ءبىز ب.بايبەكتىڭ ج.ماماي مەن ي.يمانبايەۆاعا قاتىستى تالاپ ارىزى بويىنشا سوت پروسەسىنەن تۋىنداعان ۇلكەن رەزونانسقا كۋا بولىپ وتىرمىز. وكىنىشكە قاراي، كەيبىر جەلى كوممەنتاتورلارى، سونداي-اق جاۋاپكەرلەردىڭ وزدەرى دە جۇرتتى اشىقتان اشىق اداستىرىپ، قوعامدىق پىكىردى بۇرمالاۋعا تىرىسۋدا.

 

مۇندا اڭگىمە ءبىز سوتتىڭ جابىق وتۋىنە مۇددەلى سەكىلدى دەگەن جالاڭ مالىمدەمە تۋرالى بولىپ وتىر. داۋدىڭ تارابى رەتىندە رەسمي تۇردە احۋالدى ايقىنداي كەتكىم كەلەدى.

 

بىرىنشىدەن، پروسەستىڭ باسىنان باستاپ ءبىز اشىقتىق پەن جاريالىلىق قاعيداتىن ساقتاۋدى قۋاتتاپ كەلەمىز. بۇعان ماعان سەنىم بىلدىرگەن تۇلعانىڭ ءوز سۇحباتىنا بايلانىستى رەسمي قۇجاتتاردى

19 ساۋىردەن باستاپ اشىق جاريالاۋدى قاجەت دەپ تابۋ فاكتىسىنىڭ ءوزى دالەل بولادى. كەرىسىنشە، جاۋاپكەرلەر جاريا تۇردە قايتا-قايتا اشىقتىق دەپ تالماي ايتقانىمەن، ءالى كۇنگە وزدەرىنىڭ 13 ساۋىردەگى «جۋرناليستىك زەرتتەۋ» دەپ اتالعان جالعان ايىپتاۋلارىنا بىردە ءبىر دالەلدەمە ۇسىنعان جوق.

 

بۇعان قوسا، مەن تالاپ ارىز بەرەتىن كۇنى ب.بايبەكتىڭ وكىلى رەتىندە بارلىق مۇددەلى ازاماتتاردىڭ زەردەلەۋى ءۇشىن بۇكىل ماتەريالدى جانە تاۋەلسىز پسيحولوگيالىق-فيلولوگيالىق ساراپتامانى فەيسبۋككە سالدىم. بۇل قۇجاتتاردى ءبىرقاتار بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى مەن تەلەگرام-ارنالار كوشىرىپ باستى.

 

ەكىنشىدەن، جاۋاپكەرلەر پوزيسياسىنىڭ مۇلدەم تياناقسىز ەكەندىگىن اتاپ وتكىم كەلەدى. ماسەلەن، 14 مامىردا، ياعني «TrueConf» قوسىمشاسىندا سوتقا العاشقى دايىندىق وتىرىسىندا ج.ماماي مەن ي.يمانبايەۆا جانە ولاردىڭ ادۆوكاتتارى سوتقا WhatsApp-تى پايدالانۋ تۋرالى وتىنىشپەن جۇگىندى. بۇل ءوتىنىشتى ءبىز دە قولدادىق. ەكىنشى وتىرىستا، ياعني 19 مامىردا جاقسى ەستىلىپ تۇرعانىنا قاراماستان، ءبىزدىڭ وپپونەنتتەردىڭ WhatsApp-بايلانىسقا دا كوڭىلدەرى تولمادى. سودان Zoom-عا كوشۋ تۋرالى تالاپتار ايتىلدى. سونىمەن قاتار جاۋاپكەرلەردىڭ ادۆوكاتى گ.نۇرپەيىسوۆ پروسەستىڭ اقپاراتتىق پلاتفورماسىن دەرەۋ اۋىستىرۋدان باس تارتۋعا بايلانىستى سوتقا قارسىلىق بىلدىرۋگە تىرىستى. بۇل رەتتە سۋديا اڭگىمەنى اۋىستىرۋعا نەگىز جوق ەكەندىگىن، ال وسىعان قاتىستى ءوتىنىش سوتتىڭ داۋدى ءمانى بويىنشا قاراۋى كەزىندە كەيىنىرەك زەردەلەنەتىنىن ناقتى ءتۇسىندىردى.

 

ازاماتتىق پروسەستىك كودەكستىڭ 38-بابىنا سايكەس سوتتىڭ تەحنيكالىق بايلانىس قۇرالىن اۋىستىرۋ تۋرالى ءوتىنىشتى قاناعاتتاندىرۋدان باس تارتۋى سوتقا قارسىلىق بىلدىرۋگە نەگىزدەمە بولىپ تابىلمايتىنىن اتاپ وتكەن ءجون.

 

ۇشىنشىدەن، ونلاين-وتىرىس وتكىزۋ ءۇشىن الاڭ تاڭداۋ سوتتىڭ ايرىقشا قۇزىرەتى بولىپ تابىلادى. سونىمەن قاتار، ب. بايبەكتىڭ جۋرناليستەر قاۋىمىن كوبىرەك تارتا وتىرىپ، سوت پروسەسىنىڭ بارىنشا اشىق وتكەنىن قولداپ وتىرعانىن اتاپ وتكىم كەلەدى. ءبىز جۇرتشىلىقتى سوت پروسەسىنىڭ بارىسى تۋرالى وبەكتيۆتى حاباردار ەتۋگە مۇددەلىمىز.

 

سوندىقتان دا سوتتان رەسمي تۇردە جاۋاپكەرلەردىڭ كەيىنگى وتىرىستاردى «Zoom» پلاتفورماسىندا وتكىزۋ تۋرالى ءوتىنىشىن قولداۋىن سۇرايمىن. بۇل رەتتە، سوت قانداي شەشىم قابىلداماسىن، كەلەسى وتىرىستان باستاپ مەن ءوز پاراقشامدا ونلاين-ترانسلياسيا جۇرگىزەتىن بولامىن. وسىمەن ءبىزدىڭ پروسەستىڭ اشىق وتۋىنە مۇددەلى ەمەستىگىمىز تۋرالى ءتۇرلى دولبارلار توقتايدى دەپ سەنەمىن.

 

تورتىنشىدەن، سوتتىڭ انىق پروسەستىك بۇزۋشىلىقتارعا كوز جۇمۋى، ۇنەمى جاۋاپكەرلەردىڭ ىڭعايىنا قاراپ وتىرعانىنا جەلى پايدالانۋشىلارىنىڭ نازارىن اۋدارتقىم كەلەدى. مىسالى، ءبىزدىڭ وپپونەنتتەر جاڭا (ءۇشىنشى) زاڭگەر – ەرلان قالييەۆتى سوت پروسەسىنە قوسۋ كەزىندە سوتقا وكىلەتتىگىن راستايتىن قۇجاتتى ۇسىنباستان، 61-باپتى ەلەۋسىز قالدىردى.

 

بۇل ورايدا قالييەۆتىڭ ءوزى وسى داۋدا قولدانىلمايتىن نورمانى پايدالانا وتىرىپ، تالاپ ارىز بەرۋ كەزىندە سوتقا دەيىنگى ءتارتىپتىڭ ساقتالماعاندىعى تۋرالى مالىمدەدى. اك-نىڭ 143-بابىنىڭ 4-تارماعىنا سايكەس «بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا تەرiسكە شىعارۋدى نە جاۋاپتى جاريالاۋ تۋرالى ازاماتتىڭ ..... تالابى، ەگەر بۇقارالىق اقپارات ورگانى مۇنداي جاريالانىمنان باس تارتسا نە بiر ايدىڭ iشiندە جاريالانىم جاساماسا، سونداي-اق ول تاراتىلعان رەتتە، سوتتا قارالادى».

 

ياعني ە.قالييەۆ ءوز شاعىمىندا تۇسىنىكسىز سەبەپپەن ج.مامايدى بۇقارالىق اقپارات قۇرالىنا تەڭەستىرەدى. ال ءبىزدىڭ جاۋاپكەرگە قاتىستى تالاپ ارىزىمىز جەكە تۇلعاعا بەرىلگەنى ءمالىم. تيىسىنشە، ە.قالييەۆتىڭ شاعىمى زاڭسىز، بۇل تۋرالى سوت بىردەن مالىمدەدى.

 

سونىمەن قاتار، ج.ماماي مەن ي.يمانبايەۆانىڭ سوتتا بولمايتىن قيقار مىنەز-قۇلىق تانىتۋى قاراپايىم تۇردە قاراعاننىڭ وزىندە انىق بايقالىپ تۇر. سوت پەن ءوز وپپونەنتتەرىنىڭ ءسوزىن ءبولۋ، قيسىنسىز جانە مۇلدەم ورىنسىز وتىنىشتەر ايتۋ، تالقىلاۋدى ۇنەمى داۋ تاقىرىبىنا مۇلدەم قاتىسسىز جايتتەرگە بۇرىپ اكەتۋ، ءسويتىپ وتىرىستى قانداي-دا ءبىر ارزان قويىلىمعا اينالدىرۋعا تىرىسۋ سوتقا قۇرمەتسىزدىك رەتىندە قابىلدانۋى مۇمكىن. كاسىبي زاڭگەر رەتىندە بۇعان مۇلدەم جول بەرۋگە بولمايدى دەپ ەسەپتەيمىن. اقىر سوڭىندا سۋديا جاۋاپكەرلەرگە ءتيىستى ەسكەرتۋ جاساۋعا ءماجبۇر بولدى.

 

تاعى دا اتاپ وتەمىن، ءبىز ءۇشىن باستىسى – سوتتىڭ كونسترۋكتيۆتى جانە بارىنشا اشىق ءوتۋى.

 

كەلەسى وتىرىستان باستاپ جاۋاپكەرلەر مەن ولاردىڭ وكىلدەرى سوت پەن جۇرتشىلىققا اقيقاتتى انىقتاۋدا كەدەرگى كەلتىرمەيدى، تىكەلەي تالاپ ارىز ءمانىن عانا تالقىلاۋعا كىرىسەدى جانە ءوز جالعان ايىپتاۋلارىنا قانداي-دا ءبىر دالەلدەمە ۇسىنادى دەپ ۇمىتتەنەمىن.

 

ب.بايبەكتىڭ ءوز ار-نامىسى مەن قادىر-قاسيەتىن قورعاۋ تۋرالى تالاپ ارىزىنىڭ قارالۋ بارىسى جايىندا ءارى قاراي دا حاباردار ەتىپ وتىرامىن.

 

P.S.: ج.ماماي مىرزانىڭ تىكەلەي ترانسلياسياسىنان الىنعان ۆيدەو-ۇزىندىلەردى وتىرىس كەزىندەگى جەكەلەگەن «اكروباتتىق ەتيۋدتەرى» بار مىسالدارىمەن بىرگە ورنالاستىرىپ وتىرمىن»، - دەپ جازدى زاڭگەر.