1916 jylǵy Ult-azattyq kóterilis jetekshileriniń biri Keıki batyrdyń bas súıegi tańerteń elge jetpek, - dep habarlaıdy Qamshy.kz .

Bul týraly alashtanýshy ǵalym Berik Ábdiǵalıuly habarlady.

«1923 jyly bólshevıkter qolynan qaza tapqan, 1916 jylǵy ult-azattyq kóterilis batyry  Keıkiniń basy tańerteń arnaıy ushaqpen Astanaǵa ákelinedi», - dep jazdy B. Ábdiǵalıuly Feısbýktegi paraqshasynda.

Keıki (Nurmaǵanbet) Kókembaıuly (1871-1923) - 1916 jylǵy Torǵaıda bolǵan ult-azattyq kóterilisiniń batyry, ataqty mergen. Orta júz quramyndaǵy Qypshaq taıpasynyń Qulanqypshaq rýynan shyqqan. Qostanaı oblysy Amankeldi aýdanynyń Baıtýma qopasynda dúnıege kelgen.

Azan shaqyrylǵan shyn aty - Nurmaǵambet. Keıki Jylanshyq bolysynyń alpaýyty R.Shashambaıulynyń malyn qoryp, dushpandaryna attandyratyn jigiti bolǵan. Jastaıynan ańshy, mergendigimen, ójettigimen aımaqqa tanylǵan. Onyń quralaıdy kózge atqan mergendigine saı el aýyzynda «Amangeldiniń kózi mergen, Keıkiniń qoly mergen» degen sıpattama saqtalǵan.

Keıki Kókembaıuly Reseı patshasynyń 1916 jylǵy maýsym jarlyǵy sebep bolǵan (el aýzynda «ıýn jarlyǵy» dep atalady) Torǵaı qazaqtarynyń ult-azattyq kóterilisine alǵashqy kúnderinen belsene aralasyp, sol kóterilisti uıymdastyrýshylardyń biri boldy. Kóterilisshilerdiń negizgi qarýly kúshi - mergender jasaǵyn basqarǵan. Kóterilis shtabynyń eń qaýipti tapsyrmalaryn oryndap, jıi-jıi barlaýǵa shyǵyp turǵan. Kúıik qopasyndaǵy soǵysta, Torǵaı qalasyn qorshaý kezinde jáne patshanyń jazalaýshy otrádtaryna qarsy sońǵy urys - Doǵal shaıqasynda erekshe erlik kórsetti.

Keıkini kórgen, keshegi qıyn kezde sońyna ergen adamdar onyń ólimnen qoryqpaıtyn ójettigin, kózdegenin qur jibermeıtin mergendigin jyr qylyp aıtady eken. 1919 jyly 18 mamyrda Torǵaı oıazdyq soǵys komısary, halyq batyry Amangeldi Imanov óltirilgennen keıin Keıki batyr qýǵynǵa ushyraıdy. Bul súrgin Torǵaıda Keńes ókimeti ornaǵannan keıin de tolastamaıdy. Biraz jyl Ulytaý, Qyzylqum jaǵynda boı tasalaıdy. Aqyry, 1923 jyldyń kókteminde arnaıy tapsyrmamen ózin aldap qolǵa túsirýge kelgen komısar A.Tokarevtiń sózine senip Torǵaıǵa oralǵan Keıki jolda onyń shyn nıetin sezip qalyp, Aleksandr Tokarevti sol jerde atyp tastaıdy. Biraq Keıkiniń izine túsip, artynan alystan ańdyp erip kele jatqan qyzyl áskerdiń soldattary, ony sol kúni túnde jatqan jerinde qorshap alyp, aıýandyqpen óltiredi. Olar mergenniń eki qoly men basyn kesip alady. Keıki batyrdyń basyn bir aı boıy Torǵaı qalasynyń ortalyq alańyna syryqqa shanshyp qoıady. Keıin mergenniń bas súıegin Orynborǵa jóneltedi, al 1926 jyly respýblıka astanasy Qyzylordaǵa kóshýine baılanysty, Sankt-Peterborǵa alyp ketken. Ol qazir Sankt-Peterbordaǵy antropologıalyq qordyń kýnstkamerasynda saqtaýly.

Keıki batyrdyń ádebıettegi beınesi Ǵabıt Músirepovtiń «Amangeldi» pesasynda Kete batyr bolyp beınelenedi. Maqan Jumaǵulovtyń «Qyran qazasy qıada» kitabynda jumbaqtalyp aıtylady. Keıkiniń qarasózde jasalǵan kórkem beınesi Aqan Nurmanovtyń «Qulannyń ajaly» atty romany edi. Alaıda keńes zamanynda shyqqan onda da aty anyq aıtylmaǵan. Keıki beınesi óz atymen anyq aıtylyp, qanyq boıaý deregimen túgeldenip shyqqan shyǵarma Serik Turǵynbekulynyń «Keıki batyr» tarıhı dastany (Almaty, «Bilim», 2001).

Keıki batyr Kókembaıulynyń urpaqtary Qostanaı oblysynyń Amangeldi aýdanyndaǵy Aqtas, Tasty eldi mekenderinde turady. 1996 jyly Keıki batyrdyń 125 jyl tolýyna baılanysty as berilip, eskertkish ornatyldy.

El arasynda "Qolmergen Keıki" atalyp ketken batyrdyń kúreskerlik joly týraly myna siltemeden oqısyzdar.