدىق مەرەيتويىنا دايىنداعان حالىقارالىق تۇركسوي  ۇيىمىنىڭ ارنايى سىيى.

البوم حالىقارالىق تۇركسوي  ۇيىمىنىڭ تاپسىرىسىمەن «Central Asia Production» كومپانياسى تاراپىنان قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە گەرمانيادا باسىلدى. مۇراعاتتاردى ىزدەۋ، ارحيۆ، مۋزەي ماتەريالدارىن سارالاۋ، تاريحي كوركەمسۋرەتتەردى جاڭعىرتۋ جانە اۋدارما جۇمىستارىن اتالعان كومپانيا ىسكە اسىردى.

«تۇركى الەمىنىڭ يۋنەسكو-سى» دەگەن اتپەن تانىلعان حالىقارالىق تۇركى مادەنيەتىنىڭ ۇيىمى (تۇركسوي) 25 جىلدان استام ۋاقىت بويى تۇركى الەمىنىڭ مادەني مۇراسىن حالىقارالىق دەڭگەيدە ناسيحاتتاۋ، ساقتاۋ جانە زەرتتەۋ جۇمىسىن بەلسەندى تۇردە اتقارىپ كەلەدى. حالىقارالىق ۇيىم جىل سايىن تۇركى الەمىنىڭ مادەنيەتى مەن ونەرىنىڭ دامۋىنا قوماقتى ۇلەس قوسقان  كورنەكتى  مادەنيەت قايراتكەرلەرىنىڭ مەرەيتويلارىنا وراي اتاۋلى جىل جاريالاپ، مادەني-شىعارماشىلىق شارالار (كونسەرتتەر، كورمەلەر، قويىلىمدار، عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيالار جانە ت.ب.) ۇيىمداستىرۋ ارقىلى ولاردىڭ اتىن دۇنيەجۇزىلىك قاۋىمداستىققا تانىتۋدا.

ورتالىعى الماتى قالاسىندا ورنالاسقان «Central Asia Production» كومپانياسى  يميدجدىك باسىلىم سالاسىنداعى وتاندىق ۇزدىك كومپانيالاردىڭ ءبىرى. كومپانيا بۇعان دەيىن دە حالىقارالىق تۇركسوي  ۇيىمىمەن بىرىگىپ بىرنەشە ءىرى جوبالاردى ىسكە اسىرعان. وتكەن جىلعى  شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ 90 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي شىعارىلعان «ايماتوۆتى وقىعاندا» اتتى كوركەمسۋرەتتەر جيناعى الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندەگى ونەرسۇيەر قاۋىمنان  وتە  جوعارى باعا الدى.

جاقىندا عانا وسى كومپانيا باسىپ شىعارعان «ۇلى دالا تاريحى» كىتابى 2019 جىلعى «ەۆروپادا شىققان ەڭ ساپالى كىتاپ» اتاعىنا يە بولىپ، كونكۋرسقا قاتىسقان 100 كىتاپتىڭ ىشىنەن Card Couture Award 2019 سىيلىعىن جەڭىپ الدى. ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى قورىنىڭ تاپسىرىسىمەن گەرمانيادا باسىلعان بۇل كىتاپقا ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى-ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «تاريح تولقىنىندا» كىتابى نەگىز بولعان.

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار