بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە 74 داعدارىس ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى، ونىڭ ىشىندە 61ء-ى ايەلدەر مەن بالالارعا ارنالعان. تەك 2025 جىلدىڭ باسىنان باستاپ اتالعان داعدارىس ورتالىقتارىنا 3 مىڭعا جۋىق ادام جۇگىندى. 1100-دەن استام ايەلدەر مەن بالالار ۋاقىتشا باسپانا تاپتى.

سونىمەن قاتار 112-گە جۋىق وتباسىن قولداۋ ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى. بۇل قۇرىلىمدار مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىقتىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا قۇرىلعان. تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىقتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن 2023 جىلى ارنايى وتباسىلىق ساندىق كارتا جاسالدى. ونىڭ كومەگىمەن مەملەكەتتىك ورگاندار وتباسىلاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ دەڭگەيىن باقىلايدى جانە جەدەل تۇردە كومەك كورسەتە الادى.

2024 جىلى قابىلدانعان "ايەلدەر قۇقىعىن قورعاۋ جانە بالالار قاۋىپسىزدىگى تۋرالى" جاڭا زاڭ قوعام اراسىندا قىزۋ تالقىلانعان بولاتىن. وندا سوت شەشىمى بويىنشا پسيحوكوررەكسيالىق كۋرستار مەن بەيىمدەلۋ باعدارلامالارىن اگرەسسورلارعا مىندەتتى تۇردە تاعايىنداۋ مۇمكىندىگى قاراستىرىلعان.

وسى زاڭناما نەگىزىندە الماتى قالاسىنىڭ پوليسيا قىزمەتكەرلەرى جوسپارلى تۇردە جۇمىس ىستەپ كەلەدى. ولار قالا  ازاماتتارىن وتباسى ماسەلەلەردى زورلىق-زومبىلىقسىز شەشۋگە شاقىرادى. وتباسىنداعى قايعىلى وقيعالاردىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا بىرنەشە الدىن الۋ شارالارى نەگىزىندە جۇمىس ىستەۋدى باستادى. ماۋسىم ايىندا وڭىردە "تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىقسىز قازاقستان" اكسياسى اياسىندا اكىمشىلىك قاماۋعا الىنعاندارمەن كەزدەسۋ وتكىزىلدى.  

وسى اۋقىمدى ناۋقان اياسىندا قالانىڭ اكىمشىلىك قاماۋعا الۋ مەكەمەلەرىندە وتباسىلىق-تۇرمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتار ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلعان ادامدارمەن پروفيلاكتيكالىق كەزدەسۋلەر وتكىزىلەدى. قالانىڭ اكىمشىلىك پوليسيا باسقارماسى مەن الماتى قالاسىنىڭ جەتىسۋ اۋدانىنىڭ پوليسيا باسقارماسى كەزدەسۋ ۇيىمداستىردى. ءىس-شاراعا "قورعاۋ" داعدارىس ورتالىعى مەن "باقىتتى وتباسى" قولداۋ ورتالىعىنىڭ وكىلدەرى، پسيحولوگتار مەن كەڭەسشىلەر قاتىستى، ولار قاتىسۋشىلارمەن بىرگە وتباسىلىق قۇندىلىقتار، ءوزارا سىيلاستىق جانە وتباسىنداعى زورلىق-زومبىلىققا جول بەرمەۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادى.

بۇدان بولەك الماتى قالاسىندا تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىقتىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا «وتباسى» پروفيلاكتيكالىق ءىس-شارا باستاۋ الدى. بۇل شارانىڭ نەگىزىندە قالا پوليسەيلەرى بۇرىن تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق جاساعانى ءۇشىن جاۋاپقا تارتىلعان ازاماتتارمەن، سونداي-اق وتباسى مۇشەلەرىمەن كەزدەسىپ، سۇحباتتاسادى.

- تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق جەكە ماسەلە ەمەس، قوعامدىق قاۋىپسىزدىككە ءقاۋىپ توندىرەدى. ءبىز كۇن سايىن بۇرىن اتالعان ءىس بويىنشا تىركەۋدە تۇرعان وتباسىلارعا بارامىز، پروفيلاكتيكالىق اڭگىمەلەر جۇرگىزەمىز جانە زاڭنامانى تۇسىندىرەمىز. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – جاي عانا ارەكەت ەتۋ ەمەس، قايعىلى وقيعالاردىڭ الدىن الۋ، - دەپ اتاپ ءوتتى تۇركسىب اۋداندىق پوليسيا باسقارماسىنىڭ باستىعى دۋمان اۋحادييەۆ.

Qamshy.kz اقپاراتتىق اگەنتتىگى تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قاتىستى ماڭىزدى اقپاراتتار مەن بىرنەشە سۇراقتاردىڭ جاۋابىن وقىرمان نازارىنا ۇسىنادى.

تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا تاپ بولساڭىز نە ىستەۋ كەرەك؟

ءسىز شىداۋعا جانە "جاقىن ارادا ءبارى شەشىلەدى جانە ول وزگەرەدى" دەپ ۇمىتتەنۋگە مىندەتتى ەمەسسىز. مىنە، قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋعا جانە قولداۋ تابۋعا كومەكتەسەتىن قادامدىق الگوريتم:

1. سىزگە ءقاۋىپ ءتونىپ تۇرعانىن مويىنداڭىز

بۇل – ەڭ قيىن، ءبىراق ماڭىزدى قادام. كوپتەگەن ايەلدەر ۇزاق ۋاقىت بويى زورلىق-زومبىلىققا ۇشىراپ جاتقانىن جوققا شىعارادى نەمەسە زورلىقشىنى اقتاۋعا تىرىسادى. ءبىراق ەگەر ءسىز ءوزىڭىزدىڭ دەنساۋلىعىڭىز ءۇشىن ءجيى قورىقاتىن بولساڭىز، وزىڭىزگە دەگەن سەنىمدىلىكتى جوعالتساڭىز – قورعانۋىڭىز ءۇشىن ۇلكەن سەبەپ بار. پسيحولوگيالىق تۇرعىدان ساۋ قارىم-قاتىناس بىر-بىرىنە زيان تيگىزبەيدى.

2. ونىمەن جالعىز قالماڭىز

جاعدايدى ءوزىڭىز سەنەتىن اداممەن ءبولىسىڭىز. بۇل دوس، تۋىس، ارىپتەس، پسيحولوگ، دارىگەر نەمەسە سەنىم تەلەفونىنا جاۋاپ بەرەتىن ەرىكتى بولۋى مۇمكىن. اڭگىمە جاعدايدى سىرتتان كورۋگە كومەكتەسەدى جانە ىس-ارەكەتكە العاشقى سەرپىن بەرەدى.

3. مامانعا حابارلاسىڭىز

ەگەر ءسىز نە بولىپ جاتقانىن تۇسىنە الماساڭىز — وتباسىلىق قاتىناستارعا نەمەسە داعدارىستىق جاعدايلارعا ماماندانعان پسيحولوگقا حابارلاسىڭىز. جاقسى مامان ءسىزدىڭ سەزىمدەرىڭىزدى جولداسىڭىزدىڭ مانيپۋلياسياسىنان اجىراتۋعا جانە تىعىرىقتان شىعۋدىڭ جولىن تابۋعا كومەكتەسەدى.

4. قۇجاتتار مەن قاجەتتى زاتتاردى جيناڭىز

ەگەر ماماننىڭ كومەگى كومەكتەسپەسە جانە ءسىز كەتۋدى شەشسەڭىز، دۇرىس دايىندالۋ ماڭىزدى.  ەڭ قاجەت دەگەن زاتتارىڭىز ءۇشىن سومكە دايىنداڭىز. وزىڭىزبەن بىرگە الۋىڭىز كەرەك زاتتار ءتىزىمى:

·       پاسپورت، بالالاردىڭ تۋۋ تۋرالى كۋالىكتەرى؛

·       ەگەر بار بولسا يمميگراسيالىق قۇجاتتار؛

·       مەديسينالىق ساقتاندىرۋ كارتالارى، ممس جانە ەمس پوليستەرى؛

·       قارجىلىق جانە تۇرعىن ءۇي قۇجاتتارى: جالداۋ شارتى، يپوتەكا بويىنشا ءۇزىندى كوشىرمە، مەنشىك قۇقىعى تۋرالى قۇجاتتار؛

·       اۆتوكولىك قۇجاتتارى؛

·       بانك كارتالارى، قولما-قول اقشا؛

·       تەلەفون، زاريادتاعىش، قوسالقى SIM-كارتا.

كومەك الۋ ءۇشىن قايدا بارۋعا بولادى؟

ەگەر ءسىز تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا تاپ بولساڭىز كومەك سۇراۋعا بولاتىن بىرنەشە قىزمەتتەر بار:

تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان داعدارىس ورتالىعى-ۋاقىتشا باسپانا، پسيحولوگتىڭ كومەگى، پوليسياعا جۇگىنگەن كەزدە سۇيەمەلدەۋ، سونداي-اق زاڭگەرلىك كەڭەس بەرەدى. 8 (7282) 4118 34 جانە 8 771 771 99 91 نومىرلەرىنە قوڭىراۋ شالىڭىز نەمەسە پوشتاعا جازىڭىز gbntaldyk@mail.ru