وتكەن جىلدىڭ وسى ۋاقىتىندا كۇن ساناپ پارلامەنتتىڭ دەمالىستان جينالۋىن اسىعا كۇتىپ جۇرگەن ەدىك، كۇتكەن پارلامەنت تە جينالدى. اراعا 10 اي سالىپ قايتا دەمالىسقا اتتاندى. وزگەرگەن ەشتەڭە جوق. ءبىز ءالى كۇتۋدەمىز. ۇكىمەت «كوشى-قون تۋرالى» زاڭعا وزگەرىس جاساپ، قانداستاردىڭ التى ايدا ازاماتتىعىن الاقانىنا ۇستاتامىز دەپ ءۇيىپ- توگىپ ۋادە بەرگەن التى اۋىز ءسوزى دە ورىندالمادى. ۇكىمەت باسشىسى مەن پارلامەنت ءتوراعالارىنىڭ اۋىزىنان قانداستارعا دەگەن ءبىر اۋىز جىلى ءسوز دە شىقپاي ءبىر جىل ءوتىپ كەتتى. وسىعان قاراعاندا، پارلامەنت پەن ۇكىمەتتىڭ قانداستارعا دەگەن ماحابباتى ۇكىمەتتىڭ باسىنداعى قالىڭ مۇرتتىڭ استىندا تۇنشىعىپ قالسا كەرەك.
كوشى قون تۋرالى زاڭنىڭ سيىر قۇيمىشاققا سالىنۋى ەلگە ورالام دەگەن اعايىننىڭ اياعىنا تۇساۋ بولىپ قانا قويماي، ۇكىمەتكە دە ءتۇرلى ماسەلەلەردى تۋدىرادى. ەلگە كەلگەن قانداستاردى تۇراقتى تىركەۋگە الماعاندىقتان، ەل ىشىندە ۆيزاسىنىڭ ۋاقىتى بويىنشا ءجۇرىپ، ۆيزانىڭ ۋاقىتى بىتكەندە قايتا قايتىپ كەلگەن ەلىندەگەى قازاقستان ەلشىلىگىنە بارىپ تاعى جاڭا ۆيزا الادى. سول سەبەپتى ەلگە ءبىر ورالعان قانداسقا سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى جىل سايىن ۆيزا بەرىپ وتىرۋىنا تۋرا كەلەدى. بۇل دەگەنىڭىز مينيسترلىكتى ءبىر ادامعا بىرنەشە رەت قىزمەت جاساتىپ، جۇمىسىن كوبەيتسە، ءبىر جاعىنان ۆيزاعا كەزەككە تۇرعانداردىڭ سانىن كوبەيتىپ، قانداستارعا 2-3 اي بويى ۆيزا كۇتىپ جاتقىزىپ ابىگەرگە سالادى. اۋىلداعى تۇراقتى تىركەۋگە تۇرىپ، ازماتتىق الا الماي، انا تەسىككە ءبىر كىرىپ، مىنا تەسىككە ءبىر كىرىپ، باسىن تاۋعا دا تاسقا دا ۇرىپ جۇرگەن جاعدايى اۋىر اعايىنداردى ايتباعان كۇننىڭ وزىندە، ستۋدەنت، وقۋشىلاردىڭ دا جاعدايى ءماز ەمەس. سوڭعى كەزدەرى ەلىمىزگە ستۋدەنت جاساتاردىڭ كەلۋى جىل ساناپ ارتۋدا. كوشى قون تۋرالى زاڭ رەتتەلىپ، قازاق ەلىنىڭ ازاماتى بولۋلارى قيىنعا تۇسكەندىكتەن كوپتەگەن اتا-انا الدىمەن بالالارىن ەلگە كەلىپ ءبىلىم الىپ، ۇلتتىق تاربيەگە سۋسىنداپ ءوسۋى ءۇشىن ەلدىڭ بولاشاعى جاستار دەپ بالالارىن ەلگە كوپتەپ جىبەرۋدە. ۋينۆەرسيتەتتەردىڭ وقۋشىلىق ۆيزا بەرمەگەندىگىنەن ستۋدەنت جاستاردا جىل سايىن ۆيزا جاڭالاپ وتىرادى. ءبىر جازدا نەشە مىڭ ستۋدەنتكە ۆيزا بەرىپ ۇلگىرە الماعاندىقتان كوپ ساندى ستۋدەنتتەردىڭ ۆيزاسى ۋاقىتىندا اشىلماي، ساباعىنان كەشىگىپ جاتقانى تاعى بار. 4 جىل بويى جاز بولسا ۆيزا كەزەگىن كۇتىپ جۇرەتىن ستۋدەنتتەردىڭ ساباقتان كەشىگۋىمەن قويماي، اقىلى بولىمگە وقيىن دەسە، وزگەلەردەن قالتاسىنان ارتىق اقشا شىعارادى ەكەن. ناقتى ايتسام، ءال- فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋينۆەرسيتەتىنىڭ 620000 تەڭگە تولەپ وقيتىن ماماندىقتارىنا قازاق ەلىنىڭ ازمامتتىعىن الىپ ۇلگىرمەگەن قانداستارىمىز شەتەل ازاماتى رەتىندە 750000 تەڭگە تولەپ ارەڭ تۇسەدى ەكەن. بۇل دەگەنىڭىز سوندا اتامەكەنىمەن تاعدىرىن بايلانسىتىپ، انا تىلىندە بىلىمگە سۋسىنداماق بولعان جاستارعا جاسالىپ جاتقان “سىيلىق” پا؟
مىنە وسى ۆيزا ماسەلەسى بولسىن، ەلدىڭ بولاشاعى بولىپ سانالاتىن ستۋدەنت جاستاردىڭ ماسەلەلەرى بولسىن ۇكىمەت پەن پارلامەنتتە ەكى جىلدان استام قوناقتا جۇرگەن «كوشى-قون تۋرالى» زاڭنىڭ وزگەرىستەرى مەن تولىقتىرۋلارىن دا شەشىمىن تابادى دەگەن ۇمىتتەمىز. بۇل زاڭنىڭ تالقىلانۋ بارىسىندا پارلامەنت وتىرىستارىنا قاتىسقان ارىپتەسىمىز اۋىت مۇقيبەك دەپۋتاتتارىمىز جاعىنان ستۋدەنتتەرگە قاتىستى ماسەلەلەر جونىندە ۇسىنىستار بولعانىن «قامشى» پورتالىنا جازعان بولاتىن (http://old.qamshy.kz/؟p=24224). ال ۆيزا ماسەلەسى بويىنشا اۋىت اعامىز تاعى ءبىر پرلامەنتتىڭ وتىرسىنان كەيىن «شەتەلدەگى قازاقتارعا اتاجۇرتقا كوشۋى ءۇشىن ءۇش جىلعا ۆيزا بەرىلۋى مۇمكىن (http://old.qamshy.kz/؟p=25056)» دەگەن ماقالاسىندا « وتىرىستا سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ەرلان ىدىرىسوۆتىڭ كەڭەسشىسى كەرىم قوجامبەردييەۆ ۆيزا بەرۋ ءتارتىبىنىڭ قايتا قارالعالى جاتقانىن، سوندا ەتنيكالىق قازاقتارعا ءبىر جولدا بىردەن ءۇش جىلدىق ۆيزا بەرۋدى كوزدەپ وتىرعانىن ايتتى. سوندا ۆيزا كەزەگى بولمايدى دەپ سەندىردى...» -، دەپ جازادى، ارتىنان سىرتىقى ىستەر ءمينيسترى ەرلان ىدىرسوۆتىڭ اتىنا شەتتەگى قازاقتارعا 3 جىلعا ۆيزا بەرۋىن سۇراپ حاتتا جازعان بولاتىن(http://qamshy.kz/home/show/252). ەگەر وسى ۇسىنىستار ايتىلىپ قانا قويماي قابىلدانار بولسا، الىستاعى اعايىننىڭ قۋانىشىندا شەك بولماس ەدى. اعايىننىڭ «قۇجاتىن رەتتەپ ازاماتتىققا السا، شەتەلدىك دەمەي، ءوز قازاعىم دەسە» دەگەننەن باسقا نە ارمانى بار؟ ەگەر ازماتتىق بەرىپ جاتسا، سانسىز ۆيزانىڭ كەزەگىنە دە تۇرماس ەدى. وقۋ اقىسىنا شەتەل ازاماتى رەتىندە 20% ارتىق اقشا دا شىعارماس ەدى عوي.
دەپۋتاتتارىمىز ەكى جىل بويى جاز جايلاۋدا دەمالىپ جۇرگەندە قانداستارىمىزدىڭ سىرتتاعىلارى ۆيزا الار كۇندى كۇتىپ جاتسا، ەلدەگىلەرى كۇز كەلىپ ازاماتتىق الار كۇندى كۇتتى. بيىلعى كۇز دە تاياپ قالدى، كەلەر جازىمىز دەپۋتاتتاردىڭ تىلەۋىن تىلەۋمەن ەمەس، راقمەت ايتۋمەن وتسە ەكەن.
تۇردىبەك قۇرمەتحان
پىكىر قالدىرۋ