اۆتوبۋس تولا ادام. بارلىعى ماعان تاڭدانىپ كەلەدى.
– وسىدان «توراڭعىلىعا» دەيىن ەكى ءجۇز شاقىرىم. ال «توراڭعىلىدان» ارى «بەسباستاۋعا» دەيىن ءجۇز ەلۋ شاقىرىم. اينالاسى ءۇش ءجۇز ەلۋ شاقىرىم جەردە تامشى سۋ جوق، بەتباق دالا. سوندا سەن «توراڭعىلىدان» نە ىزدەپ باراسىڭ؟
– جاي، انشەيىن.
– قوي، بالا، جايدان-جاي ەشكىم باسقا-باسقا «توراڭعىلىعا» بارماس بولار. قوي، نە وسى جەردەن قال دا، بولماسا، بىزبەن بىرگە «بەسباستاۋعا» بار. «توراڭعىلىدا» باياعىدا-اق ءمۇجىلىپ قۇلاپ قالعان يەسىز قورادان باسقا دانەڭە دە جوق.
– جوق، كوكە، مەن «توراڭعىلىعا» بارامىن.
– ەسىڭ دۇرىس پا ول جەردە ءقازىر ءتىرى جان تۇرمايدى.
– جۇمىسىم بار.
– اۋ! يەن دالاداعى يەسىز قورادا نەڭ بار؟
– جەكە شارۋام.نەڭىز بار، جەتكەندە ءوزىم ءتۇسىپ قالامىن
– قوي-ەي، سەن دە ءبىر.
قارت تىزگىنشى قولىن ءبىر-اق سىلتەدى. ارت جاقتا وتىرعان الدە بىرەۋ:
– سول قوراعا تىعىپ قويعان اتاسىنىڭ قازىناسى بار شىعار، - دەپ كەلەكە ەتتى.
– بالكىم، ەسى دۇرىس ەمەس شىعار. قويىڭدار، نە وسى جەردەن ءتۇسىرىپ كەتىندەر، نە «بەسباستاۋعا» الىپ بارىڭدار!
مەنىمەن قاتارلاس وتىرعان اجەي ماعان ەمەس، تىزگىنشىگە بۇيىرا سويلەدى. مەن دە تىنىش وتىرمادىم:
– وي، اپاتاي، ەسىم ساپ-ساۋ. كادىمگىدەي جوعارى ءبىلىمدى اداممىن. سەنبەسەڭىز مىنە، - دەپ قىپ-قىزىل ديپلومىمدى قاپشىعىمنان الىپ شىقتىم.
– بەكەتتەن اقشاسىن تولەپ بيلەت الىپ العانمىن، مۇندا قالدىرۋعا قۇقى جوق، - دەپ شىر-پىر بولامىن.
– جارايدى، اپاتاي، وسىعان بولا ءبارىمىز شارشامالىق، ماعان دەسە سول «توراڭعىلىنى» مەكەندەپ قالسىن. ايتپاقشى، سۋ-سۋان بىردەمەڭ بار ما، ءبىز ەرتەڭ ەمەس، ارعى كۇنى قايتامىز. سوندا الا قايتايىن ەگەر يەندەگى يت-قۇسقا جەم بولىپ قالماساڭ،– دەپ تىزگىنشى ماعان تاعى قارادى.
– جوق، سۋدىڭ كەرەگى جوق، - دەيمىن مەن تاعى.
– ەركىڭ ءبىلسىن، ەكى كۇنگە شولدەن ولە قالماسسىڭ. سۋدىڭ قانشالىقتى كەرەگى بارلىعىن بۇرسىكۇنى قايتاردا كورەمىز.
كۇننىڭ قاپىرىق ىستىعى اۆتوبۋس ىشىندەگى ادامداردىڭ تەرى يسىنە قوسىلىپ تۇنشىقتىرادى. مەن ەندى ويلانا باستادىم. شىنىمەن قايداعى ءبىر تۇسكە بولا ساندالىپ بارا جاتقانىم اقىماقتىق ەمەس پە؟ جوق، ولاي بولۋى مۇمكىن ەمەس. كويلەگىمنىڭ ءتوس قالتاسىنداعى شاكەنە تۇماردى الىپ يىسكەلەدىم.
***
ءار كۇنى ۇيگە قايتاردا سوڭعى بەكەتتىڭ جانىندا وتىرعان كىشكەنە بالالى قايىرشى ايەلگە قالتامداعى تيىن-تەبەندەردى قالدىرىپ كەتەتىنمىن. سىعان با، الدە باسقا ما، ول ايەل ايتەۋىر مەنىڭ ساداقا بەرەتىنىمدى بىلە مە، باسقالارعا قولىن قانشا سوزعانىمەن، مەن كەلە جاتقاندا ءۇنسىز وتىرا بەرەتىن.
مەنىڭ ايەلگە ەمەس، جانىنداعى تاس ەدەندە جالاڭاش دەنەسىمەن وتىرعان بالاعا جانىم اشيتىن.
بىردە الگى ايەل:
– مىرزام، سىزبەن سويلەسۋگە بولا ما، – دەپ سۇرادى. مەن قالدىرعان ساداقامدى ازىرقانىپ تۇرعان شىعار دەپ قالتامدى قايتادان اقتارا باستادىم.
– جوق، جوق. مەن باسقا نارسە ايتايىن دەگەنمىن.
ايەل بالاسىن قۇشاقتاپ جانىما كەلدى. قاپتاعان قالىڭ ەلدىڭ ىشىندە قايىرشىمەن سويلەسۋدى وزىمە سولەكەت كورسەم دە تىڭداۋعا نيەت تانىتتىم.
– ايتا بەرىڭىز، قۇلاعىم سىزدە.
– سىزگە ءبىر نارسە بەرەيىن دەپ ەدىم.
– ءوزىڭىز قايىر سۇراپ وتىرىپ ماعان نە بەرگىڭىز كەلەدى.
مەن مىسقىلدادىم.
– مەندە تەك اقشا عانا جوق. قالعانىنىڭ بارلىعى بار.
ايەلدىڭ داۋسى ءزىلدى شىقتى.
– ءيا، ءقازىر ادامداردىڭ بارلىعىنا اقشا عانا كەرەك.
– مىرزا! قاتەلەسەسىز.
– نەگە؟
ول ومىراۋىنا قول جۇگىرتىپ ءبىر اق تۇيىنشەك الىپ شىقتى. مەن اقشاسىن كورسەتكەلى تۇرعان شىعار دەپ ويلادىم دا:
– كەرەگى جوق، بۇيىرسا، ءوز اقشام وزىمە جەتەدى، –دەدىم.
– كەشىرىڭىز، مەنىڭ سىزگە بەرەر اقشام جوق، باسقا نارسە.
– سوندا دا قاجەتى جوق، قايىرشىدان بىردەمە العانعا نامىستانىپ تۇرعانىم.
– سىزدەن باسقا لايىقتى ەشكىمدى تابا المادىم.
– قالاي؟
– مەنىڭ جاپاندا قالعان جالعىز ءسىڭىلىم بار ەدى.
– سودان.
– سول سىڭىلىمە ۋاعدا بەرگەن ەدىم.
– نە دەپ؟
– الەمدەگى ەڭ جاقسى جىگىتتى جولىقتىرام دەپ.
– قاتەلەسەسىز. مەن الەمدەگى جاقسىلاردىڭ قاتارىندا ەمەسپىن. ەل سىقىلدى ءۇيىم، بولماسا، جاقسى ماشينام، جوعارى قىزمەتىم جوق.
– ونىڭ بارلىعى الدامشى دۇنيەلەر.
– قىزىق.
– ءسىز مەنىڭ ءسىڭلىمدى كورگەن جوقسىز.
– ءيا، راس ايتاسىز، كورگەنىم جوق. كورۋگە دە ونشا قۇشتار بولىپ تۇرعانىم شامالى.
– مىنا تۇماردى الىڭىز. ايەل تۇيىنشەكتى شەشىپ ىشىنەن شاكەنە عانا تۇماردى شىعاردى.
– قاجەتى جوق.
– الىڭىز.
– نە قىلامىن؟
– قاجەتسىنبەسەڭىز، ەرتەڭ قايتاردا قايىرىپ بەرەرسىز. ايەل قوياردا قويماي تۇماردى جان قالتاما تىقپالاپ سالدى دا، ورىنىنا قاراي كەتە باردى.
ورنىنا وتىرىپ الىپ، تۇككە دە تۇسىنبەي اقىرى ۇيگە بەت العان مەنىڭ ارتىمنان:
– انداعى تۇماردى كەشتە اينانىڭ الدىنا ءىلىپ قوي، - دەپ ايقايلادى.
ءۇي دەيمىن-اۋ، مەندە قايداعى ءۇي؟ قالانىڭ شەتىندەگى ءبىر كونەدەن قالعان جاتاقحانانىڭ ءبىر بولمەسىندە تۇرامىن.
كەلىپ بەتى-قولىمدى شالا شايدىم دا، قولىما ىلىنگەن ءبىر كىتاپتى الا سالا وقۋعا كىرىسىپ كەتتىم. كىتاپتىڭ العاشقى ءبىر ءبولىمىن اياقتاپ باسىمدى ءبىراق كوتەردىم. قارىنىم قاتتى اشىپ تۇر ەكەن، ىدىس-اياق جاققا قارادىم. ءبارى ءبىر تالعاجاۋ ەتە قويارلىق ەشنارسە جوقتۇعىن. سىرتقا شىعىپ تاماقتانباق بولىپ ويلاندىم دا، ول ويىمنان تەز اينىدىم. قويشى، ۇيىقتاپ قالسام، تاڭەرتەڭ جولدان ىشە سالارمىن دەپ ويلادىم. ورىن كورپەمدى ىڭعايلاپ شەشىنىپ جاتىپ ماناعى ايەلدىڭ بەرگەن تۇمارى ەسىمە ءتۇستى. ەشبىر تاڭعاجايىپتى كۇتپەي-اق ماقساتسىز اينانىڭ الدىنا اپارىپ ءىلدىم دە، توسەگىمە قاراي كەتتىم. توسەگىمە قاراي كەتىپ بارا جاتىپ تۋ سىرتىمنان بىرەۋ تەسىلىپ قاراپ تۇرعانداي سەزىمدە بولدىم دا جالت بەرىپ ايناعا قارادىم.
اينانىڭ ىشىندە اپپاق گۇلگە ورانعان ءبىر قىز تۇر. سەلك ەتە ءتۇستىم. كوزىمە بىردەڭە ەلەستەگەن بولار دەپ ۋقالاپ-ۋقالاپ جىبەرىپ قايتا قارادىم. باسىم اينالىپ، قۇلاعىم شۋىلداپ كەتتى. ورنىما بارىپ كورپەگە تاس بۇركەنىپ جاتىپ قالدىم. قۇلاعىما «مەنى قۇتقارشى.، بوساتشى مەنى...» –دەگەن قىزدىڭ جالىنىشتى داۋسى ەستىلدى.
تاڭ بوزىنان ورنىمنان تۇرىپ اسىعىس كيىندىم دە سىرتقا قاراي اتا جونەلدىم. بۇنىڭ نە كەساپات ەكەنىن بىلمەك بولىپ بەكەت باسىندا وتىراتىن قايىرشى ايەلدى ىزدەدىم. جوق، كەلمەپتى. ءۇش-تورت كۇن كۇتتىم، كورىنبەدى. سودان ءۇش-تورت كۇن ۇيگە قايتپاي ءجۇردىم. اقىرى باسقا بارار جەرىم بولماعان سوڭ ۇيگە قايتۋعا تۋرا كەلدى.
بارلىق پالەنىڭ تۇماردان باستالعانىن ءوزىم دە سەزىپ ءجۇرمىن. بارا سالا اينانىڭ الدىنداعى تۇماردى الىپ لاقتىرىپ تاستاماق بولىپ شەشتىم. اقىرىن باسپالاپ ۇيگە كىردىم. ءۇي باياعىداي، شاشىلعان كىتاپتار، جينالماعان توسەك ورنىم. بىردەن اينانىڭ الدىنا باردىم. مىنە ماسقارا، تۇمار اينانىڭ ىشىندە تۇر. ەندى ستۋدەنت كەزىمنەن باستاپ وزىمە سەرىك بولعان اينانى لاقتىرۋىما تۋرا كەلدى. قيماسام دا تىنىشتىق ءۇشىن سولاي جاساۋىم كەرەك دەپ بەكىندىم. قابىرعاعا تەرەڭ قاعىلعان جالعىز تال شەگەگە ءىلىنۋلى تۇرعان اينانى الماققا قانشا تالپىنعانىممەن ەش ءونىم شىقپادى. قابىرعامەن بىرگە قۇيىلىپ، بىتە قايناسىپ قالعان ىسپەتتى. ەندى تەك شاعىپ تاستاپ قانا قۇتىلۋ كەرەك بولدى. ەش ويلانباستان ءبىر سيراعى الدەقاشان سىنىپ قالعان اقساق ورىندىقتى الىپ اينانى كوزدەپ پەرىپ قالدىم. مىڭق ەتپەيدى. قابىرعامەن بىرگە مەلشيىپ تۇر. ارى-بەرى ارپالىسىپ ەش ءونىم شىعارا الماعان سوڭ اقىرى جالىعىپ ۇيدەن قايتا كەتىپ قالدىم. كەشكە دەيىن سىرت جاقتى اينالسوقتاپ ارلى-بەرلى ساندالىپ ءجۇردىم دە قويدىم. كەش باتتى. ءتۇن بولدى. نە بولسا دا تاۋەكەل، قانداي عالاماتى بولسا دا كورەيىن دەپ ۇيگە قايتىپ كەلدىم.
– مىرزام، حوش كەلدىڭىز! ايناداعى قىز سويلەپ تۇر.
– سەن كىمسىڭ؟
ءوزىمدى بارىنشا سابىرلى، بارىنشا باتىل ۇستادىم.
– جىن. جىننىڭ قىزى.
– مەندە نە اقىڭ بار؟
– مەنى تەك ءسىز عانا قۇتقارا الاسىز.
– نەنىڭ قۇرمەتىنە؟ وزىمشە كەكيە باستادىم.
– ءومىر بويى ءسىزدىڭ قىزمەتىڭىزدە بولامىن.
– سەنى تۇگىل ءوزىمدى باعا الماي ءجۇرمىن.
شىنىمدى ايتىپ تۇرمىن.
– مەنى قۇتقارىڭىزشى، بوساتىڭىزشى.
– نەگە؟سايتان شىعارسىڭ؟ ونسىز دا باسىمداعى اۋرەشىلىگىم جەتەدى.
– جوق، مەن جالعان ايتىپ تۇرعانىم جوق. مەن جىننىڭ قىزىمىن.
– سايتاننان نە، ايىرماڭ بار؟
قانشا دەگەنمەن بىردەمەلەر شيمايلايتىنىم بار عوي، بىلە قالماقشىمىن.
– سايتان ادامدارعا قاس.
– سوندا نە جىن ادامدارمەن دوس پا؟
– ءيا.
– قالاي؟
– سايتان جوعارعى الەمدە بولعان. ال، ءبىز جەرلىكپىز.
– ارى قاراي.
– ادامدار دا سول جوعارعى الەمنەن كەلگەن. ءبىز جەردى ادامداردان بۇرىن مەكەندەگەنبىز. بۇتكىل جەردىڭ بارلىعى ءبىزدىڭ يەلىگىمىزدە بولعان.
– سودان.
– جاراتۋشى ادامداردى جەرگە جىبەرگەن سوڭ ءبىزدى ىعىستىرىپ جىبەردى.
– قايدا؟
– يەسىز سۋعا، سوسىن يەن دالاعا.
– بۇگىنشە ماعان وسى دا جەتەدى. ەرتەڭ ەرتە جۇمىسقا بارۋىم كەرەك،–قىزدىڭ سويلەي تۇسكىسى بار. توقتاتىپ تاستادىم.
– مەنى بوساتاسىز با؟
– ويلانام، ءبىراق ءقازىر ەمەس، ۇيىقتاۋىم كەرەك،مازامدى الما!
– ماقۇل!
كورپەگە كىرىپ الىپ ويلانىپ جاتىرمىن. كۇنى بۇگىنگە دەيىن وسىنداي ءوڭدى قىزدى كورمەگەن ەكەنمىن. تەك اتاقتى سۋرەتشىلەردىڭ كەسكىندەمەسىنەن بىرەر رەت كوزىم شالىپ قالعانى بار. دەسەدە ولاردىڭ ءوزى مىنا قىزدىڭ قاسىندا، ءتىپتى بىلمەيمىن. اقىرى تالىعىپ بارىپ ۇيىقتاپ قالدىم.
ەرتەسى ەرتەمەن تۇرىپ جۇمىسقا كەتتىم. كۇنى بويى ايناداعى قىزدى ويلاۋمەن بولدىم. ومىرىمدە كەزىكشەسى دەپ ارماندادىم... جوق، سولاي اينانىڭ ىشىندە-اق تۇرا بەرگەنى دۇرىس دەپ وي ءتۇيدىم قايتادان. ومىردە بولسا، ماعان پىسقىرىپ تا قارامايتىن شىعار. بەت-اۋزىن سەكپىل باسقان حاتشى قىزدىڭ ءوزى قانشا رەت ءسوز سالسام دا، ءتىپتى ماڭايلاتپاي قويعان.
ءتۇس اۋا ۇيگە قايتۋعا اسىعا باستادىم. كورگىم كەلەتىن ىسپەتتى.
ايناداعى قىز ەكەۋىمىز اي بويى سىرلاسىپ جۇردىك. بىر-بىرىمىزگە ابدەن ۇيرەنىپ كەتتىك. ءتىپتى باۋىر باسىپ قالعاندايمىز. جۇمىستان ۇيگە اسىعام دا تۇرامىن. اقىرى قىزدى بوساتىپ الۋدى ءجون كوردىم. نەشە مارتە كەسەتە ۋاعدالاستىم. مەنى تاستاپ ەشقايدا كەتپەيتىنىنە ءوزىمدى ابدەن سەندىرگەن سوڭ بوساتۋعا كەلىسىم بەردىم. سودان:
– ال، ەندى قالاي بوساتامىن؟ - دەپ سۇرادىم قىزدان.
– باياعىدا وزىڭە تۇمار بەرگەن ايەلدى تاپ، سول ايتادى.
قۇداي اتقىر قايىرشى ايەل بۇرىنعى ورنىنا كەلمەيتىن بولعان. تاعى ءبىر اي بويى ساندالىپ ءجۇرىپ اقىرى ءبىر شاعىن بازاردىڭ الدىنان تاپتىم.
مەنى كورە سالا ايارلانا كۇلگەن ايەل:
– مىرزا جىگىت، مەنىڭ تۇمارىمدى قايتارعالى كەلدىڭىز بە، - دەپ سۇرادى.
– جوق، مەن ءسىزدىڭ ءسىڭىلىڭىزدى قالاي بوساتا الامىن، سونى سۇراعالى كەلدىم، - دەدىم بارىنشا ىلتيپاتپەن. ءيا، ول قايىرشى بولعانىمەن، قايىن بيكەم بولعالى تۇر، بارىنشا يبالى بولۋىم كەرەك قوي، ارينە.
– جارايدى. ۋاقىتىڭدى جەمەيىن. مىنا قاعازدى ال، سوسىن قالارالىق بەكەتكە بار دا «بەسباستاۋعا» بيلەت ال. سوسىن اۆتوبۋسقا وتىرىپ «توراڭعىلىدان» ءتۇسىپ قال. سول جەردە كونە قورا بار. ءتۇن ورتاسى اۋعاندا قورانىڭ قابىرعاسىنان اينا كورىنەدى. سونىڭ الدىنا مىنا قاعازدى ورتە.
– ارى قاراي نە بولادى؟
– بارعاننان سوڭ كورەسىڭ. اينالما، اۆتوبۋستان كەشىگەسىڭ. مىنە، اقشا، بيلەت الاسىڭ.
ول قوياردا قويماي قولىنداعى قاعازبەن بىرگە جۇمارلانعان ءبىراز اقشانى قالتاما سۇڭگىتىپ جىبەردى.
مەن اسىعىس بەكەتكە قاراي جۇگىردىم. اۆتوبۋس ەندى قوزعالعالى تۇر ەكەن، سوڭعى بيلەتتى الىپ ۇلگىردىم. اۆتوبۋسقا شىعا تىزگىنشى كىمنىڭ قايدا باراتىنىن سۇراپ جاتتى. ەلدىڭ بارلىعى «بەسباستاۋعا»، بولماسا، ودان ارى «سارىقالاعا» بارادى ەكەن. كەزەك ماعان كەلدى. –«توراڭعىلىعا...» –دەپ ەدىم، بارلىعى شۋ ەتە قالدى.
– وندا نە بار؟ –دەپ. كەش باتا «توراڭعىلىعا» جەتتىك. تىزگىنشى تۇسىرگىسى كەلمەي ءبىراز قيقاقتادى، مەن دە كۇش بەرمەدىم:
– بيلەتىم الىنعان، اقشاسى تولەنگەن، جولاۋشى قايدان تۇسەم دەسە، ءوز ەركى، – دەپ.
– بۇرسىكۇنى قايتقانىمدا كورەرمىن اۋسەلەڭدى، - دەپ ميىعىنان ءبىر كۇلدى دە تىزگىنشى كولىكتى توقتاتتى.
مەن يەندەگى قوراعا كەلدىم. ءسال جۇرەكسىنگەنىممەن، كەلەرىن كەلىپ العاسىن كەرى قايتارعا جول جوق، اقىرىن كۇتتىم. ءتۇن ورتاسى اۋا جامان تام سىقىر ەتە ءتۇستى. مەندە زارە جوق. ءبىر زاماندا تامدى جارىپ اينا كورىندى... قولىم قالتىراپ، شىرپىنى ازەر جاعىپ قايىرشى ايەل بەرگەن قاعازدى تۇتاتتىم. قاعاز جانىپ بولا بەرە اينادان قۇلىندا قۇلىن داۋسى شىعىپ شىرقىراپ كۇندەگى اينادان كورىپ جۇرگەن قىزىم اتىلىپ شىقتى. مەن تۇرا قاشۋعا قامداندىم. ەكى تىزەم قالتىراپ ەركىمە كونەر ەمەس. تۇرعان ورنىما جۇرەلەپ وتىرا كەتتىم. قارسى الدىمدا اينادان شىققان قىز جاتىر. ءالسىز ىڭىرانادى. سۇلدەرىمدى سۇيرەتىپ قىزعا تايادىم. ايدىڭ ساۋلەسىمەن انىق كورىنىپ تۇر. الاقانىندا مەن اينانىڭ الدىنا تاققان تۇمار. اقىرىن باسىن سۇيەدىم. ارادا ءسۇت ءپىسىرىم ۋاقىت وتكەندە ول ەسىن جيدى. موينىما اسىلىپ بەتىمنەن قۇشىرلانا ءسۇيدى. مەن دە سۇيگەن بولىپ قويامىن. ءدال وسىنداي سەزىمدى ەش ۋاقىتتا باسىمنان وتكەرىپ كورمەگەنمىن. تاڭ اتۋعا تايانعاندا ول:
– ەندى تەز كەتەيىك بۇل قارعىس اتقان جەردەن، –دەدى.
قايدا بارامىز دەپ سۇرامادىم. سۇراعىم دا كەلمەدى. قىزدىڭ ىستىق قۇشاعىنان ايىرىلىپ قالۋدان قورىقتىم. قولىنداعى تۇماردى مەنىڭ موينىما تاققان ول: «ەندى كوزىڭدى جۇم»،- دەدى. مەن كوزىمدى جۇمدىم. اينالانىڭ استاڭ-كەستەڭى شىعىپ كۇركىرەپ، ءبىز تۇرعان جەر قاق ايىرىلىپ جەردىڭ استىنا قاراي قۇلديلاپ بارا جاتىرمىز. قۇشاعىمدا قىز. جوق، قىزدىڭ قۇشاعىندا مەن. كوزىمدى تارس جۇمىپ العانىممەن، ءبارىن سەزىپ كەلەمىن. قانشا ۋاقىت وتكەنىن بىلمەيمىن، ءبىر زاماندا مۇلدەم باسقا ءبىر الەمگە توپ ەتە تۇستىك. مەن كوزىمدى اشتىم. مۇنداعىلار دا ادام كەيىپتى ەكەن. تەك بار ايىرماشىلىعى - بارلىعى اۋەدە قالىقتاپ جۇرە الادى. جوق، بايقاماپپىن، مەن دە قالىقتاپ ۇشىپ كەلەمىن. ەل-جۇرتى قىزبەن ۇلار-شۋ بولىپ قاۋىشىپ جاتىر. بارلىعى مەنى القاپ جاتىر. استا-توك قوناقاسى باستالدى. ءبىر ەرەكشەلىگى - بۇل جاقتاعىلاردىڭ بارلىعىنىڭ ءجۇزى جارقىن ەكەن. جەر بەتىندەگىلەردەي كوزىنە قايعى-مۇڭ ۇيالاتقان ەشبىرىن كورمەدىم. جەرگە قالاي قايتامىن دەپ ويلاندىم. قىزدان سۇراۋدىڭ ءبىر رەتىن تابا الماي قينالدىم. اراعا ءبىراز ۋاقىت سالىپ قالىڭ ساۋىق-سايراننىڭ ىشىنەن باياعى قىز مەنى وڭاشا الىپ شىعىپ ءبىر جەرگە ەرتىپ باردى.
– ءبىزدىڭ نەكەمىز قيىلادى، - دەيدى. مەنىڭ قۋانىشىمدا شەك جوق. جەرگە قايتۋ تۋرالى ويدى ۇمىتتىم. ءبىزدىڭ تويىمىزدىڭ ءوزى ۇزاققا سوزىلدى. تويعا باياعىدا بەكەتتە قايىر تىلەپ وتىراتىن ايەل دە بالاسىمەن بىرگە كەلدى. سول كەزدە قالاي ءساپ سالماعانىما تاڭ قالدىم. ول دا اسقان سۇلۋ ايەل ەكەن.
– جەرگە قايتقىڭ كەلسە، ماعان حابارلاس، - دەدى ول. مەن ءۇنسىز باسىمدى يزەدىم.
سودان قانشاما جىل سول الەمدە تۇرىپ قالدىم. ءبىز وتە باقىتتى بولدىق. مەنىڭ ءتورت ۇلىم بولدى. جاسىم دا ءبىرازعا كەلىپ قالعان. بىردە ايەلىم داستارحان باسىندا باسقاشا ءبىر اڭگىمە باستادى:
– مىرزام، ەندى سەنىڭ قايتاتىن ۋاقىتىڭ بولدى، - دەپ.
مەن شوق باسقانداي بىج ەتە قالدىم:
– نەگە؟
– سەندەر اجالدى پەندەسىڭدەر عوي، مىرزام، سول ايتۋلى ءساتىڭ تايادى. ەندى بالارىڭدى ەرتىپ قايتۋىڭ كەرەك. ايەلىم جىلاپ وتىر. مەنىڭ دە كوڭىلىم بوسادى. بىزگە جولدى جەر بەتىندە جۇرگەن باياعى قايىرشى ايەل باستايدى ەكەن. سول كەلدى. اقىرى بالالارىممەن بىرگە قايتاتىن بولدىم. بىزگە ءبىر-بىر كەسە ءشاربات سۋ ىشكىزىپ كوزىمىزدى جۇمعىزدى. تاعى سول استاڭ-كەستەڭ بولىپ كۇركىرەگەن دۇنيە. جەر جارىلىپ، ءبىز ۇستىنە قاراي زاۋلاپ كەلەمىز. ءبىر زاماندا باياعىداعى جامان تامداعى اينادان ءبىز دە اتىلىپ-اتىلىپ شىقتىق. بالالارىم شىعا سالا عايىپ بولىپ كەتتى. ارلى-بەرلى جۇگىرىپ تابا الماي قالدىم. تاڭ دا اتتى. «توراڭعىلى» باياعى قالپى ەكەن. جول بويىندا وتىرمىن. قايدا بارارىمدى دا بىلمەيمىن. قانشاما زامان ءوتتى. مەنى ەل-جۇرت الدە قاشان ۇمىتقان شىعار دەپ ويلادىم. ءتۇس اۋا انادايدان اۆتوبۋس كورىندى. جانىمدا اۆتوبۋسقا تولەر اقشام دا جوق-تۇعىن. الا كەتەر دەگەن ويمەن قول كوتەردىم. اۆتوبۋس توقتادى. ىشكە كىرىپ كەلىپ ءوز كوزىمە ءوزىم سەنبەي قالدىم.مەنىڭ ۇلدارىم الدەقاشان جايعاسىپ وتىرىپ الىپتى. تۋرا باياعىدا ءوزىم كەلگەن اۆتوبۋس سىقىلدى ەكەن. ءتىپتى تىزگىنشى دە تۋرا سونىڭ ءوزى. بالاسى شىعار دەپ ويلادىم. نە دەگەن ۇقساستىق دەپ بوس ورىنعا وتىرا بەرگەندە تىزگىنشى:
– قۇدايىم-اۋ، وسى «توراڭعىلىنىڭ» ءبىر سيقىرى بار. الدىڭعى كۇنى عانا ءبىر بوقمۇرىندى اكەلىپ تاستاپ ەدىم، بۇگىن يەن دالادان قاۋساعان شالدى الىپ بارا جاتىرمىن، - دەدى.
كوزىم قاراۋىتىپ كەتتى. ەشنارسە ويلاي الار ەمەسپىن. ءبىر جاعىما قاراي قيسايىپ جىعىلىپ بارا جاتىرمىن.
– اتا-اتا، سىزگە نە بولدى؟.. - دەپ اۆتوبۋس ىشىندەگى ادامدار ۇيمەلەپ كەتتى. مەنىڭ ۇلدارىم ءۇنسىز جىلاپ وتىر.
قويشىبەك مۇباراك
پىكىر قالدىرۋ