Shymkent qalasynyń turǵyny Mamyrhan Nurlybaı taıaýda uıymnan 12 mln teńge nesıe alyp, mal bordaqylaý kásibin bastady. Keleshekke josparlanǵan taǵy bir jobanyń biri – mal soıý beketin salý. Bul – tabysty eki ese arttyrýdyń tóte joly. Ol úshin muzdatqysh bolý kerek. Jumysshylardyń jýynatyn, kıinetin oryny bolýy tıis. Bul maqsatta taǵy da nesıe alýdy kózdep otyr.
– Mal soıatyn ortalyq ashý – kópten bergi armanym. Bir jylda 350-400 bas mal turatyn bolsa, qarajatty aınaldyrýǵa múmkindik bar. Bazarǵa barsań etti 1400-1500 teńgeden alasyń. Eger joba iske asatyn bolsa, halyqqa tıimdi bolar edi. Halyqtyń báriniń jaǵdaıy kele bermeıdi ǵoı. Mal soıý beketi qarjyǵa baılanysty. Qosymsha 1,5 gektar jerimiz bar. Ony da demalys orny etip, kez kelgen adam seıil quryp kete alatyn jaǵdaı jasasaq. Iaǵnı, bıelerdi qatar qoıyp, qymyz ortalyǵyn ashý. Qazir saýmaldyń bir lıtri – 900 teńge bolyp jatyr. Nege osyny qarapaıym halyqqa qoljetimdi
etpeske?! – deıdi ózi.
QASAPSHYLAR QALAI QYZMET ETIP JÚR?
Mamyrhan Nurlybaı Báıdibek aýdanynda týǵan. 1988 jyly eń alǵashqy kooperatıv qurǵandardyń qataryndaǵy azamat. Sodan keıin 1991 jyly oblys boıynsha jerdi maqsatty ıgerip, egin ekkenderdiń biri.
Kásip osylaı bastaldy. Jylqynyń qasıetin erteden bilgenbiz. Óıtkeni, bizdegi jylqylardyń kóbisi Jaby, Adaı jáne Qarabaıyr jylqylary. Neǵurlym jylqy úlken bolsa onyń etiniń qunary nasharlaý keledi. Ortalaý bolyp, tyǵyz bolǵan jylqynyń eti tátti bolady.
Osyny aıtqan kásipker azamat qasapshylar máselesin de qozǵap ótti. «Men qasapshylardy kóremin. Adal soıyp júr. Baıaǵyda KSRO kezinde jylqy, et soıatyn orynǵa kirip bara jatqanda buqalardyń mańdaıynan bir uratyn. Qulatyp baryp, baýyzdaıtyn. Qany tolyq aǵyp bitkenine mán bere bermeıtin. Qazir olaı emes. Ózimizdiń dástúrimiz boıynsha, musylmandyq rásimde soıylady», – deıdi.
Mal soıýdyń mádenıetin jetildirý kerek. Elimizde ettiń sapasy jaqsy. Qoldan jasalǵan dárýmenderden góri tabıǵı túrde semirtýdi qolaı kóremiz. Negizinen, bıdaı jegen maldyń eti tyǵyz bolady. Sharýaqor Mamyrhan aǵa osyndaı oılarymen de bólisti.
Mal bordaqylaý baǵytynda ónimdi eńbek etip kele jatqandardyń biri – «Mútalıeva» jeke kásipkerligi. Janar Mútálıeva Badam-2 eldimekeninde etti baǵytta kásip ashyp, dóńgeletip otyr. Olardyń jospary – jylyna 10 tonna et óndirý. Mamyr aıynda 36 aı merzimge 5 mln teńge nesıe berilgen. Iaǵnı, kásipkerler qosymsha 23 bas jylqy satyp alypty. Qazirgi tańda jylqy malyn bordaqylap, aldaǵy ýaqytta onyń basyn kóbeıtpek nıette.
Maldy áıel baýyzdamaıdy. Maldy mindetti túrde ǵusyly bar adam baýyzdaıdy, soıyp, etin buzady. Mal baýyzdar aldynda bata jasalyp, tákbir aıtylady. Aram ólgen maldy musylman balasy jemeıdi. Adamnyń qany buzylady, júregi qaraıady. Dinniń lázátinen aırylyp, adam qylmysqa júregi selt etpeıtin sezimsiz, ımansyz, ınabatsyz halge túsedi. Maldyń etin buzý asa mańyzdy sharýa. Óıtkeni, bir músheniń eti bir múshege ketpeýi kerek. Bul tabaqqa salǵanda qonaqqa kórinip qalsa uıat bolady. Qandaı qonaqqa qandaı tabaq tartylatynyn, qandaı múshe salynatynyn mindetti túrde kelin enesinen úırenip alǵany jón.
Taǵabaı QASYM
http://shymkala.kz/
