Aıshýaq hannyń qulyptasy tabylyp, hannyń naqty ómir súrgen jyldary anyqtaldy

/uploads/thumbnail/20170710120209012_small.jpg

Batys Qazaqstan oblysynda «Jaıyq Pres» JSHS uıymdastyrǵan izdestirý jumystary barysynda Aıshýaq hannyń qulpytasy tabyldy, dep jazady Qamshy aqparattyq agenttigi. Bul jóninde atalmysh medıaholdıngtiń bas dırektory Jantas Safýllın óziniń Feısbýktegi paraqshasyna jazdy.

«Hannyń qulpytasy tabyldy! Úsh jyldyq qulpytastardy zertteý jumysymyz boıynsha úshinshi hannyń qulpytasyn taýyp, naqty ómir súrgen jyldaryn anyqtadyq!
Osydan úsh jyldaı buryn Bekeı Esengeldiulyn zertteý barysynda Nurtas Nabıollauly men Baǵdat Mádıuly Bekeı aýyly mańynda qulpytasy bar degendi estip arnaıy barǵan. Osy sapar barysynda Nurtas Nabıollauly Bekeı qorymyndaǵy qulpytastardy da sýretke túsire kelgen eken. Ol ony sol kezde feısbýk paraqshasyna salǵan. Úsh jyl ótkende feısbýk esine salǵanda bólisip qaıta jarıalaıdy. Sońǵy kezde qulpytas oqýǵa ábden mashyqtanǵan Muratbek qajy Jahatov múk basqan qulpytas jazýlarynan Aıshýaq han Ábilhaıyruly degendi anyq oqıdy. Mine, búgin jumystan soń Terekti aýdany, Bekeı aýyly mańyndaǵy qorymǵa qaıta bas tiredik», dep jazǵan Safýllın.

Aıshýaq Ábilhaıyrulynyń (1727-1812) qulpytasyn múkten tazartylyp, aýdaryldy. Bylaı jazylǵan eken:
qatar
1. Hýál mýlký ál-haııýl-lázzı lá ıamýt ábádá / 
2. Házál marhad ál-marhým ál maǵfýr ál mabrýr
3. Ábý ál-muzafar ýá ál-mansýr saıd bahadýr han
4. Aıchýaq ıbn han Ábýlhaıyr ıbn Hadjy 
5. Sultan áláıhı ál-ǵafýr ál rahım ál-ǵýfran 
6. Allahýmma adjalı ál-qabrahý raýdatan mın rıaddın áldjannan
7. Ýálá Tádjalı hafratın mın ál-nıraný hafrat. Káfá bıl-máýt
8. Tarıh 1227 sana 15 sáýirde rehlát etdi seksán besh ıashynda (búgingi jyl sanaýymyz boıynsha 1812 jyly 15 sáýirde 85 jasynda qaıtys bolǵan)
9. (Tóreniń tańbasy)

Artqy jaǵy:
1 Kishi ıýziniń qazaq halqy ishinde 
2. Húkúmet ıeleıýb hanlyq ishinde
3. olýb razy m.... sinde
4. etdi ... 
5. haıatynda eki uǵly han oldy
6. biri Jantóre biri Shırǵazy
7. múshárıf astanasy taǵala m.....m
8. qoıybdúr enshi... Alǵazy sultan

Aıshýaq Ábilhaıyruly 1797-1805 jyldar aralyǵynda Kishi júzdiń hany bolǵan. Handyqqa 1797 jyly 70 jasynda qol jetkizip, 78 jasynda óz erkimen bas tartqan. Ornyna uly Jantóre han saılanǵan. 
Osyǵan deıin Aqjaıyq aýdanynan 1795-1797 jyldary han bolǵan Esim Nuralyulynyń jáne 1805-1809 jyldary han bolǵan Terekti aýdanynan Jantóre Aıshýaqulynyń qulpytastary tabylǵan bolatyn. Mine, ekeýiniń ortasynda han bolǵan Aıshýaq Ábilhaıyrulynyń da qulpytasy tabylyp, aýdaryldy. Qulpytasty aýdarǵan Muratbek Jahatov, Qazbek Qabjan.

Sholýshy: Gúlim Jaqan

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar