Mamandyǵym ekonomıs bolǵandyqtan, ózimshe esep júrgizdim. Máselen, bir otbasynda 20 saýlyq, 1 sıyr bar delik. Sol 20 saýlyqtyń sońynan jylyna kem degende 18 qozy eredi. Sıyr jylyna buzaýlaıdy delik. 18 qozy men 1 buzaýdy satqanda maldyń qystyq jemshóbin tabý qıyn. Bir otbasynda 7-8 adam bar delik. Tek malynyń ónimderimen kún kórip otyrǵandar paıdaǵa nesıe alady ma? Eger sıyr kúnine eki shelek sút berse, ár qoı 50-60 keli salmaq tartsa, turmys túzeledi. Qazir ár otbasynda bir adam ǵana jumys isteıtini jasyryn emes. Jalǵyz jannyń jalaqysy qaı tesikke jamaý bolady?
Memleket baı bolýy úshin árbir turǵyn baı bolýy kerek. Bıliktegiler dál osylaı oılaǵanda ǵana is alǵa basady. Memleketten qyrýar qarjy alyp, zym-zıa joǵalyp ketken, bankrotqa ushyraǵan seriktestikterden halyqqa qandaı paıda bar? Keıbir múmkindigi bar otbasylarda 30-40 iri qara bar shyǵar, biraq kóp shańyraq bir sıyrynyń jelinine qarap otyr. Jurttyń bárinde qarjy bolsa, múmkindigi bolsa, shetinen mal ósirip, yrǵalyp-jyrǵalyp otyrmas pa? Al, memleketten qoldaý kórip, tabysqa belsheden batqandar jumysshylaryna qandaı kómek kórsetip jatyr? Jarytymsyz jalaqysy ǵana ma? «Pálen seriktestik pálen sıyr ósirip jatyr» deýdiń ornyna osyndaı astarly jaǵyna da kóńil bólgen jón ǵoı dep oılaımyn.
Qazir usaq sharýalardy biriktirý jóninde de másele kóterilýde. Alaıda, «bas basyna bı bolǵandar» jeke ómir súrgisi keledi. Budan olardyń baıyp ketkenderi de shamaly. Biraq óz aldyna qalqıyp júrse bolǵany. Keshegi ujymdastyrý adamdardy kóp ilgeriletti emes pe? Sony nege umytamyz? Senimdilikti arttyrý úshin esep-qısapqa adal bolýymyz kerek. Jyl aıaǵynda qandaı tabyspen, qandaı shyǵynmen shyqqandary jarıaly bolǵandary jón. Mine, sonda irilendirilgen seriktestikter alǵa jyljıdy. Óndirilgen ónimderdiń ózindik quny arzandaıdy. Ár otbasyna tabys kirip tursa, halyqtyń áleýmettik-turmystyq jaǵdaıyna qaraılasý degen osy bolady.
Jasym seksenniń seńgirine shyqty. Ómirden kórgen-túıgenderimdi ortalaryńyzǵa salyp otyrmyn. Bálkim, meniń munymdy hosh kórmeıtinder de tabylar. Degenmen, «aıtpasa, sózdiń atasy óledi». Kerek dep tapqandar, qajetine jaratar degen oıdamyn.
Oryntaı QORTAEV, Ordabasy aýdanynyń qurmetti azamaty.
«Ońtústik Qazaqstan».
