JARTY ǴUMYRYNDA JALAŃAIAQ JÚRGEN «QAZAQTYŃ EINSHTEINİ» DÚNIEDEN OZDY

/uploads/thumbnail/20170710030455880_small.jpg

Ómiriniń cońyna deıin QazUÝ-da oqytýshy bolyp qyzmet etken Nurǵalı Qoıshybaev 15-sáýir kúni dúnıeden ozdy. Ol óz ortasynda syıly, óz stýdentterin ul-qyzdarym dep ataǵan, óz ómirin ǵylym jolyna  arnaǵan ulaǵatty ustaz, fızıka ǵylymdarynyń doktory, profesor. Sanaly ǵumyrynda ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-da bilim alyp, sol jerde ustazdyq etken. Ýnıversıtet stýdentteri ustazdarynyń jalańaıaq júretinine ábden kózderi úırengen. «Qazaqtyń Eınshteıni» atanyp ketken profesordyń búgingi tańda bir uly men bir qyzy bar. Uly Máskeý qalasynda, al qyzy Peterbor qalasynda  turady.   30 jyldan astam ýaqyt  jalańaıaq júrýdi ómir saltyna aınaldyryp, jurtty tańqaldyrǵan profesor Nurǵalı Qoıshybaevtyń áriptes-dostarymen Qamshy aqparattyq agenttiginiń jýrnalısi  Aıgerim  Taýbaı suhbattasqan bolatyn.  

Ábishev Medeý Erjanuly, Fızıka-matematıka ǵylymdarynyń doktory:

«Nurǵalı Qoıshybaev teorıalyq fızıka salasynda kóptegen eńbekter jazdy.  Mektep oqýshylaryna arnalǵan oqýlyqtardyń avtory. Landaýdyń kóptomdyǵyn qazaq tiline aýdarǵan profesor. Ekiniń biri bara bermeıtin Eınshteınniń jalpy salystyrmalyq teorıasy salasynyń mamany.

 «Qazaqtyń Eınshteıni» atanýynyń ózi kitap kóp oqyp, ǵylymı eńbekter jazýynyń jemisi.  Birinshi ret kórgen adam oqytýshynyń jalańaıaq júrgenine tań qalatyny ras. Bala kúninde ókpesi aýyryp, dárigerler emin tappaǵan. Sodan dástúrli medısınaǵa júgindi. Jalańaıaq júrý densaýlyǵyna jaqqanyn baıqap, ómir saltyna aınaldyrdy. Jalańaıaq júrýiniń basty sebebi - densaýlyǵyna baılanysty edi. Profesordyń kóziniń kórmeı qalǵan kezi de bolǵan. Soǵan qaramastan shákirtterine aýyzsha aıtyp otyryp, aýdarma jumystaryn toqtatpaǵan. Munyń ózi stýdentter men oqytýshy arasyndaǵy senimdi aıǵaqtaıdy. Ara-arasynda densaýlyǵy syr berip turatyn profesor sáýir aıynyń 10-y kúni jumys ornynda esinen tanyp qalyp, 5 kún tósek tartyp 15-i kúni dúnıeden ozǵanyn estidim.  Profesor óziniń bilimge degen qushtarlyǵymen qatar ómirge degen qushtarlyǵyn 30 jyl boıy aýrýmen kúresý arqyly dáleldegen tulǵa.

Boshqaı Qýantaı Alǵazyuly, QazUÝ Fızıka ǵylymdarynyń dosenti:

Nurǵalı Qoıshybaevtyń 60-70 shaqty aýdarma kitaptary bar. Landaýdyń on tomdyǵynyń qazaqsha aýdarmasynyń 2 tomy ǵana basylyp shyqqan.  Qalǵan 8 tomy baspaǵa ázir.

Qojamqulov Tólegen Ábdisaǵıuly, Ǵylym Akademıasynyń vıse-prezıdenti, QazUÝ eks-rektory(2001-2008):

Qazaqtaǵy teorıalyq fızıkamen aınalysqan alǵashqy ǵalymdardyń biri Nurǵalı Qoıshybaevtyń dúnıetanymy, ómirge degen kózqarasy ózgeshe tulǵa. Birlesip Landaýdyń on tomdyǵyn aýdardyq. Baspadan shyqpaǵan 8 tomdyq qoljazba kúıinde daıyn tur.

Ábildaev Ádilhan Hasenuly, profesor:

Nurǵalı Qoıshybaev asa mádenıetti, úlkendi qurmettegen, kishini izet tutqan, sypaıylyq kórsetip eshkimge qatty sóz aıtpaǵan adam. Eńbek kitapshasynda tek qana QazUÝ ataýynyń turýy-professordyń turaqtylyǵyn kórsetedi. Ózi de jan jaǵyna syıly bolǵan, ǵylym jolynda eshkimge qıanat jasamaı, tynbaı eńbektenetin.  

***

Teorıalyq fızıkaǵa úles qosqan bolmysy erekshe tulǵanyń qazasy qalyń qazaqtyń  janyna batty. Qamshy AA ujymy marqumnyń otbasyna, týǵan-týystaryna kóńil aıtady.

Aıgerim TAÝBAI

Qatysty Maqalalar