«Allaǵa duǵa qylý – musylman ómirinde eleýli oryn alatyn ǵıbadat. Qasıetti Quran Kárimde Alla Taǵala: «Eger quldarym senen Men týraly (ıaǵnı, Qudaı olarǵa alys pa, álde jaqyn ba dep) surasa: «Men olarǵa óte jaqynmyn. Qashan Menen tilese, tileýshiniń tilegin qabyl etemin» - (de)», - dedi. (Baqara 2:186)

Duǵaǵa qatysty Paıǵambarymyz Muhammedtiń (s.a.ý.) de kóptegen hadısteri bar: 

«Ǵıbadattyń eń abzaly – Alla Taǵalaǵa duǵa qylý!» (Hakım)

«Duǵa ózi – ǵıbadat!» (Át-Termızı, Ábý Dáýd)

«Saqtyq – taǵdyrdan qorǵan bola almaıdy, al duǵa bolǵan da, bolmaǵan da nársege septigi tıedi. Qıamet kúnine deıin kúresedi (ıaǵnı, duǵa árdaıym bálege qarsy shyǵyp, ony qaıtarady)». (Hakım)

«Sizderden qaı-qaısyńyz da Rabbysynan barlyq qajetin, tipti úzilgen aıaq kıiminiń baýyn da suraı bersin!» (Át-Tırmızı)

«Qazany (ıaǵnı, Allah Taǵala belgilegen taǵdyrdy) tek duǵa qaıtarady, al ǵumyrdy jaqsylyq (ıaǵnı, jaqsy nıet, izgi is) qana uzartady» (Át-Tırmızı).

«Duǵa – buryn bolǵan bálege de, áli bolmaǵan nársege de septigi tıedi. Áı, Allanyń quldary! Senderdiń mindetteriń (Allaǵa) kóp duǵa qylý» (Ibn Omar).

«Kimde-kim Alla Taǵalaǵa duǵa qylmasa (ıaǵnı, qajetin Allahtan tilemese) Alla Taǵalanyń oǵan qahary túsedi». (Ibn Májá)

«Rasynda Alla Taǵala erekshe Meıirimdi, máńgi tirshilik Iesi, óte Jomart. Pendesi minájat etip eki qolyn kóterse, Ol oǵan (ıaǵnı, eki qolyna) bir jaqsylyq bermeýge uıalady».

«Adamdardyń eń álsizi – duǵaǵa álsizdik etkender (ıaǵnı, qajetin Alla Taǵaladan tileý isine selqos qaraǵandar). Adamdardyń eń sarańy – sálemge sarańdyq etkender». (át-Tábáranı, Báıhaqı)

«Musylman pende úsh qaıtara Alla Taǵaladan Jánnátti tilese, Jánnát: «Iá, Táńirim ony Jánnátqa kirgiz!» - dep tileıdi.»

«Duǵada bosańsymańdar (ıaǵnı, Alla Taǵaladan kóp tileńder), óıtkeni duǵa qylýmen eshkim apatqa urynbaıdy (ıaǵnı, Alladan tileýdiń paıdasy bolmasa, eshbir zıany joq)» (Ibn Májá).

Duǵa qabyl bolý sharttary

1. Tilekte yqylasty bolý. 

2. İship-jegeni, kıgen kıimi halaldan bolý. 

3. Duǵa qabyl bolmady dep asyqpaý. 

4. Duǵada shırk amaly bolmaýy. Mysaly: «Qudaıym ońdap, árýaq qolda!» - dep, ólgen adamdy járdemshi etý – shırk bolady. 

Duǵasy qabyl kisiler

* Únemi Alla Taǵalany umytpaıtyn kisiniń duǵasy. 

* Mazlum, ıaǵnı, jábir kórgen pendeniń duǵasy. 

* Ádil ımamnyń nemese, ádil bıleýshiniń duǵasy.

«Úsh adamnyń duǵasyn Alla Taǵala qaıtarmaıdy: Allany kóp zikir etýshiniń, jábirlengen jannyń jáne ádil ımamnyń» (Ál-Báıhaqı).

«Kápir bolsa da mazlumnyń duǵasynan saqtanyńdar! Óıtkeni onyń duǵasyna bóget joq» (Ahmad). 

* Haziret Júnistiń (ǵ.s.) duǵasymen duǵa etýshiniń.

Onyń balyq ishinde etken duǵasy: «Iá, Alla Taǵala! Senen basqa Táńir joq! Sen kemshilikten páksiń! Men shynynda ózime zulymdyq etip qoıdym». Qaı jaǵdaı bolmasyn musylman pende bul duǵamen tilek etse Alla onyń duǵasyn qabyl etedi. (Át-Tırmızı, Ahmad, Násáı, Hakım)

* Keńshilikte de, tarshylyqta da duǵada bolýshynyń.

«Kimde-kim qıynshylyq sátterinde duǵasy qabyl bolýyn qalasa – keńshilik kezderde Alla Taǵalaǵa kóp duǵa etsin!» (Át-Tırmızı, Hakım).

* Oraza tutýshynyń.

* Músápirdiń, ıaǵnı, jolaýshynyń

«Úsh túrli duǵa qabyl: Oraza ustaýshynyń, jábir shekkenniń jáne músápirdiń» (Ál-Baıhaqı).

* Atanyń balasyna tilegen tilegi.

«Úsh túrli duǵa qabyl, oǵan kúmán joq. Ol: mazlumnyń (jábir kórýshiniń), músápirdiń jáne ata-ananyń balasyna qylǵan duǵasy» (Ibn Májá, Ábý Dáýd).

* Musylmannyń musylmanǵa duǵasy.

«Bir musylman basqa musylman baýyryna syrttaı duǵa qylsa perishteler oǵan: «Sol nárse saǵan da bolsyn!» deıdi». (Múslım)

* Taqýalar men izgi adamdardyń.

* Ata-anasynyń haqysyna duǵa etýshi izgi urpaqtyń.

«Rasynda Alla Taǵala (izgi urpaqtyń duǵasymen) pendeniń dárejesin kóteredi. Sonda pende: «Bul neniń sebebinen?» - dep suraıdy, Alla Taǵala: «Seniń urpaqtaryńnyń duǵasy sebepti», - dep jaýap beredi» (Ál-Bazzar).

Duǵanyń qabyl bolatyn ýaqyttary 

* Juma kúni

«Rasynda juma kúni – kúnderdiń eń jaqsysy jáne Alla Taǵalanyń qasynda eń ulyǵy. Ol Alla Taǵalaǵa Oraza aıt pen Qurban aıttan da abzal. Onyń bes qasıeti bar: Juma kúni Alla Taǵala Adam atany jaratty; Osy kúni Adam ata jerge tústi; Juma kúni bir saǵat bar, sol saǵatta pende Alla Taǵaladan haramnan basqa ne tilese beredi; Juma kúni Qıamet saǵaty soǵady. Kúlli perishte, aspan, jer, jel, taý, teńizder juma kúni Qıamet bolyp qala ma dep qorqady» (Ahmad, Ibn Májá).

* Imam: «Ámın! – degendegi tilek qabyl.

«Qarı:«Ámın!» - degende, sender de: «Ámın!» - deńder! Sebebi perishteler de «Ámın» - dep turady. Kimniń «Ámın!» - degeni perishtelerdiń: «Ámın!» - degenimen sáıkes kelse, onyń ótken kúnálary keshiriledi.» (Buharı)

* Túnniń áýelgi, ortańǵy jáne sońǵy bóligindegi duǵa qabyl.

«Ár túni, túnniń áýelgi úshten bir bóligi ótkende Allah Taǵala aspan dúnıesine túsip: «Men dúnıeniń Patshasymyn! Men dúnıeniń Patshasymyn! Kim Maǵan duǵa qylady, onyń duǵasyn qabyl etemin. Kim Menen qajetin suraıdy oǵan beremin. Kim Menen jarylqaý tilese, ony jarylqaımyn», - deıdi. Osylaı tań atqansha jalǵasady» (Múslım).

* Paryz namazynyń sońy.

Dálirek aıtqanda, namazdyń paryzy oqylyp, sońǵy otyrysta át-táhıat pen salaýat oqylǵannan keıin, sálem berer aldynda duǵa etý. Paıǵambarymyz Muhammedke (s.a.ý.): «Iá, Allanyń Elshisi, duǵanyń qaısysy ótimdirek (ıaǵnı, qandaı duǵanyń qabyl bolýy yqtımal?)» - delingende, Ol: «Túnniń sońǵy bóligi men paryz namazdyń sońyndaǵy duǵa», - dep jaýap berdi» (Baıhaqı).

* Azan aıtylǵanda.

«Namazǵa azan aıtylǵanda aspannyń esikteri ashylyp, duǵa qabyl bolady» (Át-Táıálısı).

* Túngi tilek qabyl. 

"Rasynda, túnde bir saǵat bar. Bir musylman pende Alla Taǵaladan dúnıe ne Aqyret isiniń jaqsylyǵyn tilep, duǵasy sol saǵatqa saı kelse, Alla Taǵala tilegin beredi. Ol saǵat ár túnde bolady» (Múslım, Ahmad).

* Aýrý adamǵa baryp kóńilin suraǵanda  nemese máıitti zıarat etkende.

«Sender aýrý kisiniń qasynda nemese janazada bolsańdar, tek jaqsylyqty aıtyńdar! Sebebi, perishteler senderdiń aıtqandaryńa: «Ámın!» - dep turady» (Múslım).

* Azan men qamattyń arasynda.

«Azan men qamattyń arasyndaǵy duǵa qaıtarylmaıdy.» (Át-Tırmızı)

*Sájdede jatqanda duǵa qabyl.

«Pendeniń Rabbysyna eń jaqyn bolatyn mezeti – sájdede. Endeshe sájdeni duǵamen kóbeıtińder!» (Múslım).

*Shyn tilegende duǵa qabyl.

«(Adamdardyń) júregi ydys sıaqty. Onyń biri ekinshiden keńirek bolady. Eı, adamdar, eger sender Alla Taǵaladan tileseńder shyndap surańdar! Sebebi, Allah Taǵala pendeniń enjar, berile suramaǵan tilegin qabyl etpeıdi» (Át-Tırmızı, Ahmad).

* Allah Taǵalaǵa maqtaý aıtyp, ulyqtap ári Paıǵambarymyz Muhammedke (s.a.ý.) salaýat aıtqanda.

* Jańbyr jaýǵanda

«Duǵalaryńnyń qabyl bolýyn: ásker dushpanmen betpe-bet turǵanda, namazǵa qamat aıtylǵanda jáne jańbyr jaýǵanda tileńder!» (Ásh-SHafıǵı, Ál-Baıhaqı).

* Átesh shaqyrǵanda.

«Átesh shaqyrǵanyn estiseńder, Alla Taǵalanyń keńshiligin tileńder! Sebebi, ol perishteni kórdi (ıaǵnı, perishteni kórse – shaqyrady). Eger esektiń aqyrǵanyn estiseńder, shaıtannyń azǵyrýynan Alla Taǵaladan pana tileńder! Sebebi, ol shaıtandy kórdi (ıaǵnı, shaıtandy kórgende aqyra-dy)» (Múslım).

* Ramazan aıynda.

* Qadir túni.

* Quran oqylǵanda.

Musylman jalǵyz Alla Taǵalaǵa sájde qylady. Sebebi, bul - haqıqı ǵıbadat belgisi. Duǵasynda jalǵyz Alla Taǵalany zikir etip, bir Alla Taǵaladan tileıdi. Bul – naǵyz ımandylyq.

 Materıal Islam.kz saıtynan alyndy