«مويىنقۇمنىڭ تۋماسىمىن. ءالى ەسىمدە، كىشكەنە كەزىمىزدە بۇكىل اۋىل بولىپ، تامىر جيناۋعا شىعاتىن. سول جينالعان تامىردىڭ ارقاسىنا بۇكىل اۋىل تۇرمىسىن تۇزەيتىن. ونىڭ ىشىندە مەنىڭ اكەم دە بار. ءتىپتى، ءبىزدى دە سول تامىر جيناپ ءجۇرىپ تاپقان ناپاقاسىمەن وقىتقان ەدى.  ەندى اراعا قانشاما جىل سالىپ، سول اۋىلداعى تامىر بىتكەندى شەتەلدىكتەر ەمەس، ەندى ءبىزدىڭ جىگىتتەر تەرەدى. سەبەبى ءبىز تامىرىن جيناپ جۇرگەن سۇڭعىلا وسىمدىگىنەن جاسالعان ءشايدى ەندى ءوزىمىز وندىرەمىز». بۇل – كاسىپكەر ارداق تاۋكەبايەۆانىڭ بىزگە بەرگەن سۇحباتىنىڭ ءۇزىندىسى. كوپ بالالى انا دەكرەتتىك دەمالىسى كەزىندە ۇيدە بوس وتىرمايىن دەپ  قازاقتىڭ ءوزى سىندى ۇيدە بالامەن وتىرعان كوپتەگەن قىز-كەلىنشەكتەرىنىڭ باسىن قوسىپ، جەلىلىك بيزنەستە بۇرىن بىردە ءبىر قازاقستاندىق كاسىپكەر جەتە الماعان ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتەدى.

      ءوزى الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا جازىپ قويعانداي، «قاراپايىم ايەلدەن ميلليونەر جاسايمىن» دەگەن سوزىندە تۇرىپ، كوپتەگەن قىز-كەلىنشەكتەردىڭ قوماقتى تابىس تابۋىنا كومەكتەسەدى. جەلىلىك بيزنەستە ءجۇرىپ، ءوزى ساتاتىن ونىمدەردىڭ قۇرامىن، پايداسىن زەرتتەپ جۇرگەنىندە ءۇش جىل بۇرىن جەرلەس اعايىنىڭ ءبىرى كەلىپ ۇسىنىس ايتادى.  «وزىمىزدە وسەتىن سۇڭعىلا دەگەن وسىمدىكتىڭ تامىرى بار. ونى ۇنەمى شەتەلدىكتەر تەرىپ اكەتەدى، سول ءشوپتى نەگە سىرتقا بەرگەنشە ءوزىمىز وندىرمەيسىڭدەر؟» دەگەن ۇسىنىسىن ايتادى. وسىلاي ارداق جەكسەنباي قىزى اپكەسى اينۇر تۇرسىنبايەۆا مەن باۋىرى دارحان بەكپانوۆپەن بىرىگىپ، تابيعي، تازا ورگانيكالىق ونىمدەر شىعاراتىن SAAD كومپانياسىن قۇرادى.

      «ەسىمدە ەمىس ەمىس تامىر جيناۋعا شىعاتىنبىز اۋىلدا. سول تامىر اۋىلداعى قانشاما وتباسىن اسىراپ وتىردى. ونىڭ ىشىندە اكەمىز دە بار. تامىردىڭ ارقاسىندا وقۋعا دا تۇسكەنبىز. كەيىن جەرلەس اعايىمىز كەلىپ،  «ارداق، وسى مويىنقۇم دەگەن جەردە تامىر وسەدى،  سۇڭعىلا دەگەن. مىسالى، جەنشەن ءشوبىن -  ءومىر ەليكسيرى دەپ اتاپ ءجۇر عوي، ال انا  سۇڭعىلا سول شوبىڭنەن  بەس ەسە مىقتى قاسيەتكە يە. ءبىر جىل ۇزبەي ىشكەن ادامنىڭ بويىندا ەشقانداي دەرت قالمايدى. سول التىنعا تۇرارلىق ءشوپتىڭ قىزىعىن جاپونيا، جۇڭگو ەلدەرى كورىپ جاتىر. بىزدەن كەلىپ، جيناپ كەتەدى، ءبىز تامىردى جيناپ بەرگەنىمىزگە ءمازبىز، سودان تاباتىن تيىن-تەبەندى قاناعات قىلىپ وتىرمىز. قولعا الساڭدارشى» - دەيدى. جالپى، بۇل سۇڭعىلا ج ىلىنا ءبىر رەت قانا گۇلدەپ، ءشىرىپ كەتەدى ەكەن. سول مەزگىلدە قىتايلىقتار مەن جاپوندىقتار كەلىپ، تۇك قالدىرماي تەرىپ كەتەدى ەكەن. اعا ايتىپ تۇرعاندا مەنىڭ ەسىمە ءتۇستى، «ا، باياعى ءبىزدىڭ اۋىلداعى ازاماتتار جيناپ جۇرگەن تامىرىمىز سول ەكەن عوي» دەپ. اعانىڭ ۇسىنىسىن ەستي سالا،  اينۇر اپكەم، باۋىرىم دارحان ۇشەۋمىز زەرتتەي باستادىق. وزدەرىڭىز دە ينتەرنەتتەن تەرىپ كورىڭىزدەرشى، سۇڭعىلا، ورىسشاسى سيستانحە دەپ اتالاتىن وسىمدىك تامىرىنىڭ ەمدىك قاسيەتى وراسان. قايرات اعانى زاۋىتتىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا شاقىرعان كەزىمىزدە كوزىنە جاس الىپ، سويلەگەن ەدى. «قولىما وسى تامىردى الىپ الىپ، قانشاما شەنەۋنىكتىڭ ەسىگىن قاعىپ، مەن مەن دەگەن بيزنەسمەن، دەپۋتاتتارعا بارىپ ، وسى وسىمدىكتىڭ پايداسىن ايتۋدان شارشامادىم. نەگە وزىمىزدەگى التىندى شىعارمايسىڭدار دەپ  17 جىل بويى ءجۇردىم. ءوزىمنىڭ قولىم قىسقا، ول ءۇشىن قوماقتى قاراجات كەرەك بولعاندىقتان، قانشا كاسىپكەردىڭ دە ەسىگىن قاقتىم.  بۇل - تەڭدەسسىز ءشوپ» - دەگەن اعامىزدىڭ ءوزى دە كوپ بالالى اكە. جەتىنشى بالاسى الپىس جاسىندا دۇنيەگە كەلگەن ەكەن. سوندىقتان دا وسى شوپتەن ءشاي شىعارامىز دەگەندە ەرەكشە قۋانعان ازاماتتاردىڭ ءبىرى وسى كىسى بولدى.  - .سودان ءبىز تامىر جيناۋ ناۋقانىن ۇيىمداستىرىپ جۇرگەن ادامداردى  تاۋىپ، كەلىسىم شارت جاسادىق. تەحنولوگتاردىڭ قىزمەتىنە جۇگىنىپ، ارنايى ماماندارمەن كەڭەستىك. زەرتتەپ، قولعا الار كاسىپتى باقىلاپ الۋدان وزگە ەمدىك قاسيەتىن پايدالاناتىن بولعاندىقتان ءتۇرلى ساراپتامالار جاساتتىق. ول ساراپتامالاردىڭ دايىن بولۋىنا دا ۇزاق ۋاقىت كەتتى. ءبىز سول ارالىقتا زاۋىتتىڭ قۇرىلىسىمەن جۇردىك. باۋىرىم دارحان شەتەلدەن بۇل كاسىپكە قاجەت قۇرىلعىلاردى ارنايى تاپسىرىسپەن العىزدى» - دەدى كاسىپكەر ارداق تاۋكەبايەۆا.

وسى رەتتە، ءبىز دە سۇڭعىلا ءشوبى تۋرالى اقپاراتتاردى اقتارىپ كوردىك.

«سۇڭعىلا» دەگەن ءشوپ كوبىنە قاۋىن ەككەن القاپتاردا، سەكسەۋىلدى ايماقتاردا وسەدى ەكەن. اسىرەسە، جامبىل وبلىسىنىڭ مويىنقۇم اۋدانىندا، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ سوزاق اۋدانىنىڭ بەتپاق دالامەن شەكتەسەتىن جەرلەرىندە كوپتەپ وسەدى. مي قايناتار اپتاپ ىستىقتا ءبۇر جاراتىن گۇلدىڭ نەگىزگى قاسيەتى  تامىرىندا ەكەن. شىعىس مەديسيناسىندا بۇل تامىردان باۋىر اۋرۋلارىنا قارسى ءدارى جاساپ شىعارادى. سۇڭعىلا تامىرى قايناعان قۇمنىڭ اراسىندا وسەتىن سەكسەۋىلدىڭ تامىرىنا جارماسىپ نارلەنەدى ەكەن.

   سۇڭعىلانىڭ ەمدىك قاسيەتتەرى جەتەرلىك. قۇرامىندا كومىرسۋلار، يانتار قىشقىلى، يريدويد، ستەرويد، فەنول، ليگناندار بار. ونىڭ تامىرىن دارىلىك قاسيەتىنە بايلانىستى جۇڭگو، جالپى ازيا ەلدەرى مەديسينادا ءجيى قولدانادى. سيستانحە بۇيرەك اۋرۋلارى (نەفريت، پيەلونەفريت، سيستيت)، جىنىس جولدارى اۋرۋلارى، بەدەۋلىك، نەسەپ تۇتىگى، نەسەپ جولدارىنىڭ اۋرۋلارىن ەمدەۋدە جاقسى اسەر ەتەدى. قان اينالىمىن رەتتەيدى، تەرىنىڭ ءىسىنۋىن، اۋرۋدى باسادى. ماسەلەن، قىتايدىڭ ءداتۇرلى مەديسيناسىندا ونى بەدەۋلىك، ارقا جانە تىزە سىنۋى، يان بۇيرەكتەرىنىڭ جەتىسپەۋىنەن ءسىڭىر جانە سۇيەكتىڭ السىرەۋى، قاننىڭ ازايۋى، ءىشتىڭ قاتۋى سەكىلدى اۋرۋلارعا قارسى پايدالانادى ەكەن.

     «سۇڭعىلانىڭ پايداسى - ەڭ كۇشتى انتيوكسيدانت، ۆيرۋسقا قارسى نەمەسە اعزاعا ۆيرۋس ەنىپ ۇلگەرسە، سۇڭعىلا -  سولاردىڭ ءبارىن جويىپ جىبەرەتىن قاسيەتكە يە» - دەيدى كاسىپكەر. - ەر ازاماتتاردىڭ كۇش قۋاتىنا مىقتى كومەكتەسەدى ەكەن. ءقازىر ماسەلەن، جاستار ەنەرگەتيك كوپ  ىشەدى عوي، سول ەنەرگەتيكالىق سۋسىنداردىڭ ورنىن باساتىن ءشاي دەسەك تە بولادى. مىقتى سەرگەكتىك بەرەتىن قاسيەتى بار. ءقازىر ءبىز سۇڭعىلا شايىمىزگە دەگەن سۇرانىس جوعارى. ءبىر اۋرۋى ءۇشىن الىپ كەتىپ، باسقا دا اۋرۋىنان ايىققاندار مىندەتتى تۇردە كەڭسەمىزگە قايتا كەلەدى. ايتپەسە، جار سالىپ، جارناماسىن جاساپ تا جاتقانىمىز جوق. كومپانيانىڭ اشىلعانىنا ەكى اق اي بولدى. ينستاگرامدا دا ايقايلاتىپ جاتقان جوقپىز. كەلگەن ادام قايتىپ كەلىپ الادى، بۇيرەگىمدە تاس بار ەدى، سونىڭ ەمىنە العان ەدىم، قان قىسىمىمدى رەتتەي باستادى، جەڭىل سەزىنە باستادىم» دەپ العىسىن ءبىلدىرىپ جاتقاندار كوپ. ءوزىمىزدىڭ ەلدە وسەتىن شوپتەر، بايلىعىمىزدىڭ  باسىم بولىگى  – شەتەلگە كەتەدى، اشىعىن ايتايىق،  ولار وندىرەدى دە، سىرتىن ادەمىلەپ، وزىمىزدە بار دۇنيەنى – وزىمىزگە ەكى ەسە باعادا ساتىپ جاتىر. ال، ءبىز حالىققا قول جەتىمدى باعادا شىعارامىز دەگەن ماقسات قويعان ەدىك وزىمىزگە، سول ماقساتتىڭ ۇدەسىنەن شىعۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز» - دەدى كاسىپكەر.

    ارداقپەن  سۇحباتتاسا وتىرىپ، كاسىپكەردىڭ بيزنەستەن پايدا تابۋدان بۇرىن وزىمىزدە شىعاتىن دۇنيەگە ءوز كاسىپكەرلەرىمىز قولداۋ بىلدىرسە، ءارقايىسىمىز ەلىمىز ءۇشىن جۇمىس ىستەسەك، سىرتقا جەم بولماي، ءوز ەلىمىزدى وركەندەتەر ەدىك دەگەن جاناشىرلىعىن بايقادىق. ەندەشە، قازاق دالاسىندا وسەتىن وسىمدىكتى وزگەلەرگە جيناپ بەرمەي، ارنايى مامانداردى وقىتىپ، دايىنداپ، قانشاما جۇمىسشىنى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، ءوز ءونىمىمىزدى شىعارىپ وتىرعان كاسىپ يەلەرىنە ساتتىلىك تىلەيمىز. تامىرىمىز راسىندا دا وزىمىزدەن اجىراماسا ەكەن. ال، سۇڭعىلاعا كەلسەك، جۇڭگو مەديسيناسىندا بۇل ءشوپ ەكى مىڭ جىلدان بەرى قولدانىلادى ەكەن. بىزدە سۇڭعىلانى «قاسقىر جەمى» دەپ تە اتايدى. سەبەبى قاتال قىستان ەسەڭگىرەپ، السىرەپ شىققان اش قاسقىرلار سۇڭعىلا جەپ، مامىر ايىنا دەيىن قۇلاقتانىپ شىعادى ەكەن.

سوڭى...