ەل دۇربەلەڭگە ءتۇسىپ، ەلەڭ-الاڭ الاساپىران بولىپ كەتكەنى ۇرەي تۋعىزىپ، ەلدىڭ ەندىگى تاعدىرى نە بولماق دەپ ويلانىپ قالدىق. ءبىراق پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ وسى ساتتە ءوزىنىڭ مىقتى باسشى، بىلىكتى ساياساتكەر ەكەنىن كورسەتە ءبىلدى. ول ءوز حالقىنا دەمەۋ بولىپ، تىعىرىقتان شىعۋدا باتىل شەشىمدەر قابىلداي ءبىلۋى ءبىزدىڭ ەرتەڭگە دەگەن سەنىمىمىزدى وياتىپ، ەڭسەمىزدى كوتەردى.

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ بۇگىنگى ءماجىلىستىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا ۇكىمەت باسشىسىن تاعايىنداپ، الداعى ۋاقىتتاعى ىسكە اساتىن ناقتى جۇمىستاردى اتاپ كورسەتتى. ونىڭ ىشىندە حالىقتىڭ كوڭىلىنەن شىققان ايرىقشا جوسپارلار بار.

اتاپ ايتقاندا، ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى شارت ۇيىمى (ۇقشۇ) تاياۋ كۇندەرى ەلىمىزدەن شىعاتىنى. بۇل ۇيىم 1992 جىلعى 15 مامىردا قول قويىلعان ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى شارت نەگىزىندە قۇرىلعان حالىقارالىق قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى حالىقارالىق وڭىرلىك ۇيىم ەكەنى بەلگىلى. ۇقشۇ مۇشەلەرى - ارمەنيا، بەلارۋس، قازاقستان، قىرعىزستان، رەسەي، تاجىكستان. شارتتىڭ كۇشى بەس جىل سايىن ۇزارتىلادى.

ۇيىمنىڭ نەگىزگى ماقساتى - بەيبىتشىلىك، حالىقارالىق جانە وڭىرلىك قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتىلىقتى نىعايتۋ، مۇشە مەملەكەتتەردىڭ تاۋەلسىزدىگىن، اۋماقتىق تۇتاستىعى مەن ەگەمەندىگىن ۇجىمدىق نەگىزدە قورعاۋ، مۇشە مەملەكەتتەرى ساياسي قۇرالدارعا قول جەتكىزۋدە باسىمدىعىن بەرەدى.

سوندىقتان بۇل ۇيىمنىڭ اسكەرلەرىن ەلىمىزگە اكەلگەنى تۋرالى ءتۇرلى قاۋەسەتكە ەرۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ سانايمىز. بۇل ەلىمىزدىڭ ەگەمەندىگىنە زيان كەلمەيتىن شەشىم بولدى. ولار ەلدەگى جاعدايعا بايلانىستى قورعاۋ ماقساتىندا پرەزيدەنت الدىرعانىن تۇسىندىك جانە ەلىمىزدە بولىپ جاتقان لاڭكەستىككە قاتىسپاي، مەملەكەتىمىز ءۇشىن ماڭىزدى ستراتەگيالىق نىسانداردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدە. جاعداي تۇراقتالعان سوڭ ەلدەرىنە جىبەرىلمەك.

ارينە، اقتاۋدان باستالعان وقيعا بارىسى وكىمەت الدىنا الەۋمەتتىك تالاپپەن شىعىپ، گازدىڭ باعاسىن 50 تەڭگەگە ءتۇسىردى، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنىڭ تومەندىگىن وكىمەت ءتۇسىندى. بۇل ايماقتا قارۋ قولدانىلعان جوق، بۇزاقى توپتارعا جول بەرگەن جوق. وكىنىشكە وراي، وسى شەرۋدى لاڭكەستىك توپتار ەلىمىزدىڭ مەگاپوليسى الماتىدا پايدالانىپ، كوپ زيان كەلتىرىلدى.

الەۋمەتتىك جاعدايعا قاتىستى حالىقتىڭ قورى – «قازاقستان حالقىنا» قۇرىلاتىن بولدى. وسى قورعا قارجى قۇياتىن ءىرى كومپانيالاردىڭ ءتىزىمى جاسالىپ، وعان قۇياتىن قارجى جىل سايىنعى مولشەرى قالاي بولاتىنىن پرەزيدەنت ەسەپتەۋدى تاپسىردى. بۇل ۇلكەن بەتبۇرىس، ويتكەنى قازاق حالقىنىڭ جاعدايى ناشار ەكەنىنە ءبارىمىز كۋامىز. سوندىقتان بۇل قوردان ەلىمىزدەگى الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن حالىققا كومەك كورسەتىلەتىنى قۋانارلىق قادام بولدى. ارينە، دەنساۋلىق ماسەلەسى دە، جۇمىسپەن قامتۋ ماسەلەسى دە وسى قور بويىنشا قامتىلادى دەپ ويلايمىز. «قازاقستان حالقىنا» قورى حالىق ءۇشىن قۇرىلاتىندىقتان ونى ادال، كاسىبي بىلىكتى ازامات باسقاراتىنى ايتىلدى.

حالىقتىڭ كەدەيلەنۋىن توقتاتۋ ماسەلەسى دە ايتىلدى. ەندى قالتالى وليگارحتاردىڭ قالتاسى قاعىلاتىنى تۋرالى ماسەلەنى كوتەرەتىنى ايتلدى. بۇل دا قۇپتارلىق ءىس دەپ ويلايمىز. باي، اۋقاتتى ادامدار قوعامعا كەرەك، الايدا بىزدە شەتەل بايلارىنداي تاريحتا قالىپ، ءالى كۇنگە دەيىن كەلە جاتقان اۋلەتتى بايلار بار ما؟! عىلىمعا ءالى كۇنگە دەيىن سىيلىق بەرىپ، ىنتالاندىرىپ جاتقان الەمدىك دەڭگەيدەگى نوبەل سياقتى تۇلعالار نەگە جوق دەپ ەرىكسىز ويلاناسىڭ.

پرەزيدەنتىمىز جاڭا قازاقستاندى قۇرىپ، تولىققاندى رەفورمالاردى جۇرگىزىپ، حالىقتىڭ جاعدايىن جاقسارتۋدى قولعا العانى ۇلكەن باستاما دەپ سانايمىز. ەندى وسى ماسەلەلەر بويىنشا تاپسىرما العان ءتيىستى ۇيىمدار ءادىل، دۇرىس جۇزەگە اسىرسا دەپ كۇتەمىز.

ەل بىرلىگىنە سىزات تۇسپەي، حالقىنىڭ اماندىعى ءۇشىن قانداي دا ءبىر باتىل شەشىم قابىلداي بىلەتىن مەملەكەت باسشىسىن – پرەزيدەتىمىز ق.-ج. توقايەۆتى ءبىز اركەز قولدايمىز. ونىڭ جاسامپاز باستامالارى مەن ەلدىڭ كوڭىلىنەن شىعاتىن شەشىمدەرى بىزگە رۋح بەرىپ، قاناتتاندىرادى.

بەگالييەۆا ا.ق.

ءال-فارابي   اتىنداعى    قازۇۋ جوو-عا دەيىنگى دايىندىق

كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى.